176 - A4 Internet folder zuyderland - Niersteenvergruizer

Niersteenvergruizer
Urologie
Inleiding
U hebt het voorstel gekregen om uw niersteen te laten behandelen door middel van
de niersteenvergruizer. De uroloog heeft u in het kort verteld wat deze behandeling
inhoudt. In deze folder is alle informatie nogmaals voor u op een rijtje gezet, zodat u
deze thuis op uw gemak kunt doorlezen. Hebt u nog vragen, dan kunt u ze voorleggen
aan de urologen of verpleegkundigen. De contactgegevens staan vermeld op de
achterzijde van deze folder.
De werking van de niersteenvergruizer
De niersteenvergruizer wekt buiten het lichaam schokgolven op. Deze dringen door
de huid van de rug het lichaam binnen. Hier verbrijzelen de schokgolven de stenen
tot fragmentjes. Deze kunnen vervolgens langs natuurlijke weg, bij de urinelozing, het
lichaam verlaten. Er wordt een met water gevuld kussen tegen uw lichaam aan
geplaatst die de schokgolven aan het lichaam doorgeeft.
De gang van zaken vóór de behandeling
• Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt dient u dit minimaal 1 week van
•
•
•
•
•
•
tevoren te melden bij de afdeling Urologie.
Als u méér dan 125 kg. weegt, verzoeken wij u dit te melden aan de afdeling
Urologie.
Mogelijk is het nodig een dag vóór de behandeling een buikoverzichtsfoto te
maken om te zien of de steen inmiddels van plaats is veranderd. Hiervoor dienen
we geen injectie met contrastvloeistof toe. Voor het maken van de foto hoeft u
niet nuchter te zijn.
U mag 4 uur vóór de behandeling niets meer eten. Het is wel toegestaan iets te
drinken.
U krijgt een zetpil mee om tijdig toe te dienen om mogelijke pijn tijdens de
behandeling te verminderen.
Een verpleegkundige brengt u naar de ruimte waar de niersteenvergruizer staat.
Als u dit wilt, kunt u een mp3-speler of een iPod meenemen voor afleiding
tijdens de behandeling.
De behandeling
U gaat op de behandeltafel liggen. Gedurende een aantal minuten wordt door middel
van echo- en/of röntgencamera's de exacte plaats van de steen bepaald. De tijdsduur
is afhankelijk van de positie van de steen.
Dan begint de schokbehandeling: gedurende 30 à 40 minuten worden tussen 3000 en
4000 schokgolven toegediend. Schrikt u niet van het geluid ('knallen'). U voelt telkens
een licht tikje op de huid, dat gepaard kan gaan met pijn. Soms is het noodzakelijk om
tijdens de behandeling extra pijnstillers toe te dienen.
| patiënteninformatie
2
Na de behandeling
• Wij verzoeken u zelf te zorgen voor begeleiding en passend vervoer als u naar huis
•
•
•
•
•
•
gaat.
U kunt meteen na de behandeling al steengruis (soms met bloed) uitplassen, met
of zonder koliekaanvallen. Dit kan echter ook pas véél later gebeuren. Neem steen
of gruis eventueel mee bij de volgende controle.
Na ongeveer zes weken wordt door middel van een buikoverzichtsfoto en
echografie gecontroleerd hoe het met de steen en met de nier gesteld is.
De datum voor de controleafspraken vindt u op de achterkant van deze folder.
Het kan enige maanden duren voordat het resultaat van de behandeling
beoordeeld kan worden.
Zolang u géén pijn hebt, is het goed veel te drinken om het steengruis zo snel
mogelijk uit het lichaam te spoelen. Bij pijn kunt u het beste normaal drinken.
Krijgt u thuis (te veel) pijn, neemt u dan contact op met uw huisarts of met de
uroloog. Als u al zetpillen tegen de pijn in huis hebt, dan kunt u deze inbrengen.
Wat gebeurt er met de vergruisde steen?
Zoals vermeld zal de (volledig of onvolledig) verpulverde steenmassa in de dagen,
weken of maanden na de behandeling het lichaam met de urine verlaten.
Het is afhankelijk van de plaats waar dit gruis zich bevindt of dit gepaard gaat met
ongemak en/of pijn.
• In het gunstigste geval zult u nauwelijks voelen dat de steenkorreltjes uw lichaam
verlaten. U ziet alleen een aantal keren kleine donkere puntjes in de urine.
• Als de steenkorreltjes zich in de nierleider bevinden (zie figuur 1, nummer 2) zal
de wand van de nierleider zich samentrekken of 'verkrampen' om de korreltjes
naar buiten te persen. Dit kan leiden tot pijnlijke steenkoliekaanvallen (krampen).
Deze kunnen met de gebruikelijke pijnstillers goed bestreden worden.
