Inhoud

Inhoud
Voorwoord
1
Elementaire celbiologie
1.1
Energie
1.2
De bouwstenen van de cel
1.2.1
Water
1.2.2
Eiwitten
1.2.3
Lipiden
1.3
De onderdelen van de cel
1.3.1
Celmembraan
1.3.2
Nucleus
1.3.3
Mitochondria
1.3.4
Peroxisomen
1.3.5
Microtubuli
1.3.6
Endoplasmatisch reticulum
1.3.7
Golgiapparaat
1.3.8
Lysosomen
1.3.9
Vesikels
1.4
Het celmetabolisme
1.4.1
De productie van de energiedrager ATP
1.5
DNA, genen en chromosomen
1.5.1
Het DNA
1.5.2
Het gen
1.5.3
Transcriptie en translatie: van gen tot eiwit
1.5.4
Celdifferentiatie
1.5.5
De celcyclus
1.5.6
Geprogrammeerde celdood
1.5.7
De groei van cellen
1.6
DNA-replicatie bij celdeling
1.6.1
DNA-duplicatie
1.6.2
De mitose
1.6.3
De meiose
BSL – ID 0000 – ACA_BK_1KZM – Pathofysiologie
V
1
3
4
4
5
6
9
9
9
10
10
10
10
10
10
11
11
12
18
18
19
19
24
26
26
27
27
28
28
28
Pre Press Zeist
11/12/2006 Pg. 007
VIII
Pathofysiologie
1.6.4
1.6.5
1.6.6
1.7
1.7.1
1.7.2
1.7.3
1.7.4
1.7.5
1.7.6
1.7.7
1.7.8
1.7.9
1.7.10
1.7.11
1.7.12
1.7.13
1.7.14
1.8
1.8.1
1.8.2
1.8.3
1.8.4
1.9
1.10
2
Allelen
Mutaties
Kiembaanmutaties
De celmembraan
Transporteiwitten
Passief transport
Actief transport
De natrium-kaliumpomp
De calciumpomp
De membraanpotentiaal
De actieve ionkanalen
De aansturing van ionkanalen
De depolarisatie
De actiepotentiaal
Het depolarisatiefront
De repolarisatie
De neuronale prikkeloverdracht
Neurotransmitters
Hormonen en receptoren
De signaalsystemen
De functie van hormonen
Intracellulaire receptoren
Receptoren op de celmembraan
Virussen
Genen en kanker
32
32
32
34
36
37
38
38
40
41
42
42
43
44
44
44
45
46
46
47
48
50
50
54
56
Pathofysiologie van het hart en de circulatie
2.1
Anatomie en fysiologie van het hart
2.1.1
Functionele anatomie van het hart
2.1.2
De bloedvoorziening van het hart
2.1.3
Elektrofysiologie van het hart
2.1.4
Spier- en geleidingsweefsel in het hart
2.1.5
De refractaire periode
2.1.6
Het verband tussen prikkeling en contractie
(excitatie-contractiekoppeling)
2.1.7
Het ontstaan van het ECG
2.1.8
Afwijkingen in de vorm van het ECG
2.2
Cardiale aritmieën
2.2.1
Abnormale prikkelvorming
2.2.2
Gestoorde prikkelgeleiding
2.2.3
Diagnostiek van ritmestoornissen
2.3
De pompfunctie van het hart
2.4
Anatomie en fysiologie van het vaatstelsel
2.4.1
De vaatweerstand
2.4.2
Het arteriële stelsel
BSL – ID 0000 – ACA_BK_1KZM – Pathofysiologie
Pre Press Zeist
59
59
59
62
63
65
67
67
70
80
83
83
85
86
95
101
102
104
11/12/2006 Pg. 008
Inhoud
IX
2.4.3
2.4.4
2.5
2.5.1
2.5.2
2.5.3
2.5.4
2.6
2.6.1
2.6.2
2.6.3
2.6.4
2.6.5
2.6.6
2.6.7
2.6.8
2.6.9
2.6.10
2.6.11
2.7
2.7.1
2.7.2
2.7.3
2.7.4
2.7.5
2.8
2.8.1
2.8.2
2.8.3
3
De microcirculatie
Het veneuze stelsel
Pathologie van hart- en vaatstelsel
Atherosclerose
