Lijn NVAB Richtlijn Handelen bedrijfsarts bij psychische problemen Mei 2007 NVAB 1 datum naam Inhoud Verschillen en overeenkomsten Voorwaarden voor handelen Opbouw van de richtlijn 1. Probleemoriëntatie en diagnose 2. Interventies 3. Terugvalpreventie 4. Evaluatie en afsluiting 2 datum naam Verschillen Omgeving Procescontingentie Fasen-takenmodel Depressieve stoornis en angststoornis Evidence based Systematiek onderbouwing + bewijsvoering 3 datum naam Overeenkomsten Herstel controle Probleemoplossing Interactieproces Activerend Sobere diagnostiek 4 datum naam Voorwaarden voor handelen volgens richtlijn Vertrouwensrelatie werknemerbedrijfsarts Vaardigheden bedrijfsarts Gedragsverandering werknemer, leidinggevende en collega’s 5 datum naam Opbouw richtlijn 1. Probleemoriëntatie en diagnose 2. Interventies 3. Terugvalpreventie 4. Evaluatie en afsluiting 6 datum naam Stap 1. Probleemoriëntatie en diagnose 1. Richtlijn toepassen? 2. Procesdiagnose? 3. Probleemdiagnose? 4. Dimensionale/ categoriale diagnose? 5. Risicosituaties/ complicaties? 6. Werkhypothese? 7 datum naam 1.1 Richtlijn toepassen Niet: Somatiek/ acute emotionele staat Wel: Psychische/ lichamelijke spanning én (dreigend) controleverlies + functioneringsproblemen En: Werknemer eens over psychische klachten Vertrouwensbasis 8 datum naam 1.2 Procesdiagnose 1 Crisisfase - inzicht - acceptatie - rust en ontspanning - structuur Probleem- en oplossingsfase - oriëntatie problemen - oriëntatie oplossingen Toepassingsfase - oriëntatie toepassingen 9 datum naam 1.2 Procesdiagnose 2 Fase + duur Hersteltaken Adequaat doorlopen Geen stagnatie terughoudende begeleiding sobere diagnostiek monitoren Wel stagnatie inventarisatie 10 datum naam 1.3 Probleemdiagnose Betrek visie werknemer en werkomgeving 1 Klachten ~ functioneren 2 Functioneringsbeperkingen 3 Oorzakelijke, uitlokkende en onderhoudende factoren 4 Probleemoplossend vermogen werknemer én leidinggevende 5 Interactie werknemer ~ omgeving belemmerend? 11 datum naam 1.4 Diagnose (dimensioneel en categoriaal) 1 Stress- en kwetsbaarheidscomponent 2 Dimensies distress, depressie, angst, somatisatie (4DKL) 3 Klachtenbeloop bij stagnatie 4 Classificatie stressgerelateerde stoornis, spanningsklachten, overspanning, chronische overspanning depressie angststoornis overige psychiatrie 12 datum naam 1.5 Risicosituaties/ complicaties Somatische hypothese Suïciderisico Arbeidsconflict Slachtoffer ongewenst gedrag Irrationele cognities/ rigide persoonlijkheidskenmerken 13 datum naam 1.6 Werkhypothese 1 Stel vast en documenteer Probleemdiagnose Procesdiagnose Dimensionale en categoriale diagnose Formuleer werkhypothese Prognose Begeleidingsdoelen Melding NCvB? 14 datum naam 1.6 Werkhypothese 2 Consulteren en verwijzen diagnose, medicatie huisarts, andere behandelaar privé huisarts, LESA overspanning depressie, angst, somatisatiestoornis, overige psychiatrie in overleg met HA: tweedelijns GGZ 15 datum naam Stap 2. Interventies 1. Rollen BA 2. Procesbegeleider 3. Interventie werknemer 4. Interventie werksysteem 5. Andere problemen 6. Andere complicaties 16 datum naam 2.1 Rollen en taken BA Procesbegeleider (altijd) Interventierol - focus werknemer - focus werksysteem 17 datum naam 2.2 Procesbegeleider Beoordeel beloop controleverlies Bij gunstig beloop: procesbegeleiding Bij stagnatie: initieer interventies + toezicht uitvoering zonodig verwijzen of delegeren 18 datum naam 2.3 Interventie werknemer Ondersteuning herstelstappen cognitief gedragsmatige interventies (Probleemoplossende) adviezen bij hervatten Interventies bij stagnatie Motivering specialistische begeleiding 19 datum naam 2.4 Interventie werksysteem Voorlichting Concrete probleemoplossende adviezen SMO, voorbeeldgedrag Adviseer training/ voorlichting management Advies Primaire preventie Secundaire preventie 20 datum naam 2.5 Overige psychische problemen Sterke depressieve, angst of angstklachtdimensie Depressieve stoornis Angststoornis Overige psychiatrische beelden 21 datum naam 2.6 Interventies bij andere dan stressgerelateerde problemen Suïciderisico: snelle hulp via huisarts Huisarts informeren Continueer procesbegeleiding Monitor klachtenpatroon (4DKL) Adviseer specialistische behandeling Angst: exposure principe bij werkhervatting Overleg behandelaar 22 datum naam 2.7 Andere complicaties Somatiseren: Stecr werkwijzer Hormonale disregulatie Irrationele cognities Persoonlijkheidskenmerken Conflict Ongewenst gedrag 23 datum naam Stap 3. (Terugval)preventie Structureel Individueel 24 datum naam 3.1 Preventie structureel Structurele risicofactoren? Organisatie- en/of werkplekonderzoek Meerdere werknemers problemen? Werknemersonderzoek, RI&E, PMO 25 datum naam 3.2 Preventie individueel 1 Werknemer Vroege signalen Gebeurtenissen Attitude/ cognities Geleerd Voorwaarden succesvol terug naar werk Wat doen als weer signalen? 26 datum naam 3.2 Preventie individueel 2 Werkomgeving Acties oorzakelijke, uitlokkende of onderhoudende factoren? Signalen herkend? Afspraken uitwisselen signalen? Wat doen als weer signalen? Toegankelijkheid en beschikbaarheid BA 27 datum naam Stap 4. Evaluatie, afsluiting begeleiding Borgen Evaluatiemomenten Inhoud Wanneer afsluiting? 28 datum naam 4.1 Borgen proces en eigen verantwoordelijkheid Procesevaluatie vanaf eerste contact Betrek visie werknemer en werkomgeving Kies eventueel voor eerdere stappen 29 datum naam 4.2 Evaluatiemomenten voor BA WN: eerste trimester: elke 3 weken daarna: minimaal elke 6 weken WG: minimaal elke 4 weken HA/ andere hulpverleners: stagnatie of terugval twijfel diagnose overleg AD/ VA: 30 datum naam structurele werkaanpassingen niet hervatten bij eigen wg 4.3 Inhoud evaluatie Evaluatie met werknemer Beloop normaal/ gunstig: benoemen, motiveren herstelgedrag Stagnatie: andere probleemdefinitie en/of beleid Doelen behaald? Evaluatie met werkgever Beloop normaal/ gunstig: benoemen, voortzetten beleid Stagnatie: signaleren, bespreken werknemer en werkgever 31 datum naam 4.4 Afsluiten begeleiding Doel: ‘Optimaal functioneren’ bereikt en geborgd 32 datum naam Begeleiden van werknemer met psychische problemen + werkomgeving beste resultaat! 33 datum naam