Non-verbale communicatie

Non-verbale communicatie
Wie de taal van het lichaam wil leren begrijpen, moet eerst de verschillende signalen leren kennen,
herkennen en goed inschatten. Meestal richten we (bewust) onze aandacht op het verbale gedeelte van
de informatie overdracht. Veel minder en meestal onbewust letten we op de non-verbale signalen die
anderen uitzenden. Door daar meer bewust van te zijn kunnen we de ander nog beter leren begrijpen.
Je mag er van uitgaan dat wij een in gesprek met andere mensen over het algemeen redelijk nadenken
over wat we zeggen (woorden). Als we de ander willen overtuigen gebruiken we ook de juiste intonatie
en klank. En om het helemaal af te ronden hebben we een heel repertoire aan lichaamstaal die we
inzetten om onze boodschap over te brengen. Alle 3 de vormen (woorden, intonatie en non-verbaal) zijn
belangrijk. Hier zoomen we in op onze non-verbale signalen.
Het bewust omgaan met non-verbale communicatie behandelen we op 3 niveaus. Op de eerste plaats
gaan we de non-verbale signalen van de ander ontdekken en inschatten. Daarna gaan we letten op de
signalen die wij persoonlijk uitzenden. En als laatste fase gaan we aan de hand van signalen "sturen".
Wij zullen met behulp van de 3 signalen van het verkeerslicht aangeven welke signalen mensen
uitzenden, zodat wij kunnen zien of we kunnen doorgaan, voorzichtig moeten zijn of zelfs moeten
stoppen.
 ROOD
* stoppen waar je mee bezig bent
* inleven in de ander
* de ander aan het woord laten
* meta-communiceren
 ORANJE
* alert zijn
* spiegelen
* observeren
* positieve expressie
* meta-communiceren
 GROEN
* doorgaan
* communicatie sturen
* zelf positieve signalen uitzenden
* enthousiasmeren
Om nu te weten welke signalen (rood, oranje of groen) een ander uitzendt, moet je letten op de
gezichtsuitdrukking, de ogen, de stand van handen, armen, benen en voeten: hoe staat of zit de ander?
Daarbij is het opbouwen van rappôrt van belang.
Rappôrt is het verkrijgen van een overeenstemming in houding, taal en intonatie van de ander. Deze
overeenstemming is uiteraard niet volledig na te streven anders wordt het na-apen en dat kan gaan irriteren. Doel van het verkrijgen van rappôrt is om de ander op zijn/haar gemak te stellen en het
vertrouwen te winnen. Daarna kun je de ander gemakkelijker sturen en leiden.
Hoe kun je groene signalen herkennen?
Gezicht
 (glim)lachen





Armen / handen
 handpalmen open





Benen
 ontspannen





Houding
 gericht op de ander

Op je schouder slaan, iemand aanraken e.d. zijn ook groene signalen.
Het is belangrijk de alle vier de punten snel te observeren, want iemand kan je vriendelijk aankijken,
maar uit de overige punten kan blijken dat hij minder groene signalen uitzendt.
Door bewust gebruik te maken van non-verbale signalen is het mogelijk om mensen onbewust te
beïnvloeden.
Hoe kun je oranje signalen herkennen?
Gezicht
 wenkbrauwen fronsen






Armen / handen
 friemelen





Benen
 van het ene op het ander been staan




Houding
 een beetje weggedraaid

Nerveus over de neus wrijven, nadenkend op bril of voorwerp zuigen, wegkijken , te lang op een
mobiele telefoon kijken e.d. zijn ook oranje signalen.
Je bent in staat om anderen te beïnvloeden door jouw eigen gedrag.
Wanneer je oranje signalen ontdekt, is het belangrijk om zelf te ontspannen en groene signalen uit te
zenden. Daarnaast kan je door het stellen van open vragen achter de gedachten van de ander komen.
Hoe kun je rode signalen herkennen?
Gezicht
 boos kijken






Armen / handen
 gekruiste armen





Benen
 gespannen




Houding
 afgewend

Wegdraaien , "vluchten" in andere bezigheden, minachtend kijken e.d. zijn ook rode signalen.
Rode signalen moet je bewust opvangen. Neem zelf een actieve houding aan en kijk of je de ander op
andere (positievere) gedachten kunt brengen.
3
Valkuilen bij non-verbale communicatie
Hoe goed je ook kunt waarnemen, non-verbale communicatie geeft je geen röntgen-ogen, waardoor je
iedere gesprekspartner onmiddellijk begrijpt. Wie gelooft dat hij dat kan bereiken, komt bedrogen uit.
Het is de bedoeling om met non-verbale communicatie het contact met de ander te verbeteren. Er is
ooit gezegd: "We moeten de mens niet bestuderen om hem om de tuin te leiden en uit te buiten, maar
om het goede in hem op te wekken en in beweging te brengen".
Non verbale signalen verschillen per plaats, tijd en cultuur. Denk aan gebaren die de jeugd maakt, die in
je eigen jeugd niet bestonden of een heel andere betekenis hadden. Verder zijn tics, gewoontes ook
valkuilen.
In de "pruikentijd" waren er heel andere non-verbale codes dan in onze tijd. Een valkuil is het om nonverbale signalen van andere culturen gelijk te stellen aan de uitleg die wij er in onze cultuur aan geven.
Ook iemand op slechts enkele non-verbaal signalen beoordelen, is een valkuil. Evenals verkeerde uitleg
van tics of vasthouden aan een eerste indruk.
Tips:



Kijk regelmatig naar de tv met het geluid uit en probeer de gesprekken te volgen.
Maak een video van een presentatie die je geeft of als je met anderen communiceert. Kijk de
video terug en kijk wat je zou kunnen veranderen om je effectiviteit te verbeteren.
Bespreek af en toe de non-verbale signalen die je bij een collega ziet met deze persoon. Check
wat jij denkt te zien, met wat de persoon daadwerkelijk bedoelde.
Leer non-verbale signalen te “lezen” en maak er gebruik van in je eigen communicatie naar anderen toe.
Het kan jouw communicatie met anderen een stuk effectiever maken. Veel succes.