Fysiologie van de geriatrische patiënt

Fysiologie van de
geriatrische patiënt
Wouter Vankrunkelsven
co-assistent anesthesie
Inleiding
• Verouderen:
Verhoogde prevalentie co-morbiditeit
o Functionele achteruitgang orgaansystemen
• Gevolgen:
o Risico complicaties
o Langer verblijf ziekenhuis
o Ontwikkelen chronische ziekte
o
Inhoudstabel
• Neuronale veroudering
POCD, Delier
• Cardiovasculaire veroudering
• Pulmonale veroudering
o
Neuronale veroudering
• Structurele veranderingen
• Functionele veranderingen
o
Neuro-inflammatie
• Bloed-hersenbarrière
• Microglia
• Astrocyten
o
Neurotransmitters
• Acetylcholine
• Serotonine
• Dopamine
• POCD, Delier
Structurele veranderingen
• Vermindering hersenvolume
• Regionale verschillen
Frontale kwab
• Witte stof
o Witte stof laesies  risico MCI, dementie
o
Neuroinflammatie
• Microglia
‘primed state’
• Perifeer immuunsysteem  immuunsysteem hersenen
• Bloed-hersenbarrière
o ↑ permeabiliteit
o ↓ functie
• Astrocyten
o Rol neuroinflammatie ?
o ↓ neuroprotectie
o
Neurotransmitters
• Acetylcholine
Cholinerge hypofunctie
• Serotonine
o Gedrag
o Rol depressie
• Dopamine
o ↓ motorfunctie
o ↓ cognitie
o
Postoperatief delier
Postoperatieve cognitieve
dysfunctie
• Vele risicofactoren
• Risico
o
Dementie
• Preoperatieve interventies
• Algemene < Spinale
anesthesie
o
Leeftijd
o
Grote chirurgisch trauma
• Pathogenese
• Algemene anesthesie =
spinale anesthesie
Cardiovasculaire veroudering
•
•
•
•
Structurele veranderingen
Functionele veranderingen
Verminderde cardiale reserve
Invloed anesthesiebeleid
Structurele veranderingen
Vasculair
• Endotheel dysfunctie
• Verdikking intima-media
• Elastische bloedvaten
o
Dilatatie
o
Verstijven
• ↑ systolische druk
• ↓ diastolische druk
• ↑ aterload
Myocard
• LV-hypertrofie
o
↑ grootte cardiomyocyt
o
↓ aantal cardiomyocyten
o
↑ extracellulair matrix
Functionele veranderingen
• Verlengde systole
• Milde diastolische
LVH
o Late augmentatie
impedantie aorta
o ↑ AP + Δ Ca-influx
• ↓ Vroege diastolische
vulling
o Verkorten diastole
o Stijve ventrikel
o Vertraagde relaxatie
dysfunctie
o ↑ belang atriale kick
• Matige diastolisch
dysfunctie:
pseudonormalisatie
o ↑ LA-druk
o LA-uitzetting
• Ernstige diastolische
dysfunctie: restricief
o ↓ LA contractiliteit
o
Verminderde cardiale reserve
↓ autonome regulatie
• ↑ sympatische outflow
o
↓ β-adrenoceptor respons
• ↓ maximale hartslag
• ↓ inotropie
• ↓ gevoeligheid
baroreceptor respons
o
Cardiovagale arm
Invloed anesthesie beleid
•
•
•
•
Grondige preoperatieve evaluatie
Behoud normovolemie
Spontane ademhaling/ geen te hoge PEEP
Controle bloeddruk en hartslag
o Systolisch +/- 10% rustwaarde
o Behoud diastolische druk
o Polsdruk < diastolische druk
o Normale tot lage hartslag
 Regel van 70?
Pulmonale veroudering
•
•
•
•
Structurele veranderingen
Functionele veranderingen
COPD
Invloed anesthesiebeleid
Structurele veranderingen
Thoraxwand
• ↑ Kyfotische kromming
• ↓ spierkracht
• Calcificatie gewrichten
 ↓ compliantie
Longparemchym
• ↓ elastische recoil
 ↑ compliantie
 ↓ alveolaire oppervlakte
 luchtwegcollaps
• Veranderingen vasculair
bed
 ↓ diffusie capaciteit
 ↑ heterogeniteit
Functionele veranderingen
 ↑ V/Q mismatch
+ ↓ diffusiecapaciteit
 ↓ PaO2
Chronisch obstructief longlijden (COPD)
• Chronisch inflammatoire ziekte
Luchtwegen  obstructie
o Longparenchym  emfyseem
 Verlengde expiratie
Toename RV (air trapping)
Hyperinflatie (toename TLC)
Ontstaan auto-PEEP
 Verhoogde ademhalingsarbeid
Toename ventilatie/perfusie mismatch
Minimale shunting
o
•
•
•
•
•
Invloed anesthesiebeleid
• ↑ Postoperatieve Pulmonale Complicaties (PPC)
• Verandering thoraxwand per- en postoperatief
Peroperatief: ↓ FRC
o Postoperatief: ↓ FRC, verstoring VC, oppervlakkige
ademhaling
 Maatregelen vermijden PPC
• COPD
 PPC: RA > AA
 Vermijden dynamische hyperinflatie
o