Spieren van het bovenste membrum

Spieren van het bovenste membrum
Verbinding tussen romp en lidmaat
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- schedel
- processus spinosi C1 Æ T11
clavicula - extensie hoofd en hals
- bovenste vezels: lateraal
- middelste vezels: acromion
- heffen clavicula
- onderste vezels: spina scapula
- kantelen scapula (elevatie en
abductie)
- accessorius (XI)
(diepe zijde spier)
- processus spinosi T7 Æ L5 (via fascia
thoracolumbalis)
- achterste 1/3 van de crista iliaca
- crista tuberculi minoris
(craniaal deel bedekt door trapezius)
- adductie
- retroversie
- endorotatie
- thoracodorsalis
- processus spinosi C6 Æ T4
- margo medialis scapulae
- scapula naar mediaal = retractie
- scapula kantelen
- dorsalis scapulae
Levator scapulae
- processus transversi C1 Æ C4:
tubercula posteriora
- margo medialis scapulae, craniaal
van spina
- elevatie met kanteling scapula
- ophanging schoudergordel
- dorsalis scapulae
Serratus anterior
- costae 1 Æ 9, laterale zijde
- margo medialis scapulae (van facies
costalis gescheiden door
subscapularis)
- scapula naar ventraal = protractie
- scapula kantelen naar boven
- scapula tegen costae houden
- thoracicus longus
(laterale zijde, met a. & v.)
Pectoralis maior
- pars clavicularis:
• mediale helft clavicula
- pars sternocostalis:
• voorzijde sternum en ribkraakbeen
- pars abdominalis:
• oppervlakkige zijde rectusschede,
(t.h.v. costae 5 Æ 7)
- crista tuberculi maioris (overdekt
latissimus dorsi)
- pars clavicularis
• anteversie
• adductie
• endorotatie
- pars sternocostalis en abdominalis
•elevatie ribben
(hulpademhalingsspier)
- pectorales
(diepe zijde spier)
Pectoralis minor
- costae 2 Æ 4, ventrale zijde
- processus coracoideus
- scapula verlagen en naar ventraal
trekken (hulpademhalingsspier)
- pectorales
- costa 1, ribkraakbeen
- extremitas acromialis claviculae,
caudale zijde
- fixatie clavicula tegen sternum
- subclavius
Trapezius
Latissimus dorsi
Rhomboideus
Subclavius
1 /3
1/7
Spieren tussen gordel en vrije lidmaat
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Supraspinatus
- fossa supraspinata
- tuberculum majus, craniale zijde
- abductie
(pees onder acromion, craniaal over - fixatie humerus tegen cavitas
schoudergewricht
glenoidalis
- suprascapularis
(door incisura scapulae)
Infraspinatus
- fossa infraspinata
- tuberculum majus, craniaal (dorsaal
van insertie supraspinatus)
- exorotatie
- hulp bij abductie (bovenste vezels)
- suprascapularis
- margo lateralis scapulae, ovaal veld
halverwege
- tuberculum maius, dorsaal
- exorotatie, maakt ook verdere
abductie mogelijk
- verhindert craniale verschuiving
humerus oiv. deltoideus
- axillaris
- scapula, ventrale zijde
- tuberculum minus
- capsula articularis schoudergewricht
- endorotatie
- fixatie caput humeri tijdens abductie
- versterkt schoudergewricht langs
ventraal
- subscapularis
Deltoideus
- clavicula, onderrand lateraal 1/3
- acromion, onderrand lateraal 1/3
- spina scapula, onderrand lateraal 1/3
- tuberositas deltoidea humeri
- ventrale vezels: anteflexie
- acromion vezels: abductie
- axillaris
Biceps brachii
- caput longum
• tuberculum supraglenoidale (door
sulcus intertubercularis, door
schoudergewricht in vagina
synovialis)
- caput breve
• processus coracoideus
- tuberositas radii (met uitstralende
- abductie in exorotatie, door caput
aponeurosis musculi bicipitis in fascia
longum
antebrachii)
- adductie, door caput breve
- flexie schouder
- flexie elleboog
- supinatie
Teres minor
Subscapularis
Coracobrachialis
- processus coracoideus (oorsprong
- humerus, mediaal en halverwege
versmoten met caput breve bicipitis)
- flexie schouder
- adductie
- musculocutaneus
- musculocutaneus
2/7
Triceps brachii
- caput longum
• tuberculum infraglenoidalis
- caput laterale
• humerus, dorsaal; laterocraniaal
van sulcus nervi radialis
• septum intermuscularis laterale
- caput mediale
• humerus, dorsaal; mediocaudaal
van sulcus nervi radialis
• septum intermuscularis mediale
