Plate Tectonics: The Unifying Theory Huidige ligging van de continenten Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 750 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 650 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 600 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 550 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 500 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 450 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 420 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 350 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 300 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 250 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 220 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 200 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 150 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 80 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 50 Ma geleden Naar S. Dutch Huidige ligging van de continenten Naar S. Dutch Enig idee hoe snel de aardkorstplaten bewegen? Net zo snel als je nagels groeien! Leg alle afgeknipte nagels van één vinger gedurende één jaar achter elkaar en je hebt dezelfde afstand die aardkorstplaten afleggen in dat jaar. 1 continent beweging >> platentektoniek ±1700 puzzel ±1900 puzzel 1915 Alfred Wegener: gesteente, fossielen, gebergten, maar…. Na WOII het bewijs 1 continent beweging >> platentektoniek ±1700 puzzel ±1900 puzzel 1915 Alfred Wegener: gesteente, fossielen, gebergten, maar…. Na WOII het bewijs 1 continent beweging >> platentektoniek ±1700 puzzel ±1900 puzzel 1915 Alfred Wegener: gesteente, fossielen, gebergten, maar…. Na WOII het bewijs 1 continent beweging >> platentektoniek Platen i.p.v. continenten bewegen: er zijn drie soorten platen 1 continent beweging >> platentektoniek 1 continent beweging >> platentektoniek mondiale spreiding aardbevingen en vulkanisme ▼ de aardkorst (lithosfeer) is niet een geheel ▼ de aardkorst bestaat uit platen (de grenzen zijn seismisch bepaald) 2 platentektoniek op dit moment Divergente grenzen Convergente grenzen Transforme grenzen Actieve en passieve continentranden 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente oceaan–oceaan oceaan– grenzen continent continent– continent Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen >oceaan–oceaan >continent– continent Convergente >oceaan–oceaan >oceaan– grenzen continent >continent– continent Transformebreuk grenzen >oceaan–oceaan >continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente oceaan–oceaan oceaan– grenzen continent continent– continent Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente oceaan–oceaan oceaan– grenzen continent continent– continent Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente oceaan–oceaan oceaan– grenzen continent continent– continent Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente oceaan–oceaan oceaan– grenzen continent continent– continent Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente oceaan–oceaan oceaan– grenzen continent continent– continent Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen oceaan – oceaan continent– continent Convergente grenzen oceaan–oceaan oceaan– continent continent– continent Transforme- oceaan–oceaan continent– continent breuk grenzen 2 platentektoniek op dit moment Divergente Grenzen ►Seafloorspreading oceaan – oceaan continent– continent Convergente grenzen oceaan–oceaan oceaan– continent continent– continent ►Subductie Transformebreuk grenzen oceaan–oceaan continent– continent 2 platentektoniek op dit moment Enkele aannames: Platentektoniek: wat op de ene plek ontstaat verdwijnt op de andere Seafloor-spreading en subductie houden elkaar in evenwicht Als één van beide niet waar is dan…. De oceaanbodem wordt continu gerecycled 3 Seafloor Spreading 3a Theorie 3b Waarnemingen + bewijs 3 Seafloor Spreading 3a Theorie 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -reliëf oceaanbodem -paleomagnetisme > magnetische anomalieën -ouderdom oceaanbodem -nauwkeurige afstandsbepaling, GPS -het Atlantische en het Pacifische profiel -vulkanisme onder water 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -reliëf oceaanbodem 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -reliëf oceaanbodem Een onderwatergebergte over de hele aarde 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -paleomagnetisme > magnetische anomalieën 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -paleomagnetisme > magnetische anomalieën 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -paleomagnetisme > magnetische anomalieën 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -paleomagnetisme > magnetische anomalieën 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -paleomagnetisme > magnetische anomalieën The seafloor as a magnetic tape recorder 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -ouderdom oceaanbodem 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -ouderdom oceaanbodem Hoe oud is de oudste oceaanbodem? 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -ouderdom oceaanbodem -actuele snelheid -gemiddelde snelheid 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -nauwkeurige afstandsbepaling, GPS 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -het Atlantische profiel -het Pacifische profiel 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -reliëf oceaanbodem Hoe kun je het hoogteverloop van de bodem van de Atlantische Oceaan verklaren? 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -vulkanisme onder water 3 Seafloor Spreading 3b Waarnemingen + bewijs -vulkanisme onder water 4 Subductie 7 8 2 6 5 1 3 4 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst -Vorming Pangea -Uiteenvallen Pangea -Atlantische Oceaan -Europa -De toekomst -korte termijn -lange termijn 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst -Vorming Pangea ±500 miljoen jaar geleden 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst -Vorming Pangea 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst -Vorming Pangea 425mln 375mln 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst -Vorming Pangea Paleogeografische situatie 500 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 450 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 420 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 350 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 300 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 250 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 220 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 200 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 150 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 80 Ma geleden Naar S. Dutch Paleogeografische situatie 50 Ma geleden Naar S. Dutch Huidige ligging van de continenten Naar S. Dutch 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst • De Atlantische Oceaan Waarom draait de beweging om? Waarom draait de beweging om? Gravitatieve instabiliteit De stadia in ontwikkeling van de Atlantische Oceaan. Deze stadia zijn terug te vinden op ander plaatsen. 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst • Toekomst Korte termijn Lange termijn 5 Platentektoniek in verleden, heden en toekomst • Toekomst Korte termijn Lange termijn 6 De drijvende kracht 1 Welke krachten drijven de beweging aan? 2 Hoe diep duiken de platen weg? 6 De drijvende kracht 1 Welke krachten drijven de beweging aan? 6 De drijvende kracht 1 Welke krachten drijven de beweging aan? Wat kun je uit deze kaart afleiden? 6 De drijvende kracht 2 Hoe diep duiken de platen weg? 6 De drijvende kracht 2 Hoe diep duiken de platen weg? Hoe diep komt de ‘lithospheric graveyard’? De aarde wordt gescanned