Opleiding tot geneesheer-specialist: academisering en

De opleiding tot geneesheer-specialist:
academisering en Master na Master
Wat betekent dit voor het beroep ?
W. Peetermans
DH-D Interne Geneeskunde
UZ Leuven
Master na Master
Arts-Specialist
• Historiek en kader
• Ontwerp Ma-na-Ma Arts-Specialist
• doelstellingen
• structuren
• praktische invulling
Historiek en kader
• Erkenning Geneesheer-Specialist door Federale
Minister van Volksgezondheid
→ Erkenningscommissie (Hoge Raad)
→ specialisme (bijzondere bekwaamheid)
→ RIZIV nummer en nomenclatuur
• KB 16-03-1999:
“Academisering van de eerste twee opleidingsjaren”
→ attest van aanvaarding
→ specifieke universitaire opleiding
→ attest van beoordeling
Historiek en kader
• VLIR-Werkgroep “Opleiding Geneesheer-Specialist”
• VLIR-nota (juni 2001) over het geacademiseerd
deel van de opleiding
− selectie
− organisatie van de opleiding
− doelstellingen en inhoud
− evaluatie
Inhoud van de opleiding tot
Geneesheer-Specialist
• Geacademiseerd gedeelte:
intermediaire doelen of tussentermen
•
•
•
•
probleemoplossend optreden
gestoeld op een wetenschappelijke basis
ontwikkelen van vaardigheden
noodzakelijke attitudes
→ beoordelingsattest door faculteit
• Beroepsvoorbereidend gedeelte:
→ criteria van de erkenningscommissie(s)
Historiek en kader
• Huisartsgeneeskunde
– specifieke opleiding tot specialist in huisartsgeneeskunde
– decretaal verankerd universitair diploma
→ omvorming tot Ma-na-Ma (120 stp)
• Franstalige Gemeenschap
– DES (Diplome d’Etudes Supérieures)
– decretaal verankerd universitair diploma
→ omvorming tot maitrice complémentaire
• Europa
– gelijkwaardigheid van diploma’s
– UEMS core curriculum en visitatie van opleidingscentra
Historiek en kader
• VLIR-raad van rectoren (jaarverslag 2003):
binnen het continuüm van de medische
opleiding van basisarts (RIZIV 000) tot
specialist is er nood aan het
• formuleren van eindtermen
• opstellen van doelmatige opleidingsprogramma’s
• ontwerpen en afnemen van valide toetsing

nieuwe opdracht voor VLIR-commissie:
Ma-na-Ma Arts-Specialist
Doelstellingen Ma-na-Ma:
Competenties als leidraad
• Competenties gedefinieerd als beroepsbekwaamheden
gekenmerkt door een samenhang van kennis en inzichten,
vaardigheden en attitudes
• Specifieke competenties (per specialisme) en
gemeenschappelijke competenties (voor alle of groep van
specialismen)
• Professionele competenties (verworven in de praktijk) en
wetenschappelijke competenties (verworven door
onderwijs en studie)
Doelstellingen Ma-na-Ma:
Competenties als leidraad
• Curriculum moet gericht zijn op eindtermen van de
opleiding
• Onderwijsvorm moet praktijk-georiënteerd zijn
• In harmonisch geheel met de beroepsvoorbereidende opleiding onder bevoegdheid van
de erkenningscommissies en Federale Minister van
Volksgezondheid
Doelstellingen Ma-na-Ma:
Competenties als leidraad
• Can Meds 2000
• Centraal College Medische Specialismen Nederland 2004
• medical expert
• health advocate
• communicator
• scholar
• collaborator
• professional
• manager
•
Royal College of Physicians and Surgeons of Canada
(http://rcps.medical.org/english/publications/canmed_e.html)
•
Bleker OP, ten Cate TJ, Holdrinet RSG.
De Algemene Competenties van de Medisch Specialist in de toekomst.
Tijdschrift Medisch Onderwijs 2004; 23: 4-14.