- olecranon, caput laterale en longum
bedekken caput mediale en
vormen dan 1 pees
- extensie elleboog
- adductie schouder vanuit abductie
- extensie schouder vanuit flexie
- radialis
Teres maior
- margo lateralis scapulae, ovaal vlak
bij angulus inferior
(oppervlakkig van infraspinatus en
teres minor
- crista tuberculi minoris
(tegen craniale rand latissimus dorsi)
- adductie
- extensie (retroversie)
- endorotatie
- tak van fasciculus
posterior plexus brachialis
Spieren volledig behorend tot het vrije lidmaat
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Brachialis
- humerus, distale facies anterior
medialis en lateralis
- septa intermusculare mediale en
laterale
- tuberositas ulnae
- flexie elleboog
- musculocutaneus
(loopt tussen brachialis en
biceps)
Anconeus
- humerus, epicondylus lateralis
- ulna, proximale ¼ margo posterior
- extensie elleboog
- radialis
3/7
Voorarmspieren, ventrale groep
Diepe groep
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Flexor digitorum
profundus
- ulna, facies anterior
- membrana interossea
- distale phalangi van 2 Æ 5 (door
canalis carpi)
- flexie distale phalangi 2 Æ5 (enige
spier)
- flexie overige phalangi
- flexie pols
- interosseus anterior (uit
medianus) 2 Æ 3
- ulnaris 4 Æ 5
Flexor pollicis longus
- radius, facies anterior
- membrana interossea
- distale phalanx van 1 (door canalis
carpi)
- flexie distale phalanx 1 (enige spier)
- flexie proximale phalanx
- flexie pols
- interosseus anterior (uit
medianus)
- ulna, distale ¼ facies anterior
- radius, facies anterior
- pronatie
- interosseus anterior
Pronator quadratus
Epicondylus medialis spieren = oppervlakkige buigers
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Pronater teres
- epicondylus medialis humeri
- ulna
- radius, tuberositas pronatoria
(laterale zijde)
- pronatie
- flexie elleboog
- medianus
Flexor carpi radialis
- epicondylus medialis humeri
- basis 2de metacarpaal
- flexor pols
- radiale abductie (lichtjes)
- flexie elleboog
- medianus
Palmaris longus
- epicondylus medialis humeri
- aponeurosis palmaris
- spant aponeurosis
- flexie de pols
- flexie elleboog
- medianus
Flexor digitorum
superficialis
- epicondylus medialis humeri
- radius, caudaal van tuberositas
pronatoria
- middelste phalangi 2 Æ 5
(knoopsgat, erdoor: pees van flexor
digitorum profundus)
- flexie 2de phalanx van 2 Æ 5
- flexie pols
- flexie elleboog
- medianus
- epicondylus medialis humeri
- ulna
- os pisiforme
- omgevende ligamenten
- carpale flexie
- ulnaire abductie (lichtjes)
- flexie elleboog
- ulnaris
Flexor carpi ulnaris
4/7
Epicondylus lateralis spieren, de laterale ondergroep
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Brachioradialis
- humerus, margo lateralis
- septum intermusculare laterale
(van distale 1/3 tot epicondylus
lateralis)
- processus styloideus radii (lateraal)
- flexie elleboog
- lichte supinatie bij pronatie
- lichte pronatie bij supinatie
- radialis
Extensor carpi radialis
longus
- humerus, margo lateralis
- septum intermusculare laterale
(van distale 1/3 tot epicondylus
lateralis, caudaler van supra)
- metacarpaal 2, dorsaal
- lichte flexie elleboog
- extensie pols
- radiale abductie pols
- radialis
Extensor carpi radialis
brevis
- humerus, margo lateralis
- septum intermusculare laterale
(van distale 1/3 tot epicondylus
lateralis, caudaler van supra)
- metacarpaal 3, dorsaal
- lichte flexie elleboog
- extensie pols
- radiale abductie pols
- ramus profundus van de
radialis
Dorsale spieren van de voorarm
Diepe groep
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- ulna, crista musculi supinatoris
- epicondylus lateralis humeri
- radius, langs laterale zijde op
voorzijde
- supinatie
- ramus profundus van de
radialis
- ulna, dorsaal
- membrana interossea
- radius, dorsaal
- basis metacarpaal 1
- abductie duim
- radiale abductie pols
- ramus profundus van de
radialis
Extensor pollicis brevis - ulna, dorsaal
- membrana interossea
- radius, dorsaal
- proximale phalanx van 1
