Bespreking 2e rondzending Hematologie, Collegezaal 3 10-1-2017 Hemofagocytose Overzicht HLH Introductie Bij volwassenen Prognose Behandeling Conclusies Antwoord Hemophagocytic Lymfo Histiocytosis (HLH) Hemofagocytose Haematofagocytose Haematophagocytosis VAHS FHL Familial erythrophagocytic lymphohistiocytosis Hemofagocytosis Macrofagen activatie syndroom Hemophagocytic syndrome HPS Hemophagocytic Lymfo Histiocytosis (HLH) Hemofagocytose VAHS Hemofagocytair syndroom Hyperinflammatory Lymfo Histiophagocytosis (HLH) Hemofagocytose VAHS Hemofagocytair syndroom HLH: Criteria 2014 Kliniek: Maligne of niet? Vrouw 17 jaar: HLH Acuut: Bilaterale pneumonie Man 17 jaar: HLH Chronisch: 1 jaar SLE-panniculitis: Sepsis ANA+, LAC, Hemolyse Lymfadenopathie Pancytopenie Pancytopenie Splenomegalie Ascites B-symptomen Progressie ondanks prednison Kenmerken volwassenen met HLH Ramos-Casals, Lancet, 2014 HLH Incidentie 1-10:1.000.000 (kinderen) Incidentie volwassenen onbekend Volwassen vrouw: 37% Gemiddelde leeftijd 50 jaar Ramos-Casals, Lancet, 2014 Immuno-pathofysiologie: perforine Primaire HLH Janka, Hematology, 2013 Immuno-pathofysiologie: cytokinenstorm Jordan, Blood, 2004 Oorzaken HLH Janka, British Journal of Haematology, 2005 Ramos-Casals, Lancet, 2014 HLH volwassenen in EMCR 1993-2010 Timo Zondag Zondag, IHS conference, 2015 Triggers bij volwassenen Ramos-Casals, Lancet, 2014 Beloop? Vrouw 17 jaar: Diagnose: EBV-HLH Behandeling: Steroïden Aciclovir Beloop X-thorax 2 weken na behandeling Van Laar, Arch Intern Med. 2002, adapted Die andere dan? Vrouw 17 jaar: Man17 jaar: Diagnose: EBV-HLH Diagnose: Panniculitis like TNHL Behandeling: Prednison Chemo ->2 x allo-SCT Beloop? Vrouw 17 jaar: Man17 jaar: Panniculitis like TNHL Diagnose: EBV-HLH Diagnose: Panniculitis like TNHL Beloop: herstel Beloop: Overleden: na 8 jaar GVH Campylobacter colitis Recidief TNHL Maligniteiten en HLH Ramos-Casals, Lancet, 2014 Mortaliteit HLH Slechte prognose: Hoge leeftijd Thrombocytopenie Maligniteit Idiopathisch Ramos-Casals, Lancet, 2014 HLH bij PTC-NHL 883815 Xie, Ann Hematol, 2013 Mortaliteit EMC: 53% 54% 0% 83% 25% Timo Zondag Zondag, IHS conference, 2015 Ter lering en vermaak Vrouw 37 jaar, Venezuela, 30-1-2007 Algemene malaise 40oC, KR enkele weken Nachtzweten 5 kg gewichtsverlies Voorgeschiedenis HT, MCI, DM-II, Asthma November 2006: HIV wv HAART. Dec 2006: Koorts: immuunreconstitutie? ->Prednison 20mg Lichamelijk onderzoek Zieke vrouw, 40oC Hepatomegalie Casus 1: Aanvullend onderzoek (jan 2007) BSE: 62; CRP 133; Hb 6.2; L 5.4; diff; 2-12% staven; Thrombo’s 112 Ferritine 40100; triglyceriden 5.1, sIL2-R: 11163 pg/ml (n<1000) ECHO: Hepatomegalie Lymfadenopathie Casus 1: Beenmerg Casus 1: Beenmergpunctie datum labnr : 02-02-2007 : H07-145 afdeling: 5NIN arts : NOORLANDER -----------------------------------------------------------------------------klin.diagnose : HIV+, nu anemie, thrombopenie vraagstelling : Afw. BM? Hemofagocytose? Overig :Plaatselijk toename makrofagen, meerdere met hemofago cytose (erythrocyten, thrombocyten, sporadisch granulocyt) Ijzerkleuring :weefselijzer 2+ Bloed afgenomen voor: immuno,baclab,paracytologie Blast Anisoplanie +, hypochromasie ++, fragmentocyten <+, Promyelocyt : polymorf lymfocytenbeeld +. Myelocyt Thrombocytenaantal lijkt matig verlaagd. Metamyelocyt: % Staaf 3 % 12,2 % 74 % 24,0 % Weefselbrokjes Celrijkdom M/E ratio 208 /1 :Matig :Wisselend hypocellulair tot plaatselijk normaal Erythropoiese :Nauwelijks aanwezig Myelopoiese :In alle stadia aanwezig Dysmyelopoiese :Geen Lymfocyten :Normaal Plasmacellen :% licht toegenomen, enkele makrocytaire vormen Megakaryocyten :2-7 per veld Dysmegakaryopoiese :Enkele kleine mono/binucleaire vormen % 0,6 Bloed Perifeer bloed: Beenmerg: : Beenmerg % 7,6 : % 18,0 : Segment : Eosinofiel : Basofiel Monocyt : % % Lymfocyt : 19 % 10,2 % % Plasmacel : 5,6 % 16,6 % % Beenmerg ........ Erythroblast % % : % 0,4 % 1,8 % % ,4 % : 4 % 2,6 % Conclusie: Sterk toxisch beeld met hemofagocytose, erythropoiese nauwelijks aanwezig. H. Mallios-Zorbala Casus 1: Aanvullend virologisch onderzoek (EBV) Rapportnr. :4121734 Rapportdatum :05:05- 0202-2007 Aanvr. Aanvr. :5NPS Rapportnr. :4121571 Rapportdatum :02:02- 0202-2007 Aanvraagdatum: 0101- 0202-2007 Afnamedatum: 0101- 0202-2007 Materiaalnummer: S- 7 002081 Serum -------------------------------------------------------------------------------- Aanvraagdatum: 3030- 0101- 2007 Afnamedatum: 3030- 0101- 2007 Materiaalnummer: E- 7 001085 Materiaal: PlasmaEDTA HSV type 1 DNA PCR neg / MEIA neg /N HSV type 2 DNA PCR neg / Ig anti hepatitis A virus MEIA pos /P CMV DNA PCR <50 / IgM anti CMV EIA neg /N EBV DNA PCR pos / IgG anti CMV EIAEIA- K 66 EBV DNA PCRPCR -K 1.76E3 / IgM anti EBV VCA CLIACLIA-K neg /N IgG anti EBV VCA CLIACLIA -K pos /P IgG anti EBV EA CLIACLIA -K grens /Gr CLIACLIA - K pos /P /P humaan immunodeficientievirus PCRPCR -K geq./ml geq./ml 1,61E3 / D.m.v. nucleinezuurnucleinezuur-amplificatie is genoom aangetoond van EpsteinEpstein-Barr virus en humaan immunodeficientievirus Met vriendelijke groet, Dr. G.J.J. van Doornum Met vriendelijke groet, Dr. M.F.C. Beersma Prod. Prod. :VIRD -------------------------------------------------------------------------------- IgM anti hepatitis A virus IgG anti EBV NA Aanvr. Aanvr. :5NPS Aanvragende arts: Aanvragende arts: Materiaal: Prod. Prod. :VIRD Casus 1: Diagnose VAHS/ HLH tgv EBV bij HIV Casus 1: Behandeling HIV HD steroiden en aciclovir (13-02; prednison 100mg): Daling EBV Geen effect koorts Start IgG (15-03) en Etoposide (19-03): Daling EBV doorgezet Koortsvrij Complicaties: Cushing en DM Bacteriemie (2x) UWI