Doelstellingen Ma-na-Ma:
Competenties als leidraad
 4 competenties
• medicus
• wetenschapper
• manager
• communicator
 3 niveaus
• niveau 1: algemeen, specialiteitoverschrijdend
• niveau 2: grote domeinen, gemeenschappelijk voor groep
van specialismen
• niveau 3: vakspecifiek
Structuur Ma-na-Ma
• één Master-na-Master diploma met 29 afstudeerrichtingen
(erkende (moeder-)specialismen)
• eindtermen per afstudeerrichting
• praktijkgerichte onderwijsonderdelen
en begeleidingsmodules met toenemende differentiatie
en complexiteit
• toetsbeleid afgestemd op de doelstellingen
en dus competentie-gericht
(logboek; portfolio; continue evaluatie; etc)
Invulling van Ma-na-Ma
• 120 studiepunten waarvan 30 studiepunten
voor Masterproef
• te verdelen over gehele opleiding van
4 tot 6 jaren (zoals voorzien in flexibiliseringdecreet)
• maximale valorisatie van bestaande
opleidingsinitiatieven
• ingepast in de beroepsvoorbereidende
klinische stage
Medicus
Wetenschapper
Niveau 1
30 stp
9 stp
6 stp
9 stp
6 stp
Niveau 2
30 stp
21 stp
6 stp
-
3 stp
Niveau 3
30 stp
21 stp
9 stp
-
-
-
30 stp
-
-
51
51
9
9
Masterproef
Totaal
Manager Communicator
Ma-na-Ma : Medicus
Doelstellingen:
• interpreteren en klinisch toepassen van de
wetenschappelijke kennis en inzichten
• probleemoplossend vermogen in
toenemende complexiteit en zelfstandigheid
• reflectie over persoonlijke competenties en
kwaliteit van de zorg
Ma-na-Ma : Medicus
Onderwijsmodules:
• capita selecta discipline-overschrijdend
• training in vaardigheden
• patiënt besprekingen
• aanvullingen in …(lessenreeksen)
• wetenschappelijke verdiepingen in…(symposia)
• stages
Ma-na-Ma : Wetenschapper
Doelstellingen:
• verwerven van algemene en specifieke
wetenschappelijke kennis en inzichten
• kwaliteitsbeoordeling van klinisch-wetenschappelijk
onderzoek
• vaardigheden in klinisch-wetenschappelijk
onderzoek
Ma-na-Ma : Medicus
Onderwijsmodules:
• Evidence-Based Medicine
(m.i.v. toepassingen in praktijkvoering)
• epidemiologie en biostatistiek
Masterproef:
• ontwerp, uitvoering en rapportering van
onderzoeksopdracht m.i.v. presentatie voor jury
Ma-na-Ma : Manager
Doelstellingen en onderwijsmodules:
• beheren van klinische gegevens en
informatietechnologie
• organisatie van de gezondheidszorg en
ziekenhuisstructuur
• professioneel handelen en
organisatie van praktijkvoering
Ma-na-Ma: Communicator
Doelstellingen:
communicatieve vaardigheden en kennisontwikkeling
Onderwijsmodules:
arts-patiënt
arts-team
arts-collega
arts als opleider
arts als wetenschapper
arts als beleidsdeskundige
Ma-na-Ma Arts-Specialist:
To do’s
• invullen van de eindtermen per afstudeerrichting
• invullen van concreet opleidingsprogramma per
afstudeerrichting
• overleg interuniversitair en met beroepsveld
• goedkeuring in faculteit en universiteit
• goedkeuring door Nederlands-Vlaamse
Accreditatie Organisatie: de toets Nieuwe
Opleidingen (Ministerie van Onderwijs)
• omvorming naar Ma-na-Ma
Ma-na-Ma Arts-Specialist:
Conclusies (1)
• Ma-na-Ma leidt tot universitair diploma voor Vlaamse
ASO’s
• Ma-na-Ma leidt tot specifieke eindtermen van de opleiding
met duidelijke doelstellingen, inhoud en evaluatie en dit
binnen een (Europees) referentiekader
• Ma-na-Ma moet bestaande opleidingsinitiatieven maximaal
valoriseren
• Ma-na-Ma kan lacunes in de opleiding aanvullen
• Ma-na-Ma moet creatief en realistisch uitgewerkt worden.
Ma-na-Ma Arts-Specialist:
Conclusies (2)
• Ma-na-Ma mag kwaliteit van de beroepsvoorbereidende
opleiding niet compromitteren
• Ma-na-Ma interfereert niet met bevoegdheden van de
Erkenningscommissies, Hoge Raad
en Federale Minister van Volksgezondheid
• Ma-na-Ma moet geëvalueerd worden door
Accrediteringsorganisatie en ingesteld door de
Vlaamse Minister van Onderwijs