‘Wat ruist daar in het struikgewas’ carotislijden: diagnose, indicatiestelling en therapie Marc Janssens ZNA-campus Jan Paflijn Carotislijden prevalentie: 40-50%: 0,4% 10%, decade 5 10-20% herseninfarcten 8 definities symptomatisch TIA/CVA < 6 m (NASCET) 12 m (ECST) Andere oorzaken? asymptomatisch Geen cerebraal infarct (VACS) Geen Ipsilateraal carotis of vertebraal cva/tia (ACAS) stenosegraad ? Symptomatisch carotislijden Diagnose • Anamnese – Risicofactoren – Voorval: • TIA • CVA • Klinisch onderzoek – Vasculair – neurologisch • Technische onderzoeken – Ekg – Ct scan hersenen – Duplex onderzoek halsvaten Blijvende letsels Voorbijgaand: •Halfzijdige verlamming Gevoelsstoornissen tintelingen spraakmoeilijkheden •Hemianopsie •Blindheid één oog Carotislijden Technische onderzoeken: Echodoppler halsvaten Carotislijden Technische onderzoeken: angiografie Carotislijden Technische onderzoeken: angio ct scan Symptomatische stenose Behandeling: CEA PREVENTIEF indicaties TEA • • • >70% SR rate (2j) 26->9% NNT 3-6 • • • >50%<70% SR 1%/j NNT 14-17 “best practice medical treatment “ symptomatische stenose < 50% NASCET N Engl J Med 1991 ECCST Lancet 1991 VACS Asymptomatische stenose SR 70% stenose: 1%, >70: 2-5% RR 5 j 5,9% (<-> 16%) CEA EBM Man < 70, goede gezondheid Vrouwen >70 : geen indicatie Beste medicamenteuze behandeling: SR <1-2% Int. Journal of stroke, febr. 2007 CASANOVA, MACE, VACS, ACAS 1995, ACST Carotisendarterectomie Locoregionale anesthesie • Neurologische monitoring • Hemodynamische stabiliteit • Shunt? • Kostenbesparend: operatietijd IZ hospitalisatie Carotisendarterectomie Locoregionale anesthesie, selectie • “Priming” • Immobilisatie, coöperatie • Hardhorigheid, claustrofobie • CARA • Preoperatieve onderzoeken Symptomatisch carotislijden Behandeling: stenting Lancet 2006;368:1239-1247, 1215-1216 Symptomatisch carotislijden Behandeling: stenting Cerebrovasc Dis. 2004;18(1):62-5. Stroke. 2004;35:e18-e21. Symptomatisch carotislijden Behandeling: indicaties stenting – Chirurgisch ontoegankelijke stenose • Post RX R/ • Oncologische heelkunde • Hooggelegen stenose – Restenose met hoge comorbiditeit Geen alternatief voor TEA indicaties TEA: Carotis stenting Wat ruist er in het struikgewas?