SPECT - CT 10 december 2011 Alexandra De Waele Overzicht I. Principe SPECT-CT II. Praktisch bekeken III. Voorbeelden 1+1 = 3 ... als SPECT en CT elkaar vinden Functie versus morfologie Claude Monet Impression Soleil Levant, 1872 Kinderspelen Pieter Brueghel, 1560 Tracer in lichaam versus röntgenbuis Camera detector 1 Camera detector 2 Nucleaire geneeskunde Radiologie - CT Computed tomography SPECT-CT combineert functie en anatomie SPECT = Single Photon Emission Computed Tomography + SPECT/CT CT = Computed Tomography Proven Outcomes Lesions 125 SPECT versus SPECT•CT diagnostisch in oncologie 28 43 100 4 75 52 Maligne 50 Onbeslist 77 Benigne 25 44 0 SPECT SPECT•CT Meer dan 90% van de patiënten verlaat het ziekenhuis met een duidelijke diagnose Wolfgang Römer, MD, University Clinic of Nuclear Medicine, Erlangen, Germany In 10 stappen van aanvraag tot verslag SPECT - CT 1. Goede start met het aanvraagformulier. NUCLEAIRE GENEESKUNDE Aanvragende Arts : Patiëntidentificatiesticker : NUCLEAIRE GENEESKUNDE Aanvragende Arts : Patiëntidentificatiesticker : Klinische inlichtingen : De arts-nuclearist zal voor elke individuele patiënt bepalen of multimodality-imaging (SPECT/CT) een meerwaarde biedt. Indien u dit niet wenst gelieve hier aan te vinken Datum aanvraag : Datum uitvoering : skelet B9 Klinische inlichtingen : leukocyten total body skelet 3 fasen SPECT / CT vasculaire (CRPS) Tc-HDP I1 I3 I6 total body detail + SPECT total body + SPECT K16 total body + SPECT Y1 Y2 Y3 Y5 lymfeflow : 2 armen lymfeflow : 2 benen sentinel mammaCa sentinel melanoom A1 feochromocytoom total body Tc- WBC Tc- WBC Tc- WBC Tc-Albumine schildklier tumor MIBI T1 T4 T5 T8 routine (+captatie) Iodium-123 : warme nodulus MIBI: koude nodulus Iodium-131 TB (FU sk-ca) pertechnetaat natriumiodide Tc-MIBI natriumiodide H5 H6 H7 H4 Myo fiets SPECT +gating Tc-MIBI Myo Persant./Dobutr.SPECT +gating nuchter! Myo rust SPECT +gating Tc-MIBI Myo rust SPECT (viabiliteit) Tc-MIBI H9 Ejectiefractie LV hart (gated) Tc-MIBI lymfe/ sentinel Ejectiefractie LV Tc-Nanocoll Tc-Nanocoll Tc-Nanocoll Tc-Nanocoll bijnier Tc-Albumine long MIBG met I-123 parathyroid L4 perfusie+SPECT Tc-MAA C6 C8 tumorscintigrafie SPECT DaT-scan SPECT + attest vd AA ! Tc-DMSV I-123 P2 substractie MIBI - I 123 Tc-MIBI+I-123 De arts-nuclearist zal voor elke individuele patiënt bepalen of multimodality-imaging (SPECT/CT) een meerwaarde biedt. hersenen C4 perfusie SPECT Tc-ECD Indien u dit niet wenst gelieve hier aan tetumorscintigrafie vinken SPECT C5 Tc-MIBI Datum aanvraag : nier N1 / 2 statisch + SPECT N4 diuretisch renogram met Lasix skelet B9 total body skelet 3 fasen SPECT / CT vasculaire (CRPS) Datum uitvoering : BMD : botmineraalgehalte Tc-DMSA Tc-MAG3 botmineraalgehalte gastro-intestinaal G0 G1 G2 G7 gastro-oesofageale reflux divertikel van Meckel maagevacuatie vast speekselklier dynamisch Tc-HDP Tc-Albumine leukocyten therapie nuchter! nuchter! nuchter! pertechnetaat X1 X2 X5 X6 X7 I1 I3 I6 Iodium-131 : hyperthyroidie Yttrium-90 : synovitis Iodium-131 : euthyroide goiter Iodium-131 : schildkliercarcinoom Quadramet : botmetastasen natriumiodide yttriumsilicaat total body natriumiodide natriumiodide detail + SPECT quadramet total body + SPECT Tc- WBC Tc- WBC Tc- WBC 2. Klinische gegevens helpen voor een betere diagnose. • indicatie: verhoogde osteoblastische activiteit • fracturen • metastasen • ziekte van Paget • prothesemateriaal • osteomyelitis … • klinische gegevens: trauma, heelkunde,... 