Empowerment van de Indiase vrouw

Empowerment van de Indiase vrouw De ‘selfhelpgroup’ en Cows for Kids In februari 2010 waren Susanne van den Brandhof en haar man Matthias op bezoek in India. Aldaar hebben zij vele projecten van BenG bezocht waaronder een zelfhulpgroep van MERDS, een NGO waar BenG mee samen werkt. Susanne heeft haar indruk hieronder beschreven. Woensdag 24 februari 2010. Het is kwart voor zes als we aankomen in Akrapatty. Bij een rieten huisje aan de rand van de lokale dorpstraat zit een groep van veertien vrouwen op de grond. Zij maken deel uit van de in juni 2009 opgericht ´selfhelpgroup’. Iedere elfde van de maand komen de vrouwen bijeen om hun levensomstandigheden te verbeteren. Chandrasekeran, projectleider van MERDS, is de oprichter van diverse zelfhulpgroepen in Tamil Nadu, welke door de overheid worden gesubsidieerd. In 2000 is hij hiermee van start gegaan en de formule is succesvol, want volgens Chandrasekeran zijn er sindsdien 255 groepen gevormd. Tijdens de indrukwekkende bijeenkomst van de ‘selfhelpgroup’. De totstandkoming van een zelfhulpgroep werkt aanstekelijk, want zo gauw er binnen een dorp een groep van start gaat, zien de andere dorpelingen hier ook de voordelen van in en willen zij eveneens een groep oprichten. De zelfhulpgroepen bestaan standaard uit ongeveer twintig vrouwen welke maandelijks bijeenkomen. Door de groep wordt één vrouw als voorzitter aangewezen, die door haar krachtige voorkomen meestal meteen herkenbaar is. Maar waarom zijn deze zelfhulpgroepen zo effectief? Volgens Chandrasekeran dragen zijn bij aan de empowerment van de vrouw. De deelneemsters aan de zelfhulpgroepen zijn afkomstig uit de onderste laag van de Indiase samenleving, welke zich kenmerkt door een lage kaste en schrijnende armoede. De meeste vrouwen hebben amper onderwijs genoten en het is een vrijwel onmogelijke taak om hun negatieve armoedespiraal, die meestal al generaties lang gaande is, te doorbreken. Door middel van de zelfhulpgroep vergroten deze vrouwen hun vaardigheden op sociaal, economisch en cultureel gebied. Zij doen kennis op ten aanzien van gezondheid, educatie, milieu en financiën. Ook praten zij over tradities, normen en waarden. Iedere maand sparen de vrouwen binnen de groep een bedrag bij elkaar wat op een gezamenlijke bankrekening komt te staan en zodoende kunnen zij indien nodig individueel een bedrag lenen. Met behulp van MERDS wordt er een rekening geopend bij de bank en kan de groep daardoor eveneens een aanvullende lening verkrijgen. De groep bepaalt uiteindelijk wie van de vrouwen een lening krijgt. Dit alles leidt er toe dat de vrouwen sterker en onafhankelijker worden en zij zelf hun inkomen kunnen beheren. Maar nu terug naar de bijeenkomst in Akrapatty. Vandaag vindt er namelijk een extra bijeenkomst plaats, omdat een gedeelte van de groep gaat deelnemen aan het ‘Cows for Kids’ project. Hierbij komt dankzij een microkrediet van BenG een gezin in het bezit van twee koeien en twee vrouwelijke kalveren. De opbrengst van de melk wordt ingezet voor aflossing van de renteloze lening van de koeien in een periode van circa twee jaar, onderhoud van de koe, schoolgeld en leermiddelen voor de kinderen en verbetering van het gezinsinkomen. Bij de totstandkoming van een ‘Cow for Kids’ project wordt er altijd eerst een zelfhulpgroep door MERDS opgestart waarbinnen de vrouwen ook de opbrengsten van de melk kunnen bijhouden. Van de zelfhulpgroep nemen er ongeveer twaalf vrouwen deel aan het project en hun deelname wordt gebaseerd op de levenstandaard van het gezin en mogelijkheden voor huisvestiging van de koe. Voor deelname is het een vereiste dat de kinderen naar school toe gaan. Tevens zullen de kinderen naar het ‘tuition-­‐centre’(naschoolse opvang) gaan, wat eveneens zal starten na afgifte van de eerste koe en kalf. Van de in totaal zeventien vrouwen, welke afkomstig zijn uit Akrapatty en een paar uit het aangrenzende dorp Athoor, zijn er drie niet aanwezig en zij hebben zich bij de voorzitster afgemeld. De bijeenkomst start standaard met een gebed, waarbij de vrouwen in een kring gaan zitten en de voorzitster begint te zingen. Er wordt vervolgens gekeken naar het ingebrachte spaargeld wat iedere vrouw opschrijft in een eigen kasboekje. De voorzitster houdt bij wie welk bedrag een ieder heeft gespaard en aan wie er een lening is verstrekt. Zo heeft één vrouw een lening gekregen om de kosten van haar bevalling te kunnen betalen. Een andere vrouw had geld nodig omdat haar dochter wegens hartproblemen in het ziekenhuis moest worden onderzocht. De groep neemt een gezamenlijk besluit over de te geven leningen, maar ook kunnen de vrouwen elkaar onderling aanspreken op hun aanwezigheid en spaargedrag. Als een vrouw met een probleem zit, wordt de groep door een medewerker van MERDS gemotiveerd om een oplossing voor het probleem te zoeken. Vandaag wordt er gesproken over omstandigheden die een negatieve impact kunnen hebben op het gezinsleven. Alcoholmisbruik komt hierbij ter sprake, wat een groot probleem vormt bij veel Indiase mannen. Het gebeurt geregeld dat de man het gezinsinkomen verdrinkt en er geen geld meer over is voor eten en schoolkosten van de kinderen. Twee vrouwen doen openhartig hun verhaal. Eén vertelt dat zij de kinderen van haar zus opvoedt, omdat diens man alcohollist is en er daardoor geen geld beschikbaar is om de kinderen te voeden. Een andere vrouw met drie jonge kinderen vertelt hoe haar man iedere dag uit zijn werk onder invloed thuiskomst. Hij heeft nooit loon bij zich, omdat hij dit heeft uitgegeven aan drank en zij heeft daardoor veel moeite om haar gezin te onderhouden. Er vinden geregeld ruzies tussen haar en haar man plaats. De zelfhulpgroep wordt door Chandrasekeran verzocht om gezamenlijk een oplossing te zoeken voor dit probleem, wat tijdens de volgende bijeenkomst opnieuw met de betreffende vrouw besproken zal worden. Een dergelijk alcoholprobleem is volgens MERDS niet gemakkelijk op te lossen, het zal veel inspanning vergen en eveneens is individuele begeleiding van de vrouw wenselijk om een verbetering tot stand te brengen. Hoe dan ook klinkt projectleider Chandrasekeran opgewekt en hij geeft aan dat de groep deze vrouw zal steunen haar probleem op te lossen. Susanne van den Brandhof, maart 2010