- extensie proximale phalanx
- ramus profundus van de
radialis
Extensor pollicis longus - ulna, dorsaal
- membrana interossea
- radius, dorsaal
- distale phalanx van 1
- extensie van distale phalanx 1
- dorsiflexie pols
- ramus profundus van de
radialis
- distale phalanx van 2 via dorsale
aponeurose
- extensie index
- ramus profundus van de
radialis
Supinator
Abductor pollicis
longus
Extensor indicis
- ulna, dorsaal
- membrana interossea
- radius, dorsaal
5/7
Oppervlakkige groep strekkers
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Extensor digitorum
- epicondylus lateralis humeri
- middelste band
• basis 2de phalanx van 2 Æ 4
- laterale banden
• distale phalanx van 2 Æ 4
- extensie pols
- lichte extensie elleboog
- extensie metacarpophalangaal
gewricht van 2 Æ 4
- extensie vingers 2 Æ 4, met hulp van
korte handspieren
- interosseus posterior van
radialis
Extensor digiti minimi
- epicondylus lateralis humeri
- middelste band
• basis 2de phalanx van 5
- laterale banden
• distale phalanx van 5
- extensie pols
- lichte extensie elleboog
- extensie metacarpophalangaal
gewricht van 5
- extensie vinger 5, met hulp van korte
handspieren
- interosseus posterior van
radialis
Extensor carpi ulnaris
- epicondylus lateralis humeri
- basis metacarpaal 5, dorsaal
- ulnaire abductie
- lichte dorsiflexie pols
- interosseus posterior van
radialis
De hand
thenarspieren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Abductor pollicis
brevis
- retinaculum flexorum
- os scaphoideum
- os trapezium
- proximale phalanx van 1, lateraal
- laterale sesambeentje
- abductie
- medianus
Flexor pollicis brevis
- retinaculum flexorum
- os scaphoideum
- os trapezium
- proximale phalanx van 1, lateraal
- laterale sesambeentje
(diepe en oppervlakkige kop)
- flexie
- medianus
Opponens pollicis
- retinaculum flexorum
- os scaphoideum
- os trapezium
- metacarpaal 1, laterale boord
- oppositie (ulnaire buiging en rotatie
rond eigen as)
- medianus
Adductor pollicis
- metacarpaal 3
- os capitatum
- os hamatum
- mediaal sesambeen (bij
metacarpophalangaal gewricht
van 1)
- adductie duim
- ramus profundus van de
ulnaris
6/7
Hypothenarspieren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- aponeurosis palmaris
- huid 5, mediaal
- opspannen huid 5
Abductor digiti minimi
- ulnaire carpalen
- proximale phalanx van 5
- abductie pink
- ulnaris
Flexor digiti minimi
- ulnaire carpalen
- proximale phalanx van 5
- flexie pink
- ulnaris
- metacarpaal 5, mediale boord
- oppositie pink=rotatie metacarpaal 5 - ulnaris
Palmaris brevis
Opponens digiti minimi - ulnaire carpalen
- ulnaris
Korte spieren
Spier
Lumbricales
interossei
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- pezen flexor digitorum profundus,
laterale zijden
- dorsale aponeurose, via laterale zijde - flexie metacarpophalangaal
vingers ter hoogte van proximale
gewricht
phalanx
- extensie interphalangale gewrichten
(samen met supra)
- radiale abductie van de vingers
- ulnaris, 2 ulnaire
lumbricales
- medianus, 2 radiale
lumbricales
- metacarpalen, zijkant
- dorsale aponeurose, via laterale zijde - flexie metacarpophalangaal
vingers ter hoogte van proximale
gewricht
phalanx (versmelten met supra)
- extensie interphalangale gewrichten
(samen met supra)
- abductie door dorsale interossei
- adductie door ventrale interossei
- ramus profundus van de
ulnaris
7/7
Spieren van het onderste membrum
Heup en dij
Dorsale heupspieren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- tuber ischiadicum
- crista intertrochanterica femoris
- exorotatie
- zwakke adductie
- plexus ischiadicus
- membrana obturatoria, binnenzijde
- foramen obturatorius, rand
- fossa trochanterica humeri (via
onderzijde spina ischiadica)
- exorotatie
- plexus ischiadicus
Gemelli
- gemellus superior
• spina ischiadicum
- gemellus inferior
• tuber ischiadicum
- fossa trochanterica
- exorotatie
- plexus ischiadicus
Piriformis
- sacrum, ventrale zijde en lateraal van - trochanter maior humeri, top (door
foramina sacralia
