Olympische Spelen bij de `Oude Grieken` Hoek 1: Olympische Spelen

Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
Hoek 1: Olympische Spelen (in deze hoek nemen we een kijkje naar het
ontstaan van de antieke Olympische Spelen)
- Lees de tekst bij bron 1 en los volgende vragen op.
Wanneer zijn de Olympische Spelen volgens de overlevering ontstaan?
Aangenomen werd dat de Olympische Spelen rond 776 v.Chr. zouden zijn ontstaan.
Waarom zijn er problemen met het bepalen van een exacte datum?
Er zouden rond de 9de eeuw v.Chr. al loopwedstrijden georganiseerd worden door de koning van Elis.
Hier is echter geen vaststaand bewijs over een bemoeilijkt het bepalen van een exacte datum.
Ter ere van welke Griekse god werden de Olympische spelen ingericht en om de hoeveel
jaar vonden deze plaats?
De Olympische spelen werden ter ere van de Griekse oppergod Zeus georganiseerd en dit om de 4
jaar.
Door welke mythologische figuur werden de Spelen opgericht?
Door de held Heakles ( ook gekend als Hercules).
- Bekijk de kaart bij document 2: Waar werden de Olympische Spelen georganiseerd?
(tip= land, streek, plaats, dichtstbijzijnde stad)
De antieke Olympische Spelen vonden plaats in Olympia op het Griekse schiereiland in de streek
Peleponnesos vlak bij de stad Elis.
- Bekijk bron 3 en los de volgende vragen op.
Wie was er toegelaten op de antieke Olympische Spelen?
De Spelen waren voor getrouwde vrouwen verboden. Zij mochten niet deelnemen en zelfs niet
plaatsnemen als toeschouwer. De Olympische Spelen waren voor mannen voorbehouden en enkel
Helleense burgers mochten in de beginjaren meestrijden.
Waren er alternatieven?
De Griekse vrouwen hadden hun eigen spelen: de Heraia. Deze spelen waren ter ere van de godin
Hera. Hierover is niet erg veel bekend, maar vast staat wel dat er enkel loopwedstrijden werden
gehouden en dat de dames gekleed waren.
- Bekijk bron 4 en los de volgende vragen op.
Leg in eigen woorden uit waarom de Olympische Spelen, volgens de mythe, werd
opgericht?
De Olympische Spelen is een meerdaags sportevenement waar
godenverering centraal stond. De Spelen werden voor Zeus opgericht en
enkel door gelovige Grieken beoefend. Er waren tal van sporten om uit te
oefenen. Voor de winnaar was heel veel eer weggelegd.
1
Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
Hoek 2: Een weekje in Olympia(in deze hoek kijken we naar de verdeling van
de 5 dagen Olympische Spelen)
- Bekijk de kaart bij bron 1 en los de vragen op.
Welke indruk hebben jullie bij het grondplan van de Olympische site (gebruik hiervoor
ook het boek ‘Het oude Griekenland binnenstebuiten’ p. 26 en 27).
De site oogt imposant en professioneel. Het is duidelijk dat Zeus en andere goden
centraal stonden door de vele tempels en offerplaatsen. Elke sport had zijn typisch
terrein waar de wedstrijden doorgingen, daarnaast waren er ook overnachtings –en
ontspanningsmogelijkheden.
Welke gebouwen waren er te vinden in het oude Olympia? Probeer de functie van het
gebouw te achterhalen.
Tempels voor de godenverering, offerplaatsen, paardenrenbaan, Olympische baan voor
de loopwedstrijden. Zwembad voor ontspanning, gymnasium voor de training,…
- Bekijk de teksten bij bron 2. Jij bent een journalist op de Olympische spelen en moet een duidelijk
programma neerschrijven. Geef de gebeurtenissen per dag weer.
Bvb. Dag 1: - Groet aan de voorzitter
- Voetbalmatch voor de jongeren
-…
Dag 1:
Ochtend:
- Intocht en het eedafleggingritueel (zowel voor de atleten als voor de
scheidsrechters) bij het beeld van Zeus.
