Toepassing open bronsysteem voor Leefmilieu Brussel op Site Tour & Taxis S. Verheyen – Smet GWT H. Hoes – Terra Energy Leefmilieu Brussel Leefmilieu Brussel Leefmilieu Brussel Leefmilieu Brussel – optimaal klimaat Zonnepanelen Daglicht-optimalisatie Atrium als buffer Betonkernactivering Geothermie Grote geothermische energie-systemen • Dubbel gebruik bodem (gebruik temperatuur + opslagcapaciteit) • • • Warmtepomp meestal gebruikt maar niet nodig voor elke toepassing Focus op gebruik voor verwarming én koeling Aangepast afgiftesysteem (nl. lage temperatuur verwarming én hoge temperatuur koeling) ATES Aquifer Thermal Energy Storage KWO of Koude-WarmteOpslag Geologische opbouw – site T&T 0 m-MV Kwartair (aanvulling/zand/klei/stenen) 18 m-MV 25 m-MV 32 m-MV Formatie van Brussel Formatie van Tielt (grijs zand) (siltig zand, klei) Formatie van Kortrijk (zware klei) 58 m-MV Grandglise Formatie van Hannut (grijs zand - Zand van Grandglise) (versteende klei - Lid van Lincent) Lincent 85 m-MV Formatie van Heers / Maastricht (mergels - krijt) Geschikt voor KWO : • K 2 m/d • D 15 m (2 x 7,5 m) • 12 m3/h per bron Energiebehoefte 450 kW koeling 265 kW verwarming 250 kW passief 200 kW actief 265 kW warmtepomp 350 MWh/jaar 260 MWh/jaar 4 bronparen van 12 m3/h 1 warmtepomp 265 kW Status 0 Rust Warmtevraag = 0 Koudevraag = 0 Volledige installatie inactief, maar: DRUKHANDHAVING houdt grondwatercircuit in overdruk, om ontgassing/vlokvorming te voorkomen. DRUKHANDHAVING geschiedt via bronpompen en injectieventielen. Status 0 Rust Warmtevraag = 0 Koudevraag = 0 Status 1 Verwarmen Warmtevraag = 1 Koudevraag = 0 Status 1 Verwarmen Warmtevraag = 1 Koudevraag = 0 Warmtepomp wordt vrijgegeven om buffer warm op te warmen tot de gevraagde temperatuur KWO pompt van warm naar koud Pomp omkeerschakeling transporteert KWO-warmte naar de verdamper van de warmtepomp Status 2 Vrije koeling Warmtevraag = 0 Koudevraag = 1 Status 2 Vrije koeling Warmtevraag = 0 Koudevraag = 1 Koudevraag wordt zoveel mogelijk geleverd vanuit KWO-systeem, rechtstreeks over de warmtewisselaar Warmtepomp draait niet! KWO pompt van koud naar warm Pomp omkeerschakeling transporteert KWO-koude naar de koelcollector van het gebouw Status 3 Vrije + mechanische koeling Warmtevraag = 0 Koudevraag = 1 Status 3 Vrije + mechanische koeling Warmtevraag = 0 Koudevraag = 1 Koudevraag wordt zoveel mogelijk geleverd vanuit KWO-systeem, maar is onvoldoende. Warmtepomp levert extra koude. Warmtepomp draait, koude wordt afgegeven aan gebouw en warmte wordt afgevoerd naar KWO KWO pompt van koud naar warm Pomp omkeerschakeling transporteert KWO-koude naar de koelcollector van het gebouw Status 4 Verwarmen en koelen zomer Warmtevraag = 1 Koudevraag = 1 Warmtepomp koudegestuurd Status 4 Verwarmen en koelen zomer Warmtevraag = 1 Koudevraag = 1 Zowel warmte- als koudevraag vanuit het gebouw, met grotere koude- als warmtevraag Warmtepomp draait, koude wordt afgegeven aan gebouw en warmte wordt afgegeven aan buffer warm KWO pompt van koud naar warm, levert extra koude Pomp omkeerschakeling transporteert KWO-koude naar de koelcollector van het gebouw Status 5 Verwarmen en koelen winter Warmtevraag = 1 Koudevraag = 1 Warmtepomp warmtegestuurd Status 5 Verwarmen en koelenWarmtevraag winter = 1 Koudevraag = 1 Zowel warmte- als koudevraag vanuit het gebouw, met grotere warmte- als koudevraag Warmtepomp draait, warmte wordt afgegeven aan buffer warm en koude wordt afgegeven aan gebouw en KWO KWO pompt van warm naar koud. Pomp omkeerschakeling transporteert KWO-warmte naar de verdamper van de warmtepomp Enkele resultaten... Meer koude- dan warmtelevering (breder koelseizoen vergeleken met stookseizoen) SPF – warmte = 4,12 SPF – koude = 17 (volgens EN14511) Enkele resultaten... 40 m³/h Flowmeting TSA [m3/h] - KWO Primair (FT1) 35 m³/h 30 m³/h 25 m³/h 20 m³/h 15 m³/h 10 m³/h Primair grondwaterdebiet 22/06/2015 24/06/2015 25/06/2015 26/06/2015 28/06/2015 29/06/2015 30/06/2015 2/07/2015 3/07/2015 4/07/2015 6/07/2015 7/07/2015 0 m³/h 8/07/2015 5 m³/h 10 Temperatuurtraject koeling 24/06/2015 25/06/2015 26/06/2015 28/06/2015 29/06/2015 30/06/2015 2/07/2015 3/07/2015 4/07/2015 6/07/2015 7/07/2015 8/07/2015 10/07/2015 11/07/2015 koeling retourtemperatuur 12/07/2015 14/07/2015 15/07/2015 16/07/2015 18/07/2015 19/07/2015 20/07/2015 22/07/2015 Temperatuur [°C] Enkele resultaten... 26 koeling vertrektemperatuur 24 22 20 18 16 14 12 Enkele resultaten... 500 kW koudelevering actueel vermogen [kW] - M-Bus Energie () 450 kW warmtelevering Actueel vermogen [kW] - M-Bus Energie () 400 kW 350 kW 300 kW 250 kW 200 kW 150 kW 100 kW Koude-/warmtelevering – maand juli 24/06/2015 25/06/2015 26/06/2015 28/06/2015 29/06/2015 30/06/2015 2/07/2015 3/07/2015 4/07/2015 6/07/2015 7/07/2015 8/07/2015 10/07/2015 11/07/2015 12/07/2015 14/07/2015 15/07/2015 16/07/2015 18/07/2015 19/07/2015 20/07/2015 0 kW 22/07/2015 50 kW Open bronsysteem in Brussel ? - Belangrijke besparing op verwarming -34% tov klassieke ketel - Enorme besparing op koeling -79% tov klassiek - Onafhankelijk van fossiele brandstoffen - Eigen groene stroom via PV leidt tot 0-factuur - Open bron systeem niet evident, wél mogelijk mits rekening te houden met langere TVT - Open bron niet mogelijk over ganse Brussel, individueel vooronderzoek nodig !