foramen ischiadicum maius)
- abductie
- exorotatie
- plexus ischiadicus
- ala ossis ilii, dorsaal en tussen linea
glutea inferior en anterior
- trochanter maior humeri, top
- abductie
- gluteus superior
- trochanter maior humeri, top
(overdekt de minimus)
- abductie
- gluteus superior
- condylus lateralis tibialis, via fascia
lata en tractus iliotibialis
- abductie dij
- flexie dij
- extensie knie
- gluteus superior
- tuberositas glutea
(overdekt alles supra, behalve
ventraal deel gluteus medius)
- abductie dij
- extensie dij
- exorotatie bij bilaterale contractie,
bekken naar voor
- gluteus inferior
Quadratus femoris
Obturatorius internus
Gluteus minimus
Gluteus medius
Tensor fasciae latae
Gluteus maximus
- ala ossis ilii, dorsaal en tussen linea
glutea anterior en posterior
- spina iliaca anterior superior
- linea glutea posterior, juist dorsaal
- ligamentum sacrotuberale,
achterzijde
1/8
Ventrale spieren van heup en dij
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Psoas
- corpora vertebrae T12 Æ L5, laterale
zijde
- processus transversi T12 Æ L5,
ventrale zijde
- trochanter minor, langs linea arcuata - flexie dij
- versterkt lumbale lordose
- hulp bij doorgedreven abductie
- lichte exorotatie
- ventrale takken lumbales
Iliacus
- ala ossis ilii, mediane zijde
- trochanter minor, langs linea arcuata - flexie dij
(versmelt met psoas, vormen samen
- stabilisatie bekken op femur
iliopsoas)
- hulp bij doorgedreven abductie
- lichte exorotatie
- femoralis
- spina iliaca anterior superior
- mediodorsaal van tuberositas tibiae
(S-vormig verloop)
(∈ van pes anserinus)
- flexie heup
- flexie knie
- exorotatie dij
- endorotatie onderbeen bij
geflecteerde knie
- femoralis
- rectus femoris
• spina iliaca anterior inferior
- vastus lateralis
• linea aspera, laterale lip
- vastus intermedius
• femur, facies anterior en lateralis
(bedekt door rectus femoris
- vastus medialis
• linea aspera, mediale lip
- tuberositas tibiae, via ligamentum
patallae (= caudaal deel kniepees)
- flexie heupgewricht, enkel rectus
femoris
- sterke extensie knie
- femoralis
Sartorius
Quadriceps femoris
2/8
Adductoren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- pecten ossis pubis, ventraal
- linea pectinea femoris (voortzetting
linea aspera)
- adductie
- endorotatie
- fixatie caput femoris in acetabulum
- flexie dij
- obturatorius
- femoralis
Adductor longus
- middenlijn tussen ramus superior ossis
pubis en ramus inferior ossis pubis,
ventraal
- linea aspera, middelste 1/3 van
mediale lip (dorsaal van vastus
medialis)
- adductie
- endorotatie
- fixatie caput femoris in acetabulum
- flexie dij
- obturatorius (diepe zijde)
Adductor brevis
- ramus inferior ossis pubis, ventraal
- linea aspera, craniaal deel mediale
lip (overdekt door bovenste deel
adductor longus)
- adductie
- endorotatie
- fixatie caput femoris in acetabulum
- obturatorius
- ramus ossis ischii, caudale grens
foramen obturatum tot tuber
ischiadicum
- linea aspera, mediale lip, dorsaal van - adductie
adductor brevis
- endorotatie
- epicondylus medialis femoris,
- fixatie caput femoris in acetabulum
afzonderlijke pees
- obturatorius
- ramus inferior ossis pubis, caudaal
van adductor brevis
- mediodorsaal van tuberositas tibiae,
juist dorsaal van sartorius
(∈ van pes anserinus)
- adductie
- endorotatie
- fixatie caput femoris in acetabulum
- flexie knie
- endorotatie onderbeen
- obturatorius
- foramen obturatum, boord
- membrana obturatoria
(ventraal bedekt door pectineus,
dorsaal door quadratus femoris)
- fossa trochanterica
- zwakke adductie
- exorotatie
- obturatorius
Pectineus
Adductor magnus
Gracilis
Obturatorius externus
3/8
Dorsale dijspieren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Biceps femoris
- caput longum
• tuber ischiadicum
- caput breve
• linea aspera, tussen beide lippen
- caput fibulae
- extensie dij
- fixatie bekken op femur
- flexie knie
- exorotatie geflecteerd onderbeen
- tibialis
Semitendinosus
- tuber ischiadicum