- Verwelkoming atleten en wedstrijden voor de jonge jongens.
- Gebeden en offers.
Namiddag:
- Lotingen van de kandidaten
- Het programma werd vastgelegd.
Dag 2:
Ochtend:
- Voorstelling atleten
- Processie rond het hele heiligdom
Namiddag:
- Wagenmenners doen hun intrede op de paardenrenbaan.
- Na het wagenrennen werd het paardenrennen uitgeoefend.
Avond:
- Banketten georganiseerd voor de winnaars
- Zangwedstrijden.
2
Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
Dag 3:
Ochtend:
- Processie van de deelnemende steden en de atleten.
- Nieuwe offers op het grote altaar voor de tempel van Zeus.
Namiddag:
Pentatlon (vijfkamp) op het programma. Deze wedstrijd omvat het
discuswerpen, speerwerpen, verspringen, hardlopen en worstelen.
Avond:
- Publiek banket
Dag 4:
Ochtend:
- Worstelwedstrijden, vuistkampen (boksen) en het pankration.
Namiddag:
- Loopnummers (hardlopen, lange afstandlopen, estafette maar ook wapenloop).
- Tegen de avond worden alle finales van de loopnummers afgewerkt met als
apotheose (= belangrijkste): de wapenloop.
Dag 5:
Ochtend:
- Optocht van de overwinnaars naar de tempel van Zeus waar zij een zegepalm
krijgen en een olijfkrans opzetten.
- Nieuwe offers plaats als dank aan Zeus en aan de beschermgoden van de
zegevierende steden.
- Een hymne (= godsdienstige lofzang) werd gezongen terwijl er witte duiven
wegvliegen met aan hun ringen de namen van de overwinnaars.
Avond:
- De dag eindigt met feestelijkheden die het einde van de wedstrijden aangeven.
- Welke van de 5 dagen zou je zelf eens willen meemaken tijdens de antieke Olympische Spelen en
waarom juist die dag? (min. 6 regels)
3
Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
Hoek 3: Feestelijkheden op de Olympische Spelen (prijzen, eed, vlam,…)
- Lees de tekst bij bron 1:
Leg de Olympische vrede in eigen woorden uit!
De Olympische Spelen waren een periode van vrede. Geen van de deelnemende stadstaten mocht
toen een oorlog voeren en al zeker niet tegen elkaar. Er werden verdragen getekend en er heerste
een maand totale vrede.
Actualiseer dit voorbeeld in een situatie de dag van vandaag om te verduidelijken. (bvb.
Conflicten tussen India en Pakistan)
Voor Pakistan en India zou dit geven dat zij samen een wedstrijd organiseren en tijdens deze
wedstrijd mogen er geen conflicten zijn tussen beide landen. Dit werd gegarandeerd door een
vredesverdrag en gerespecteerd door beide landen.
- Bekijk bron 2, is volgende stelling juist of fout en waarom? Het Olympische vuur werd voor het eerst
gebruikt tijdens de antieke Olympische Spelen.
Deze stelling is juist maar het Olympische vuur werd toen in gebruik genomen om Zeus te
eren. In zijn huidige gebruik is het historisch niet correct. Nu dient de vlam om de wereld
te tonen dat de Spelen er zijn, dit werd gebaseerd op de oude gebruiken maar heeft een
heel ander nut.
- Lees de tekst bij bron 3:
Waarom was de eed zo belangrijk bij de Grieken?
De Olympische eed was een eed die zowel atleten als scheidrechters moesten afleggen bij de start
van de spelen. Dit voor het beeld van Zeus in de Zeustempel. De eed was er om te zorgen voor
eerlijke spelen en het geloof te benadrukken. De Spelen werden voor Zeus georganiseerd en de eed
was aan Zeus gericht.
Wat wordt er bedoeld met de voorlaatste zin?
Wie probeert vals te spelen valt in minachting bij de goden en gaat een slecht leven tegemoet. De
atleten durfde bijna niet vals te spelen uit respect voor en angst van de goden.
- Bekijk de afbeeldingen bij bron 4:
Wat zien jullie op de afbeeldingen? Is dit voor alle atleten zo?