• Als de steen in een nierkelkje ligt (zie figuur 1, nummer 3), blijft na de vergruizing
de steenmassa soms in het nierkelkje zitten, omdat dan de afvoer van het kelkje
naar het nierbekken niet optimaal is. Als bij de nacontrole geconstateerd wordt
dat dit bij u het geval is, worden andere behandelingsmethoden toegepast.
| patiënteninformatie
3
Figuur 1: overzicht van de nieren, nierleiders en blaas.
Komen alle patiënten met nierstenen in aanmerking voor behandeling door middel
van de niersteenvergruizer?
De niersteenvergruizer geeft de beste resultaten bij niet al te grote stenen die zich in
het nierbekken bevinden en wat minder goede resultaten bij stenen in de nierleider
(figuur 1).
Veel stenen zijn niet geschikt voor deze behandeling:
• Als de steen te klein is om door de machine gezien te worden, ‘weet’ de machine
niet op welke plaats de schokgolven gericht moeten worden. Deze stenen
veroorzaken meestal geen klachten en kunnen eventueel ook spontaan geloosd
worden.
• Bij grote stenen kan de verpulverde massa zo aanzienlijk zijn dat ze vrijwel zeker
de afvoer van de nier afsluiten. De steen kan in meerdere etappes, met
tussenpozen van enkele maanden, vergruisd worden. Is hij ook daarvoor te groot,
dan zal men naar een andere behandelingsmethode uitkijken: meestal een
'kijkoperatie' via de urinewegen (uretero-renoscopie) of door de huid heen
(percutane steenverwijdering).
| patiënteninformatie
4
• De steen kan in een gebied liggen waar de schokgolven de steen niet kunnen
bereiken, omdat dit gebied wordt omgeven door botstructuren (wervelkolom,
heiligbeen, bekken, zie figuur 1, tussen de lijnen A en B). De arts zal in dit geval
eveneens afzien van de behandeling met de niersteenvergruizer.
Er wordt beweerd dat er aanwijzingen zijn dat de behandeling met de
niersteenvergruizer invloed heeft op de bloeddruk. Als u last hebt van een niersteen,
gecombineerd met hoge bloeddruk, kunt u echter wél door middel van de
niersteenvergruizer behandeld worden, mits de hoge bloeddruk met medicamenten
behandeld wordt.
Complicaties
Wanneer de steenmassa zich ergens in de afvoer van de nier - meestal in de
nierleider - gaat vastzetten, kan hij de afvoer van de nier aan één zijde belemmeren.
Dit kan leiden tot een pijnlijke uitzetting van de nier, die gepaard gaat met koorts.
Deze complicatie treedt gelukkig zelden op.
De complicatie kan bestreden worden door het toedienen van antibiotica en door het
inwendig (niet-operatief) inbrengen van een slangetje ('dubbel-J-katheter') dat de
afvoer van de nier naar de blaas verzorgt of door een slangetje rechtstreeks in de nier
te brengen.
Als de arts vóór de behandeling met de niersteenvergruizer al vermoedt dat deze
complicatie zou kunnen optreden, dan wordt al vóór de behandeling uit voorzorg de
dubbel-J katheter ingebracht of worden er antibiotica voorgeschreven.
Tenslotte
• U zult uit het bovenstaande begrepen hebben dat de niersteenvergruizer een
enorme aanwinst is bij de behandeling van nier- en urinewegstenen. Het is echter
helaas geen wondermiddel dat alles kan.
• Als u na het lezen van deze folder nog vragen hebt of als zich problemen voordoen,
dan kunt u contact opnemen met Urologie. De bereikbaarheidsgegevens staan
vermeld op de achterkant van deze folder.
• Buiten kantooruren kunt u, bij klachten die verband houden met uw behandeling,
contact opnemen met de afdeling Spoedeisende hulp (SEH). Het telefoonnummer
vindt u op de achterkant van deze folder.
| patiënteninformatie
5
Geef uw mening!
Deel uw ervaring over Zuyderland Medisch Centrum op
www.ZorgkaartNederland.nl, een onafhankelijk kwaliteitsplatform voor de zorg.
Op basis van uw ervaring kunnen wij onze zorgverlening verder verbeteren.
Nacontrole
U wordt verwacht:
• op de afdeling Medische beeldvorming (Meldpunt West 12) voor het maken
van een foto op:
______________________ om ___________ uur.
• op de afdeling Urologie (Meldpunt Oost 35) voor het maken van een echo
op:
______________________ om ___________ uur.
Zuyderland Medisch Centrum Sittard
Urologie
Meldpunt Oost 11
Afsprakennummer: 088 – 459 7165
Informatienummer: 088 – 459 7843
Behandelcentrum Urologie
Meldpunt Oost 35
Afsprakennummer 088 - 459 7165
Informatienummer 088 - 459 7843
© 05-2017
Internet
www.zuyderland.nl
www.urologiegroeplimburg.nl
176
Spoedpost / Spoedeisende hulp (SEH)
Telefoon: 088 – 459 7876