- mediodorsaal van tuberositas tibiae,
dorsaal van gracilis
(∈ van pes anserinus)
- extensie dij
- fixatie bekken op femur
- flexie knie
- endorotatie onderbeen
- tibialis
Semimembranosus
- tuber ischiadicum
- condylus medialis tibiae
- extensie dij
- fixatie bekken op femur
- flexie knie
- endorotatie onderbeen
- tibialis
4/8
Spieren van het onderbeen
Dorsale loge
Diepe spierlaag
Spier
Oorsprong
Flexor digitorum longus - tibia, facies posterior
Insertie
Werking
Innervatie
- distale phalangi 2 Æ 5, basis en
plantair
- plantaire flexie
- inversie
- flexie distale phalangi 2 Æ 5
- ondersteunen longitudinaal
voetgewelf
- tibialis
Tibialis posterior
- tibia, proximale facies posterior
- membrana interossea
- fibula, facies medialis
- tuberositas ossis navicularis
- plantaire flexie
- ondersteunen longitudinaal
voetgewelf
- inversie
- tibialis
Flexor hallucis longus
- fibula, distale 2/3 facies posterior
- distale phalanx van 1
- plantaire flexie
- flexie distale phalangi 2 Æ 5
- ondersteunen longitudinaal
voetgewelf
- inversie
- tibialis
- sulcus popliteus onder epicondylus
lateralis femoris
- linea musculi solei (facies posterior
tibialis)
- flexie knie
- endorotatie knie
- tibialis
Popliteus
Oppervlakkige spierlaag
Spier
Triceps surae
Plantaris
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- gastrocnemicus
• caput laterale: craniaal van
condylus lateralis
• caput medialis: craniaal van
condylus medialis
- soleus
• linea musculi solei, facies posterior
tibia
• proximaal 1/3 van de fibula
- tuber calcanei via tendo calcanei of
achillespees
- plantaire flexie
- inversie
- tibialis
- condylus lateralis femoris, craniaal
van gastronemicus
- calcaneus, eventueel versmolten
met tendo calcanei
- plantaire flexie
- inversie
- tibialis
5/8
Ventrale loge
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Tibialis anterior
- tibia, proximaal en lateraal
- basis metatarsaal 1
- dorsiflexie
- fibularis profundus
Extensor hallucis
longus
- tibia, proximaal en lateraal
- distale phalanx van 1
- extensie van 1
- dorsiflexie
- fibularis profundus
Extensor digitorum
longus
- tibia, proximaal en lateraal
- dorsale aponeurose van 2 Æ 5
- extensie van 2 Æ 5
- extensie enkel
- eversie
- fibularis profundus
- tibia, distaal en lateraal
- metatarsaal 5
(niet altijd aanwezig)
- extensie van 5
- extensie enkel
- eversie
- fibularis profundus
Fibularis tertius
Laterale loge
Spier
Oorsprong
2 /3
fibula
Fibularis longus
- proximale
Fibularis brevis
- distale 2/3 fibula
Insertie
Werking
Innervatie
- basis metatarsaal 1, via sulcus in os
cuboideum
- eversie
- plantaire flexie
- steunen voetgewelven
- fibularis superficialis
- tuberositas ossis metatarsalis 5
- eversie
- plantaire flexie
- steunen voetgewelven
- fibularis superficialis
6/8
Voet
Dorsum pedis
Spier
Extensor digitorum
brevis
Oorsprong
- calcaneus, dorsale en laterale zijde
(ventraal van maleolus lateralis)
Extensor hallucis brevis - calcaneus, dorsale en laterale zijde
(ventraal van maleolus lateralis)
Insertie
Werking
Innervatie
- dorsale aponeurose van 2 Æ 4
- extensie phalangi 2 Æ 4
- fibularis profundus
- dorsale aponeurose van 1
- extensie hallux
- fibularis profundus
Planta pedis
Thenarspieren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Adductor hallucis
- caput obliquus
• os cuboideum, os cubeiforme
laterale, basis metatarsalia 2 Æ 3
- caput transversum
• distale metatarsalia 3 Æ 5
- lateraal sesambeentje van 1
- adductie van 1
- plantaris medialis
Abductor hallucis
- tuber calcanei
- mediaal sesambeentje van 1
- basis proximale phalanx 1
- abductie van 1
- plantaris medialis
- os cuneiforme mediale
- caput mediale
• mediaal sesambeentje van 1,
vergroeid met adductor hallucis
- caput laterale
• lateraal sesambeen en proximale
phalanx van 1, vergroeid met
adductor
- flexie van 1
- plantaris medialis
Flexor hallucis brevis
7/8
Middenloge
Spier
Oorsprong
Flexor digitorum brevis - calcaneus
Quadratus plantae
- calcaneus
Insertie
Werking
Innervatie
- middelste phalangi 2 Æ 5
