L. Renier - H.-Hartziekenhuis Lier
advertisement
Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied L. Renier M. Cos, J. Van de Perre, G. Van Hemelen, J. Defrancq, N. Nadjmi, F. Noorman van der Dussen, B. Vanassche, H. Vercruysse H.- Hartziekenhuis, Lier Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Inleiding: pathologie met botafbraak Tumoren met botmetastasen: - borstca / longca / prostaatca Bottumoren: - multiple myeloma Botpathologie: - Ziekte van Paget Osteoporose Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Pathologie met botafbraak Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Pathologie met botafbraak • OPLOSSING: Bisfosfonaten blokkage botafbraak osteoclast osteoblast BLOKKAGE BOTAANMAAK Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier anti-angiogenetisch effect VERMINDERDE BEVLOEIING Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Pathologie met botafbraak • OPLOSSING: Bisfosfonaten x 10 ! BLOKKAGE BOTAANMAAK Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier VERMINDERDE BEVLOEIING Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Botnecrose • • • • Blootliggend bot Geen helingstendens Infectie Sekwesters • Cutane fistels • Pathologische fractuur Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Definitie • BRONJ (bisphosphonate-related-osteonecrosis of the jaw) – inname van bisfosfonaten (heden of verleden) – > 8 weken blootliggend bot – geen voorgeschiedenis van radiotherapie Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Risicofactoren • Medicatie gerelateerde risicofactoren: – kracht van de bisfosfonaten – duur van therapie Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Risicofactoren • Medicatie gerelateerde risicofactoren: – kracht van de bisfosfonaten – duur van therapie • Lokale risico factoren: – dentoalveolaire chirurgie • • • • extractie plaatsen van een implantaat periapical chirurgie parodontale chirurgie, beenderige letsels – anatomie • mandibula: - linguale tori - mylohyoide aanhechting • maxilla: - palatale tori Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Risicofactoren • Medicatie gerelateerde risicofactoren: – kracht van de bisfosfonaten – duur van therapie • Lokale risicofactoren: – dentoalveolaire chirurgie • • • • extractie plaatsen van een implantaat periapical chirurgie parodontale chirurgie, beenderige letsels – anatomie • mandibula: - linguale tori - mylohyoide aanhechting • maxilla: - palatale tori Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier frequentie BRONJ: 2/3 Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Risicofactoren • Medicatie gerelateerde risicofactoren: – kracht van de bisfosfonaten – duur van therapie • Lokale risicofactoren: – dentoalveolaire chirurgie • • • • extractie plaatsen van een implantaat periapical chirurgie parodontale chirurgie, beenderige letsels – anatomie • mandibula: - linguale tori - mylohyoide aanhechting • maxilla: - palatale tori Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier frequentie BRONJ: 2/3 Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Kracht van het Bisfosfonaat Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Kracht van het Bisfosfonaat Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier 3. Kracht van het Bisfosfonaat 2. biologische Frequentie beschikbaarheid BRONJ 1. 4% 0,5 – 2 % 100 % 96% Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier (Preventie) Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 1: Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patient 1: voor het opstarten van de bisfosfonaten Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patient 1: voor het opstarten van de bisfosfonaten • Tandheelkundig onderzoek + behandeling: - Extracties van elementen met slechte prognose Parodontale sanering Conserverende zorgen Wegnemen drukplaatsen (lingual flanges) Optimaliseren mondhygiëne/sensibiliseren • TIMING: ideaal 2 – 3 weken voor start MAAR in feite: 3 jaar window faze voor PO Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én minder dan 3 jaar: Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én minder dan 3 jaar: For individuals who have taken an oral bisphosphonate for less than three years and have no clinical risk factors, no alteration or delay in the planned surgery is necessary. This includes any and all procedures common to oral and maxillofacial surgeons, periodontists and other dental providers. Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én minder dan 3 jaar: For individuals who have taken an oral bisphosphonate for less than three years and have no clinical risk factors, no alteration or delay in the planned surgery is necessary. This includes any and all procedures common to oral and maxillofacial surgeons, periodontists and other dental providers. • UITZONDERING: inname van corticosteroïden Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én meer dan 3 jaar • Oraal in combinatie met corticosteroïden Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én meer dan 3 jaar • Oraal in combinatie met corticosteroïden bepaling van CTX ! Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) Serum CTX Maat voor bot turn-over (osteoclast resorptie) Correlatie met gunstige prognose (spontane restitutio, restitutio na chirugie, kleiner worden van de letsels) Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) Serum CTX Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én meer dan 3 jaar • Oraal in combinatie met corticosteroïden bepaling van CTX ! Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 2: tijdens inname van de bisfosfonaten (PO) • Oraal én meer dan 3 jaar • Oraal in combinatie met corticosteroïden bepaling van CTX ! • ‘Drug holiday’: 3 maanden – electieve heelkunde - opvolging Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 3: Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 3: tijdens inname van de bisfosfonaten (IV) Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Preventie) Patiënt 3: tijdens inname van de bisfosfonaten (IV) • • • • Optimaliseren mondhygiëne Botchirurgie vermijden Niet te restoreren elementen: kroon verwijderen, endo’s op wortelkanalen Implantaten zijn gecontraïndiceerd Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier (Preventie) Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier (Behandeling) Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Patiënt met BRONJ (Per Os) Doelstelling van de behandeling: Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Patiënt met BRONJ (Per Os) Doelstelling van de behandeling: Pijn elimentatie Infectie controle Progressie verminderen Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 1 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot - Antimicrobiele mondspoeling: CHX 0,12% Asymptomatisch - 3 maandelijkse controle - Educatie Goede prognose ‘Drug Holiday’ ? Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 2 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot Asymptomatisch Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 2 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot Pijn - Infectie Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 2 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot - Antimicrobiele mondspoeling (CHX 0,12%) - Antibiotica Pijn - Infectie (Penicilline + ev. Metronidazole) - Pijncontrole - Minimaal debridement (oppervlakkig) Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 3 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot Pijn - Infectie Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 3 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot Pijn - Infectie + - fistel - fractuur - zeer uitgebreid Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Guidelines (Behandeling) Stadium 3 KLINIEK BEHANDELING Blootliggend bot - Antimicrobiele mondspoeling (CHX 0,12%) Pijn - Infectie + - fistel - fractuur - zeer uitgebreid Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier - Antibiotica (cultuur) - Pijncontrole - Chirurgisch debridement Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Besluit: Toename van oudere populatie Toename van bisfosfonaat gebruik Toename van de concentratie bisfosfonaat Nood aan blijvende aandachtigheid Grote prospectieve studies afwachten Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier Hartelijk dank ! Voorstelling nieuwe artsen: Dr. L. Renier Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie H.-Hartziekenhuis , Lier