Resistente HSV-2 ulcera vaginaal, labiaal en anaal wv foscarnet Reversibele posteriore encephalopathie tgv ciclosporine Beloop bloedbeeld Beloop juni 2007 Recidief koorts en HLH bij stijging HIV viral load Patiënte weigert verder behandeling EBV load en ferritine Casus 1: beloop juni 2007 Overleden 12-07-2007 5 maanden na diagnose 8 maanden na start klachten Vrouw 72 jaar, consult neurologie Atypische neurologische verschijnselen Subfebriele episodes Anemie, neiging tot thrombocytopenie en leukopenie Vrouw 72 jr: Neurologische verschijnselen Koorts Pancytopenie Casus 3: Email Casus 3: Hemofagocytose! Vrouw 72 jr: Neurologische verschijnselen Koorts Pancytopenie Vrouw 72 jr: Neurologische verschijnselen Koorts Pancytopenie Hyperferritinemie Hemofagocytose Beenmerg Sterk verhoogd sIL2R Splenomegalie Vrouw 72 jr: HLH met CZS lokalisatie Zonder onderliggend lijden (idiopathisch) Behandeling Volgens HLH-04 protocol Etoposide (VP-16), dexamethason, cyclosporine en IVIG Henter JI, et al. Pediatr Blood Cancer 2007;48:124-31 Decursus 24/9 Beter aanspreekbaar, verbetering handfunctie 3/10 Sterk verbeterd bewustzijn, helder en adequaat. Herstel parese been 19/12 a. cer. media infarct -> epilepsie. Geen reactie op hoge dosis steroïden -> stop chemo Beloop sIL-2R Na staken behandeling Overleden 28-04-2009 14 maanden na start klachten 8 maanden na diagnose 4 maanden na stop chemotherapie Casus 4: man, 72 jaar, juli 2008 Casus 4: presentatie Malaise, gewichtsverlies Hoesten, pleuravocht mei 2008: Koorts Juli 2008: Slikstoornissen, neurologisch beeld Casus 4: Aanvullend onderzoek LDH 462, BSE 72, Hb 6.6 -> 4, Thr 190 -> 14, L 4 ->0.5 Ferritine 1856, Na 131 UNa 163 Casus 4: probleemlijst Pancytopenie, koorts, hyperferritinemie, pleuravocht, lymfadenopathie? SIADH, “Neurologisch beeld” Dd Hematologische maligniteit Infectieus (TBC, viraal) Systeemziekte (?) Casus 4: neurologie? Casus 4: consult Casus 4: consult voor diagnose Neurologisch beeld (“ALS”): Slikstoornissen Spraakstoornissen; bulbaire dysartrie Bulbaire atrofie Reflexen levendig Fasciculaties Beenmerg Behandeling HLA-04 juli 2008 Effect langdurig Epiloog Overleden 27-12-2015 7.5 jaar na start behandeling 8,5 jaar na start klachten Geen recidief na chemotherapie Belangrijk: fagocytose van intacte cellen erythrocyten thrombocyten granulocyten Behandeling volwassenen: concensus? Janka, Hematology, 2013 Complicaties therapie & HLH Bacteriële en virale infecties Stollingsstoornissen Reversibele posterieure encephalopathie tgv ciclosporine Multipel orgaanfalen Key points hemofagocytose Wisselend agressief beloop Intacte cellen gefagocyteerd Herhalen beenmerg Triggers meestal infectieus of (hematologische) maligniteit Therapie op maat: Onderliggend lijden zoeken en behandelen Inflammatoire symptomen krachtig onderdrukken Maligne prognose