(knoopsgat, erdoor: pees van flexor
digitorum longus)
- flexie 2de phalanx van 2 Æ 5
- plantaris medialis
- pees van flexor digitorum longus
- corrigeert schuine verloop van pees
van de flexor digitorum longus
- plantaris lateralis
Hypothenarspieren
Spier
Flexor digiti minimi
Oorsprong
- basis metatarsaal 5
Opponens digiti minimi - pees fibularis longus
Insertie
Werking
Innervatie
- basis proximale phalanx
- flexie van 5
- plantaris lateralis
- metatarsaal 5
- oppositie 5
- plantaris lateralis
Korte spieren
Spier
Interossei
Lumbricales
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- metatarsalen, zijkant
- dorsale aponeurose, via laterale zijde - abductie door dorsale interossei
tenen ter hoogte van proximale
- adductie door ventrale interossei
phalanx
- plantaris
- pezen flexor digitorum longus,
laterale zijden
- dorsale aponeurose, via laterale zijde - flexie metatarsophalangaal gewricht
vingers ter hoogte van proximale
phalanx
- plantaris medialis,
mediale lumbricalis
- plantaris lateralis, 3
laterale lumbricales
8/8
Spieren van de hals
Spier
Platysma
Sternocleidomastoideus
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- onderrand mandibula
- huid over 2de intercostaalruimte
- achterste vezels:
huid en subcutaan weefsel onderste
deel gezicht (versmelten met
spiertjes mondhoek)
- voorste vezels:
kruisen onder de kin die van de
andere zijde
- opspannen huid van de hals
- helpt bij depressie mandibula
- facialis (VII)
- caput sternale:
manubrium sterni
- caput claviculare:
mediaal 1/3 clavicula
- unilaterale contractie:
draait aangezicht naar andere zijde
- bilaterale contractie:
richt hoofd op
- hulpademhalingsspier:
trekt sternum omhoog
- motorisch:
accessorius (XI)
- proprioceptief:
plexus cervicalis
- processus mastoideus
- lateraal deel linea nuchae superior
Infrahyoïdale spieren
Spier
Sternohyoideus
Sternothyroideus
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- binnenkant manubrium sterni
- corpus ossis hyoidei
- binnenkant sternoclaviculair gewricht
- beweging in craniocaudale richting
van cartilago thyroidea en os
hyoideum: hyoïd naar beneden;
thyroïd naar boven of beneden
- hulpademhalingsspier
- radix superior (anterior)
ansae cervicalis van de
hypoglossus (XII)
- 1ste ribcartilago
- dorsaal op manubrium sterni
- beweging in craniocaudale richting
van cartilago thyroidea en os
hyoideum: hyoïd naar beneden;
thyroïd naar boven of beneden
- hulpademhalingsspier
- radix superior (anterior)
ansae cervicalis van de
hypoglossus (XII)
- cartilago thyroidea, laterale zijde
1/3
Thyrohyoideus
- cartilago thyroidea, laterale zijde
Omohyoideus
- venter inferior:
lig. transversum scapulae
- venter superior:
corpus ossis hyoidei, lateraal deel
- os hyoideum
- beweging in craniocaudale richting
van cartilago thyroidea en os
hyoideum: hyoïd naar beneden;
thyroïd naar boven of beneden
- hulpademhalingsspier
- hypoglossus (XII)
- beweging in craniocaudale richting
van cartilago thyroidea en os
hyoideum: hyoïd naar beneden;
thyroïd naar boven of beneden
- hulpademhalingsspier
- spant lamina pretrachealis fasciae
cervicalis aan
- radix superior (anterior)
ansae cervicalis van de
hypoglossus (XII)
Paravertebrale spieren
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Scalenus anterior
- processus transversi C3 Æ C6,
tubercula anteriora
costa 1, tuberculum m. scaleni
anterioris van Lisfranc
- elevatie costa 1: inademingsspier
- flexie wervelkolom
- unilaterale contractie:
buigt nek naar zijde van contractie
- rr. ventrales nn. spinales
cervicales
Scalenus medius
- processus transversi C2 Æ C7,
tubercula anteriora
costa 1, tuberositas m. scaleni medii
- elevatie costa 1: inademingsspier
- flexie wervelkolom
- unilaterale contractie:
buigt nek naar zijde van contractie
- rr. ventrales nn. spinales
cervicales
- processus transversi C5 Æ C7 (of C4
Æ C6), tubercula posteriora
costa 2, bovenzijde
- elevatie costa 2: inademingsspier
- flexie wervelkolom
- unilaterale contractie:
buigt nek naar zijde van contractie
- rr. ventrales nn. spinales
cervicales
Scalenus posterior
2/3
Prevertebrale spieren
Spier
Longus capitis
Longus colli
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- processus transversi halswervels
- pars basilaris ossis occipitalis
- buigt hoofd naar voor
- rr. ventrales nn. spinales
cervicales
- verticaal deel:
wervellichamen
- pars obliqua superior:
processus transversi
- pars obliqua inferior:
voorzijde wervellichamen
- verticaal deel:
wervellichamen
- pars obliqua superior:
tuberculum anterius atlantis
- pars obliqua inferior:
tuberculum anterius processus
transversi
- buigt hals naar voor
- rr. ventrales nn. spinales
- unilaterale contractie schuine delen:
cervicales
buigt hals naar lateraal
- onderste schuine deel:
roteert hals naar tegengestelde kant
Suprahyoïdale spieren
Spier
Mylohyoideus
Digastricus
Stylohyoideus
Geniohyoideus
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- linea mylohyoidea mandibulae
- raphe mylohyoidea
- corpus ossis hyoidei
- statische rol: vormt mondbodem
- elevatie os hyoideum
- omlaag trekken mandibula
- mylohyoideus, tak van de
mandibularis (Vc)
- venter posterior:
incisura mastoidea ossis temporalis
- venter anterior:
fossa digastrica mandibulae
- statische rol: vormt mondbodem
- beweeglijkheid os hyoideum
- omlaag trekken mandibula
- venter anterior:
mandibularis (Vc)
- venter posterior:
facialis (VII)
- processus styloideus
- corpus ossis hyoidei
- statische rol: vormt mondbodem
- beweeglijkheid os hyoideum
- facialis (VII)
- spina mentalis mandibulae
- corpus ossis hyoidei
- statische rol: vormt mondbodem
- beweeglijkheid os hyoideum
- omlaag trekken mandibula
- takje van hypoglossus
(XII), van cervicale
oorsprong
3/3
Spieren van het hoofd
Mimische spieren
Spier
Frontalis
Orbicularis oculi
Orbicularis oris
Oorsprong
- huid voorhoofd en wenkbrauwen
Insertie
- galea aponeurotica
Werking
Innervatie
- beweegt schedelhuid: horizontale
rimpels in voorhoofd
- facialis (VII)
- omringt oog
- vezels in oogleden: pars palpebralis
- knijpt oog dicht
- tonus oogleden
- verdeelt traanvocht over cornea en
voert overmaat af via ductuli
lacrimalis
- facialis (VII)
- circulaire vezels rond mond
- perst lippen op elkaar
- facialis (VII)
Mentalis
- alveoli snijtanden
- huid kin
- doet onderlip naar voor omkrullen
- facialis (VII)
Zygomaticus maior
- arcus zygomaticus
- mondhoek
- trekt mondhoek naar boven: lachen
- facialis (VII)
Zygomaticus minor
- os zygomaticum
- mondhoek
- trekt mondhoek naar boven: lachen
- facialis (VII)
hoefijzervormig:
- processus alveolaris maxillae
- hamulus pterygoideus
- raphe pterygomandibulare
- corpus mandibulae, laterale zijde
- versmelt achter mondhoek met m.
orbicularis oris
- passief: sluit mondholte lateraal; zet
uit bij opblazen wangen
- zorgt dat er geen voedsel achterblijft
tussen wangen en tanden
- contraheert bij hard blazen en fluiten
- facialis (VII)
Buccinator
1/1
De abdominale wand
Ventrolaterale buikwand
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Obliquus externus
abdominis
- costa 5 Æ 12, buitenzijde
- bovenste vezels:
linea alba, spiervezels andere zijde
- middenste vezels:
lig. inguinale en symphysis pubica
- onderste vezels:
crista iliaca
- buigt romp voorover, met rotatoire
component
- lateroflexie (contralaterale kant)
- bilaterale contractie: buigt romp
naar voor
- stabilisatie romp
- tilt bekken op bij fixatie romp
- verhoogt druk in buikholte
- intercostales 7 Æ 11
- subcostalis
- ilioinguinalis
- iliohypogastricus
Obliquus internus
abdominis
- fascia thoracolumbalis
(oppervlakkig blad onderaan)
- crista iliaca
- lateraal 2/3 lig. inguinale
- hoge vezels:
onderrand costa 9 (10) Æ 12
- lage vezels:
spiervezels andere zijde
- vezels lig. inguinale: falx inguinalis,
tussen symphysis en tub. pubicum
- buigt romp voorover, met rotatoire
component
- lateroflexie (ipsilaterale kant)
- tilt bekken op bij fixatie romp
- intercostales 7 Æ 11
- subcostalis
- ilioinguinalis
- iliohypogastricus