3. Er is geen speciale voorbereiding nodig. • niet nuchter, medicatie dient niet gestopt te worden • goed drinken na injectie • 40 % : opgenomen in skelet • 45 % : geëxcreteerd via urinaire weg • kleding aanhouden wel verwijderen metaal (riem, juwelen,…) • geen allergische reacties • contra-indicaties • zwangerschap en borstvoeding • louter osteolytische letsels (vb Kahler) • eventueel andere isotopenonderzoeken (afhankelijk van type isotoop en halfwaardetijd) 4. Injectie van de tracer. • injectie in perifere vene • elleboog - voet • radiofarmacon • tracer: radioactief label + ligand • bot: 99m Technetium + methyleendiphosphonaat • dosis 700 MBq • bij kinderen reductie in functie van gewicht 5. De patiënt doorloopt de verschillende fasen. • vroegtijdige opnames (perfusie): • vasculaire flow (fase 1) • 60 beelden van 2 sec • som van 1 min en 2 min • bloedpoolstudie (fase 2) • pool 1 min De patiënt doorloopt de verschillende fasen. • laattijdige opnames (botombouw): • whole body beelden (fase 3) : 15 minuten • detailbeelden : 5 minuten • SPECT: tomografische beelden : 12 minuten • eventueel CT : 1 minuut 6. SPECT-CT combineert functie en anatomie. CT CT gamma camera SPECT • SPECT en CT na elkaar in één toestel • patiënt blijft liggen en schuift door • beelden worden op elkaar gelegd Pijn linker knie - impactieletsel Fusie SPECT CT 7. CT heeft verschillende mogelijkheden. • SPECT met lokalisatie CT • beelden van SPECT verbeteren en letsels lokaliseren • CT niet bruikbaar voor diagnostiek • SPECT met diagnostische CT • geplande CT: • op voorhand bepaalde regio • meerwaarde • SPECT-guided CT: • regio wordt bepaald op basis van SPECT • niet als recent diagnostische CT van dezelfde regio 8. CT – reconstructies laten alle hoeken zien. snijvlakken van het tomografisch onderzoek 9. Radioloog en nuclearist maken verslag. • Protocol nucleaire: botscintigrafie • Protocol radiologie: CT • Voordeel • CT geeft informatie over morfologie en lokalisatie aan SPECT • SPECT kan CT richten naar de actieve letsels • SPECT/CT verhoogt zowel sensitiviteit als specificiteit in vergelijking met de afzonderlijke onderzoeken 10. De patiënt is in goede handen... ... op onze dienst nucleaire geneeskunde! Image is everything 1. Rugpijn bij borstcarcinoom Rugpijn bij borstcarcinoom Rugpijn bij borstcarcinoom Facetarthrose Rugpijn bij borstcarcinoom Rugpijn bij borstcarcinoom Skeletmetastase 2. Pijn rechter heup : insufficiëntiefractuur CT RX RX Fusie Botscintigrafie Fusie 3. Pijn rechter heup : metastase RX RX 4. Opsporen parathyroidadenoom 5. Sentinel vulva Statisch SPECT Tomografisch CT FUSIE Welkom op onze vernieuwde dienst !