F806 UVB-fototherapie (lichttherapie)

806
UVB-fototherapie (lichttherapie)
Wij verzoeken u vriendelijk om deze goed door te lezen, en met name aandacht te hebben
voor de praktische zaken – ter voorbereiding (bladzijde 3) die voor een effectieve en
veilige behandeling van belang zijn.
Wat is UVB-fototherapie?
UVB (ultraviolet B) licht is een gedeelte van het natuurlijke zonlicht. De zon zendt allerlei
soorten licht en warmte uit, zoals wit licht (zichtbaar licht, daglicht), warmte (infrarood
stralen), UVA-licht, waar je bruin van wordt, en UVB-licht, wat zonnebrand kan veroorzaken
als je er te lang in staat zonder zonnebrandcrème te gebruiken.
Het zonlicht, vooral het UVB gedeelte en het UVA gedeelte, blijkt een genezend effect te
hebben op tal van huidziekten. Daarom zijn er in de meeste ziekenhuizen op de afdeling
Dermatologie verschillende soorten lichtcabines te vinden. Het meest gebruikt worden
lichtcabines die smal-spectrum UVB uitzenden. Deze kasten bevatten UVB lampen die
vooral het genezende deel van UVB uitzenden, het gedeelte waar je van kunt verbranden is
er uitgefilterd. Dit zijn hele andere lichtkasten dan gebruikt worden in zonnebankcentra om
bruin van te worden: die bevatten vooral UVA lampen. UVA-licht wordt ook gebruikt om
huidziekten mee te genezen, maar dat werkt alleen als de lampen zeer veel UVA produceren
(high dose UVA-1 kasten) of als de UVA lichttherapie wordt gecombineerd met het slikken
van medicijnen (psoralenen) die de huid extra gevoelig maken voor UVA-licht. Deze
combinatie van Psoraleenpillen + UVA heet PUVA-therapie.
Hoe wordt lichttherapie gegeven?
Tijdens de UVA en/of UVB therapie staat u in een lichtcabine
(als alleen uw handen en/of voeten moeten worden belicht,
zit op een krukje voor de deelbelichter).
Afhankelijk van uw huidtype (licht of donker, blond of
brunette, makkelijk verbrandend of niet) wordt een
belichtingsschema bepaald. In het begin staat u heel kort in
de cabine. Bij ieder volgend bezoek wordt de belichtingstijd
langzaam opgehoogd om verbranding te voorkomen.
De huid wordt 2 keer per week belicht. De duur van de UVBkuur is per persoon verschillend, maar kan 2-3 maanden
bedragen.
Om de ogen te beschermen moet tijdens de lichtbehandeling
een beschermende bril gedragen worden.
6-2-2014
1-4
806
Thuistherapie
Tegenwoordig is het onder bepaalde omstandigheden ook mogelijk om thuis lichttherapie te
krijgen. Er wordt dan door uw dermatoloog een firma ingeschakeld die een cabine thuis komt
bezorgen en uitlegt hoe deze werkt. De kasten zijn niet zo groot en krachtig als in het
ziekenhuis, dat betekent dat u er langer in moet staan. Het kan alleen als u er ruimte voor
hebt, als u het apparaat goed weet te bedienen, en als uw zorgverzekeraar het vergoed voor
de huidziekte die u heeft. Voor standaard psoriasis en atopisch eczeem wordt het meestal
wel vergoed, maar voor andere huidziekten vaak niet.
De voordelen van thuistherapie zijn dat u niet hoeft te reizen, privacy, flexibiliteit. De nadelen
zijn langere belichtingstijd, kans op verbranding als het niet goed wordt gedaan, en het
gebrek aan controle en begeleiding. Als u de lichttherapie in het ziekenhuis laat doen is er
altijd de mogelijkheid om de dermatoloog er bij te halen om de behandeling aan te passen
als het niet goed gaat.
Bij welke huidaandoeningen kan UVB lichttherapie worden
gegeven?
UVA/UVB lichttherapie wordt bij de volgende huidziekten gebruikt:
• Psoriasis
• Eczeem
• lichen planus
• Vitiligo
• pityriasis lichenoides
• jeuk
• lichtallergie (gewenning)
Wat zijn de bijwerkingen?
Tijdens de lichttherapie bestaat er de kans op verbranden. De intensiteit van de cabine wordt
weliswaar aangepast op uw huidtype, maar toch kan het wel eens fout gaan, met als gevolg
roodheid en vervelling van de huid (zonnebrand). Dit kan gebeuren als de cabine te hoog is
ingesteld, of als uw huid door de huidziekte extra gevoelig is. Vooral het gezicht is hier
gevoelig voor. De verbrande huid wordt dan niet verder belicht (door bv. het afdekken van
het gezicht met een handdoek). Na een verbranding wordt de belichtingstijd aangepast of
krijgt u een pauze. Het is wel de bedoeling dat de belichting tijdens een kuur steeds verder
wordt opgehoogd.