- rectusschede
- linea alba, spiervezels andere zijde
- caudale vezels:
diep deel falx inguinalis, tussen
symphysis en tuberculum pubicum
- verhoogt druk in buikholte
- intercostales 7 Æ 11
- subcostalis
- ilioinguinalis
- iliohypogastricus
- processus xiphoideus, buitenzijde
- ribcartilago 5 Æ 7, buitenzijde
- os pubis, craniale rand tussen
symphysis en tuberculum pubicum
- buigt wervelkolom: sternum naar os
pubis en vice versa
- spant abdominale wand op
- handhaaft druk in abdomen
- intercostales 7 Æ 11
- subcostalis
- ilioinguinalis
- iliohypogastricus
- symphysis pubis
- linea alba
- spant linea alba aan
- intercostales 7 Æ 11
- subcostalis
- ilioinguinalis
- iliohypogastricus
Transversus abdominis - fascia thoracolumbalis (diep blad)
- costa (of cartilago) 7 Æ 12,
binnenzijde
- crista iliaca, voorste 2/3
- lateraal 1/2 lig. inguinale
Rectus abdominis
Pyramidalis
1/2
Dorsale abdominale wand
Spier
Quadratus lumborum
Transversus abdominis
Psoas
Iliacus
Oorsprong
- crista iliaca
- lig. iliolumbale
Insertie
- costa 12
- processus transversi L1 Æ L4
Werking
- fixeert laatste rib
- unilaterale contractie:
buigt romp naar zelfde zijde
- stabiliseert romp in frontaal vlak
Innervatie
rr. ventrales T12 Æ L4
zie ventrolaterale buikwand
zie onderste membrum
2/2
Spieren van de rug en wervelzuil
Rotatoren of transversospinaal systeem
Spier
Oorsprong
Insertie
- processus transversus Cx+4 (5) of Lx+4 (5)
- processus spinosus Cx of Lx
Semispinales
- processus transversus
- processus spinosus
Semispinalis capitis
- processus transversus
- processus spinosus
Multifidi
Werking
Innervatie
Werking
Innervatie
Intertransversaal systeem
Spier
Iliocostalis
Longissimus
Oorsprong
Insertie
- crista iliaca, mediaal 1/3
- bovenste thoracale segmenten:
ribben
- angulus costae
- lig. sacro-iliacum
- crista sacralis mediana
- crista iliaca, mediaal deel
- tot op schedel: basis processus
mastoideus
Longissimus capitis
- processus transversi halswervels en
bovenste thoracale wervels
Longissimus cervicis
- processus transversi bovenste
thoracale wervels
- processus transversi cervicale wervels
Longissimus thoracis
- verbreed naar mediaal tot op
processus spinosi
- laterale peesjes op ribben
- processi costarii lumbaalwervels
Levatores costarum
- top processus transversus
- onderliggende rib
- ongunstige hefboom: slechts
weinig beweging
Interspinaal systeem
Spier
spinales
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
- in thorax tussen middellijn, links en
rechts van processus spinosi
1/2
Spino-transversaal systeem
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Splenius capitis
- processus spinosi C3 Æ T3
- linea nuchae superior, lateraal tot
processus mastoideus
Splenius cervicis
- processus spinosi T1 Æ T12
- tubercula posteriora van processus
- hoofd rechtop houden
transversi bovenste cervicale wervels - hoofd draaien naar contractiekant
Innervatie
- hoofd rechtop houden
- hoofd draaien naar contractiekant
Spieren tussen cranium, axis en atlas
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Rectus capitis posterior - tuberculum posterius atlantis
minor
- mediaal deel linea nuchae inferior
- hoofd draaien naar contractiekant
- 1ste spinales
Rectus posterior capitis - processus spinosus axis
maior
- linea nuchae inferior
- hoofd draaien naar contractiekant
- 1ste spinales
Obliquus capitis
superior
- processus transversus atlantis
- os occipitale, boven linea nuchae
inferior
- hoofd draaien naar contractiekant
- 1ste spinales
Obliquus capitis
inferior
- processus spinosus axis
- processus transversus atlantis
- hoofd draaien naar contractiekant
- 1ste spinales
Musculi serrati posteriores
Spier
Oorsprong
Insertie
Werking
Innervatie
Serratus posterior
superior
- processus spinosi C6 Æ T2
- angulus costae 2 Æ 5
- ribben naar boven trekken:
hulpademhalingsspier
- intercostales
Serratus posterior
inferior
- dunne aponeurose processus spinosi
T11 Æ L2
- onderrand costae 9 Æ 12
- ribben omlaag trekken
- rr. ventrales
2/2