Na de spelen kregen de winnende atleten een zegepalm en een olijvenkrans.
Ook werden vaak linten rondgedaan. Omdat het om goddelijke spelen ging was
er geen rechtstreekse geldprijs aan verbonden. De leuze mag vandaag de dag
wel zijn ‘deelnemen is belangrijker dan winnen’ maar dat telde tijdens de antieke
Spelen niet. Alleen de winnaars kregen de eer.
4
Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
- Lees bron 5, en los de bijhorende vraag op.
Wat kregen de overwinnaars bij de Olympische Spelen en vergelijk deze prijzen met de
prijzen die men nu krijgt bij een overwinning op een groot sportevenement.
Antieke Olympische Spelen
Olijftak
Krans
Privileges in de thuisstad
Linten
Hedendaags sportevenement
Medaille
Prijzengeld
Contracten
Erkenningen
Besluit: Wat kan je dan besluiten over de prijzen bij de oude Olympische Spelen?
Tijdens de antieke spelen lag de nadruk vooral op de eer en prestige. De winnaars kregen wel een
‘aandenken’ aan hun overwinning maar met de prijzen die atleten de dag van vandaag krijgen
betekende dat bij de oude Grieken niets. Nu is het sporten een voltijds beroep geworden en ligt de
nadruk op geld verdienen met de sport die de atleten beoefenen.
5
Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
Hoek 4: Olympische sporten (welke sporten werden uitgeoefend tijdens de
antieke Olympische Spelen)
Bron 1: Bekijk de afbeeldingen en los de opdracht op.
Haal uit volgende mogelijkheden het juiste antwoord: Horden-lopen, worstelen, kogelstoten,
paardenrennen, hink-stap-springen, pankration(=combinatie worstelen en boksen), wapenloop,
discuswerpen, hardlopen, hoogspringen, wagenrennen, kleiduif-schieten, boogschieten, speerwerpen,
polsstokspringen, snelwandelen
- De pentatlon of vijfkamp bestond uit 5 volgende sporten:
1: Verspringen
4: Discuswerpen
8: Speerwerpen
Als er na de eerste 3 sporten een gelijkspel was, volgde volgende 2 sporten om de
winnaar duidelijk te maken:
5: Worstelen
6: Hardlopen
Naast de pentatlon waren er tal nog van andere sporten die werden beoefend.
- De hippische (paarden) sporten:
2: Paardenrennen
3: Wagenrennen
- De traditionele Griekse gevechten:
Boksen
7: Pankration
5: Worstelen
- Loopwedstrijden:
Stadionloop
Estafette
(lange afstand)
(lopen in ploeg)
6: Hardlopen
9: Wapenloop
(korte afstand)
(in militaire uitrusting)
Bron 2: Bekijk de afbeeldingen en los de opdracht op!
Leg de werking uit van het verspringen tijdens de Antieke Spelen . (volgende woorden
moeten zeker voorkomen, trekbeweging, aanloop, gewicht)
De atleet loopt samen met de halters of gewichten aan. Tijdens de aanloop is het nodig snelheid te
maken, hierdoor kan hij springen en tijdens de sprong een trekbeweging maken met de halters. Op
deze manier geeft hij zichzelf een extra stoot en zal hij verder kunnen springen. De rest van de sport
is exact hetzelfde zoals wij deze nu kennen.
6
Olympische Spelen bij de ‘Oude Grieken’
Bron 3: Lees de tekst en bekijk de volgende opdracht.
Jij bent scheidsrechter bij een pankration wedstrijd, wat mag en mag ik net niet
toelaten?
-
Alle soorten aanvallen en slagen waren toegestaan in een afgebakende ruimte.
Zelfs wurgen en stampen werden toegelaten.
Het gebruik van nagels en tanden waren verboden.
Bron 4: Bekijk deze bron, welk raadselachtig voorwerp is dit? Waarvoor dient het?
Het raadselachtige voorwerp is een strygilis, een gebruiksvoorwerp om
olie en vuil van het lichaam te wrijven.
7