Behandeling van atherosclerotische complicaties
Hemostase en trombose
Coronairtrombose
Ischemische hartziekten
Angina pectoris
Het myocardinfarct
Complicaties van het myocardinfarct in de acute
fase
De prognose van het myocardinfarct op langere
termijn
Therapie na ontslag uit het ziekenhuis
Hartfalen
Cardiogene shock
Algemene beschouwing over shock en de
microcirculatie
Classificatie van shock
De verschillende stadia van shock
Complicaties en maatregelen bij shockbestrijding
Klepgebreken
Mitraalstenose
Mitraalinsufficiëntie
Aortastenose
Aorta-insufficiëntie
Infectieuze endocarditis
Cardiomyopathie
Gedilateerde cardiomyopathie
Hypertrofische cardiomyopathie
Restrictieve cardiomyopathie
Pathofysiologie van de longen
3.1
Anatomie en fysiologie van het ademhalingsstelsel
3.1.1
Functionele anatomie
3.1.2
Ventilatie
3.1.3
Diffusie
3.1.4
De longperfusie
3.2
De regeling van de ademhaling
3.2.1
Het ademhalingscentrum
3.2.2
Het effect van veranderingen in de pCO2
BSL – ID 0000 – ACA_BK_1KZM – Pathofysiologie
105
108
108
109
111
111
114
116
116
120
126
127
127
128
131
131
132
133
134
135
136
136
137
138
140
141
141
141
143
145
145
145
147
160
172
177
178
181
Pre Press Zeist
11/12/2006 Pg. 009
X
Pathofysiologie
3.2.3
3.2.4
3.2.5
3.2.6
3.2.7
3.3
3.3.1
3.3.2
3.3.3
3.3.4
3.4
3.4.1
3.4.2
3.4.3
3.4.4
3.4.5
3.5
3.5.1
3.5.2
4
Het effect van veranderingen in de PO2
Het effect van veranderingen in de pH
Het effect van grote hoogte
Het effect van lichamelijke inspanning
Het effect van duiken
Het zuur-basenevenwicht
Zuren en basen
De pH
Het buffersysteem
Stoornissen in het zuur-basenevenwicht
Ademhalingsinsufficiëntie (respiratory failure)
Hypoxie
Hypercapnie
De verschijnselen van ademhalingsinsufficiëntie
Oorzaken van ademhalingsinsufficiëntie
Therapie van de ademhalingsinsufficiëntie
Longpathologie
Obstructieve stoornissen
Restrictieve stoornissen
181
182
183
183
183
184
184
185
186
188
192
192
193
193
194
194
196
196
198
Anatomie en pathofysiologie van de nieren
4.1
Functionele anatomie van de nieren
4.1.1
De bloedvoorziening van de nieren
4.1.2
Het nefron
4.2
Fysiologie van de nier
4.2.1
De nierdoorstroming
4.2.2
De regulatie van de nierdoorstroming
4.2.3
De clearance
4.2.4
De bepaling van de renale plasmadoorstroming
4.2.5
De proximale tubulus
4.2.6
De uitscheiding van zuur en de generatie van
bicarbonaat
4.2.7
De maximale terugresorptiecapaciteit
4.2.8
De lis van Henle
4.2.9
Het concentratie- en verdunningsmechanisme
4.2.10 De distale tubulus contortus
4.2.11 De verzamelbuisjes en ADH
4.3
Water- en zouthuishouding
4.3.1
Waterbalans en osmolariteit
4.3.2
De volumeregulatie
4.3.3
De osmoregulatie
4.4
Pathologie van de water- en zouthuishouding
4.4.1
Volumedepletie (hypovolemie)
4.4.2
Volume-expansie