Naast deze korte termijn effecten (zonverbranding) zijn er lange termijn effecten. Net als voor
de gewone zon geldt dat teveel UVA en/of UVB licht niet goed is. De huid kan door de
UVA/UVB belichting schade oplopen. De belangrijkste effecten van UVA/UVB zijn
huidveroudering en een verhoogde kans op het ontstaan van huidkanker.
2-4
806
Praktische zaken – ter voorbereiding
De UVA/UVB-fototherapie bestaat uit twee behandelingen per week, gedurende een periode
die afhankelijk is van de huidziekte en de reactie van de ziekte op de behandeling. Voor elke
behandeling meldt u zich bij de balie op de polikliniek Dermatologie.
Vóór de behandeling
Om de behandeling voor u en ons zo veilig mogelijk te laten verlopen, zijn extra controles in
de procedure ingebouwd: we controleren voor iedere behandeling uw identiteit, zodat u
verzekerd bent van juiste de behandeling. Hiervoor is het belangrijk om bij elk bezoek uw
UVB ID-kaartje bij zich te hebben. Ook stellen wij enkele vragen om in te kunnen schatten of
de behandeling aangepast dient te worden.
Probeer op de dagen dat u met UVA en/of UVB-licht wordt behandeld niet teveel in de zon te
komen (met name tussen 11.00 en 15.00 uur). De kans op verbranden is die dagen erg
groot. Gebruik zonnebrandcrème (minimaal factor 30) op de zon-blootgestelde huid.
Op de dagen dat u met UVA en/of UVB-licht wordt behandeld adviseren wij de huid voor de
behandeling niet in te smeren met crème, zalf, olie, gel, zonnebrand of lotion: zo kan het licht
de huid beter bereiken. Na de lichttherapie mag u deze producten weer gewoon gebruiken.
Geneesmiddelen
De lichttherapie kan ook worden gecombineerd met andere zalven zoals Dovobet
(calcipotriol) en Silkis (calcitriol). Ook bepaalde geneesmiddelen kunnen worden
gecombineerd met lichttherapie en versterken het effect van de behandeling. Maar niet alle
zalven en geneesmiddelen gaan goed samen met lichttherapie: er zijn ook geneesmiddelen
die in combinatie met licht een allergische reactie veroorzaken. Daarom moet u altijd goed
alle geneesmiddelen die u gebruikt doorgeven aan de arts en van alle zalven vragen of u er
door mee mag gaan. Kijk ook in de bijsluiter: als er in staat dat er 'lichtovergevoeligheid' of
'foto-allergische' of 'foto-toxische' reacties kunnen ontstaan dan is er risico op verbranding of
huidreacties.
Tijdens de behandeling
Gedurende de lichtbehandeling in de cabine moet u een speciale bril dragen, die uw ogen
beschermt. De bril krijgt u bij aanvang van de therapie en moet u steeds meenemen als u
voor behandeling komt.
Mannen wordt aangeraden een kleine onderbroek of string te dragen tijdens de
lichtbehandeling. Dit is om de genitaliën te beschermen tegen een teveel aan UVB-straling.
Contact opnemen
Bij griep of koorts mag u niet worden behandeld. Neem in deze gevallen en bij verhindering
om andere redenen altijd even contact op met de afdeling.
Na de behandeling
Het feit dat de huidafwijking na een kuur met UVB therapie verdwijnt, betekent echter niet dat
de huid voorgoed genezen is. Integendeel, UVB therapie wordt beschouwd als een
symptomatische behandeling en niet als een oorzakelijke behandeling. Na een rustperiode
van 3 tot 6 maanden is het heel goed mogelijk dat de huidziekte in alle hevigheid weer
3-4
806
terugkomt. Het wordt daarom aangeraden om tijdens deze stopperiode de door uw arts
voorgeschreven onderhoudstherapie met medicinale zalven door te gebruiken.
Wat te doen bij verbranding?
Indien u na een behandeling toch verbrand bent, dient u uw arts of een assistente te
waarschuwen. Een verbranding herkent u aan een ernstige en pijnlijke roodheid (enige
roodheid is toegestaan), zwelling en blaarvorming van het behandelde huiddeel. Een eerste
hulp bestaat uit veel drinken, een after sun of koelende gel aanbrengen en contact opnemen
met een arts. Neemt u ten alle tijden contact op met de polikliniek Dermatologie. Indien deze
is gesloten belt u met de huisarts of spoedeisende hulp.
Tot slot
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen en/of opmerkingen, dan kunt u contact
opnemen met de polikliniek Dermatologie:
(036) 868 8734.
Vriendelijk verzoek
Om de wachttijd voor u en andere zo kort mogelijk te houden verzoeken wij u op tijd
aanwezig te zijn. Bij verhindering graag afbellen bij polikliniek Dermatologie.
Bron: huidziekten.nl
4-4