antibiotica in vitro : Welke eigenschappen moeten in acht worden genomen om de therapiekeuze te optimaliseren ? UCL PK/PD workshop September 2004 1-1 In vitro bepaling van de activiteit van een antibioticum : antibiogram semi-kwantitatieve evaluatie agarbodem, geënt met bacteriën Schijf met antibiotica Incubatie bij 37°C - 18-24 u gevoelig UCL PK/PD workshop September 2004 intermediair resistent 1-2 In vitro bepaling van de activiteit van een antibioticum: antibiogram semi-kwantitatieve bepaling agarbodem, Schijf met antibiotica geënt met bacteriën Incubatie bij 37°C - 18-24 u maar waar is de limiet ? maar waar is de limiet ? gevoelig UCL PK/PD workshop September 2004 intermediair resistent 1-3 In vitro bepaling van de activiteit van een antibioticum : MIC Minimal inhibitory concentration kwantitatieve bepaling 1. inoculatie Gekende hoeveelheid bacteriën 0 µg/mL 0.25 µg/mL 0.5 µg/mL 1.0 µg/mL 2.0 µg/mL 4.0 µg/mL 8.0 µg/mL 16 µg/mL Steeds hogere concentraties antibioticum UCL PK/PD workshop September 2004 1-4 In vitro bepaling van de activiteit van een antibioticum : MIC Kwantitatieve bepaling 2. incubatie 0 µg/mL 0.25 µg/mL 37°C - 18-24 u 0.5 µg/mL 1.0 µg/mL 2.0 µg/mL 4.0 µg/mL 8.0 µg/mL 16 µg/mL MIC = de laagste antibioticum- concentratie die de bacteriegroei verhindert UCL PK/PD workshop September 2004 1-5 In vitro bepaling van de activiteit van een antibioticum : MIC kwantitatieve bepaling 3. interpretatie 0 µg/mL 0.25 µg/mL 0.5 µg/mL 1.0 µg/mL 2.0 µg/mL 4.0 µg/mL 8.0 µg/mL 16 µg/mL Hoe actiever het antibioticum, hoe lager de MIC UCL PK/PD workshop September 2004 1-6 Gevoeligheid van de bacteriepopulaties : MIC50 en MIC90 « gevoelig » « intermediair » « resistent » % stammen 25 20 15 10 UCL PK/PD workshop September 2004 16 8 4 2 1 0.5 0.25 0.12 0.06 0.03 0.02 0 0.01 5 MIC (µg/ml) 1-7 Gevoeligheid van de bacteriepopulaties : MIC50 et MIC90 « gevoelig » « intermediair » % stammen 25 MIC50 = 0.25 µg/ml 20 « resistent » MIC90 = 4 µg/ml 15 10 16 8 4 2 1 0.5 0.25 0.12 0.06 0.03 0.02 0 0.01 5 MIC (µg/ml) 51 % 93% UCL PK/PD workshop September 2004 1-8 Verdeling van de MIC : unimodale populaties Geen resistentiemechanismen 90% 50% 0.03 0.06 012 0.25 0.5 MIC50 50 UCL PK/PD workshop September 2004 1 2 4 8 MIC (µg/ml) MIC90 90 1-9 Verdeling van de MIC : unimodale populaties Maar heeft men dezelfde hoeveelheid antibioticum nodig om de twee bacteriën te eradiceren? 0.03 0.06 012 0.25 0.5 MIC50 50 UCL PK/PD workshop September 2004 1 2 4 8 MIC (µg/ml) MIC90 90 1-10 Verdeling van de MIC : bimodale populaties 90% 50% Gevoelige populatie Resistente populatie 0.015 0.03 0.06 0.12 0.25 0.5 MIC50 50 UCL PK/PD workshop September 2004 1 2 4 8 16 32 MIC90 90 1-11 Verdeling van de MIC : bimodale populaties En om deze twee bacteriën te eradiceren? 0.015 0.03 0.06 0.12 0.25 0.5 MIC50 50 UCL PK/PD workshop September 2004 1 2 4 8 16 32 MIC90 90 1-12 Verdeling van de MIC : bimodale populaties met continuum Meerdere resistentiemechanismen 90% 50% 0.015 0.03 0.06 0.12 0.25 0.5 1 2 MIC50 50 UCL PK/PD workshop September 2004 4 8 16 32 MIC90 90 1-13 Bacteriostatische >< bactericide activiteit • Bacteriostatisch: • Bactericide : verhindert de vermenigvuldiging van bacteriën Doodt de bacteriën moxifloxacine en S. aureus telithromycine en S. aureus MIC MIC MIC MIC serumpiek serumpiek serumpiek serumpiek UCL PK/PD workshop September 2004 Seral et al, AAC (2003) 47:228 3-2292 1-14 Bacteriostatische >< bactericide activiteit • Bacteriostatisch: • Bactericide : verhindert de vermenigvuldiging van bacteriën Doodt de bacteriën moxifloxacine en S. aureus telithromycine en S. aureus MIC MIC g n n i e g Ge ul di gv i n e m r ve UCL PK/PD workshop September 2004 MIC MIC serumpiek serumpiek ie t a in riën m i l E acte b n va serumpiek serumpiek Seral et al, AAC (2003) 47:228 3-2292 1-15 Bacteriostatische >< bactericide activiteit • Bacteriostatisch: verhindert de vermenigvuldiging van bacteriën Samenwerking met de immunologische afweer van de gastheer ! In staat om een infectie uit te roeien immuungedeprimeerde patiënten macroliden tetracyclinen glycopeptiden UCL PK/PD workshop • Bactericide : doodt de bacteriën September 2004 fluorochinolonen aminoglycosiden -lactams 1-16 Smal spectrum >< breed spectrum • Smal spectrum: actief tegen een beperkt aantal bacteriesoorten Gerichte behandeling bij gedocumenteerde infecties • Breed spectrum: actief tegen een groot aantal bacteriënsoorten Empirische behandeling van niet gedocumenteerde infecties ! bepaalde -lactams glycopeptiden UCL PK/PD workshop September 2004 macroliden aminoglycosiden Risico op selectie van resistente stammen fluoroquinolonen tetracyclinen sulfamiden bepaalde -lactams 1-17 Conclusie: Hoe kiest men een antibioticum op basis van zijn microbiologische eigenschappen? 1. Antibioticum met het smalste spectrum, gericht tegen de te verwachten verwekkers 2. Liefst een bactericide antibioticum 3. Binnen een bepaalde groep AB, antibioticum met de laagste MIC rekening houdend met de te verwachten verwekkers UCL PK/PD workshop September 2004 1-18 Maar hoe dosis afstemmen op de MIC ? Concentratie Met de farmacokinetiek kunnen we deze curve beschrijven ... MIC Sectie 2 0 UCL PK/PD workshop 6 September 2004 12 18 Tijd (h) 24 1-19