4.4.3
Hyponatriëmie
203
203
203
204
207
207
208
209
211
212
BSL – ID 0000 – ACA_BK_1KZM – Pathofysiologie
Pre Press Zeist
212
213
213
213
214
215
217
218
219
222
222
222
224
225
11/12/2006 Pg. 010
Inhoud
XI
4.4.4
4.5
4.5.1
4.5.2
4.6
4.6.1
4.6.2
4.6.3
4.6.4
4.6.5
4.7
5
6
Hypernatriëmie
Stoornissen in de kaliumbalans
Hyperkaliëmie
Hypokaliëmie
Nierpathologie
Acute nierinsufficiëntie (acute renal failure, ARF)
Chronische nierinsufficiëntie (chronic renal
failure, CRF)
Hypertensie
Glomerulaire aandoeningen
Tubulo-interstitiële aandoeningen
Niervervangende behandeling
228
231
231
233
234
234
240
243
247
255
258
Endocrinologie
5.1
Algemene endocrinologie
5.1.1
Hormoontypen
5.1.2
Terugkoppeling
5.1.3
De homeostase
5.1.4
Diagnostiek van endocriene ziekten
5.2
Speciële endocrinologie
5.2.1
Hypothalamus en hypofyse
5.2.2
De schildklier
5.2.3
De bijschildkliertjes (gl. parathyreoidea) en de
calciumstofwisseling
5.2.4
De bijnieren
5.2.5
De eilandjes van Langerhans
5.2.6
De vetstofwisseling
5.2.7
De prostaglandines
5.2.8
Reproductieve endocrinologie
5.3
De belangrijkste endocriene ziekten
5.3.1
De hypofyse
5.3.2
De bijnierschors
5.3.3
De schildklier
5.3.4
De bijschildkliertjes
5.3.5
Diabetes mellitus
261
261
261
263
264
264
268
268
272
Het immuunsysteem
6.1
Het aangeboren (natuurlijke) immuunsysteem
6.1.1
PAMP’s en patroonherkenningreceptoren
6.1.2
Het cellulaire proces
6.1.3
Het humorale proces
6.1.4
De acute ontstekingsreactie
6.2
Het verworven immuunsysteem
6.2.1
Antigenen en antilichamen
6.2.2
Primaire en secundaire lymfoı̈de organen
319
321
321
323
324
324
325
326
328
BSL – ID 0000 – ACA_BK_1KZM – Pathofysiologie
274
277
281
285
288
289
296
296
300
302
306
308
Pre Press Zeist
11/12/2006 Pg. 011
XII
Pathofysiologie
6.2.3
6.3
6.3.1
6.4
6.4.1
6.4.2
6.5
6.6
6.6.1
6.6.2
6.6.3
6.7
6.7.1
6.7.2
6.7.3
6.8
6.8.1
6.8.2
6.8.3
6.8.4
De humorale immuniteit
Het major histocompatibiliteitcomplex (HLAsysteem)
De intracellulaire antigeenverwerking
De cellulaire immuniteit
Verschillende typen T-cellen: T4- en T8-cellen
De binding van de T-cel aan een HLA-molecuul
De regulatie van het immuunsysteem
Het complementsysteem
De complementeiwitten
De drie cascades
De regulatie van de complementactivering
Pathologie van het immuunsysteem
Defecten van het immuunsysteem
Overgevoeligheidsreacties (hypersensitivity
reacties)
Auto-immuniteit
Transplantaties
De verschillende typen transplantatie tussen
donor en ontvanger
Biologie van de afstotingsreactie
Maatregelen om een afstotingsreactie te
voorkomen
Beenmergtransplantatie
Register
BSL – ID 0000 – ACA_BK_1KZM – Pathofysiologie
334
338
341
343
343
345
346
348
349
349
351
352
352
357
364
369
369
370
371
371
373
Pre Press Zeist
11/12/2006 Pg. 012