hoe gezond is EEN EITJE Een ei Dagelijks op het menu? © Een ei hoort erbij, hoor je nogal eens. Maar hoe gezond zijn eieren eigenlijk? En hoeveel mag je er wekelijks eten? Wij zochten het uit. N ederlanders eten gemiddeld twee eieren per week. Inclusief verwerkte eieren in bijvoorbeeld koekjes, toetjes, gebak zijn dat er per persoon zo’n 185 per jaar. Eieren zitten bomvol gezonde stoffen. Eigenlijk niet gek als je bedenkt dat een ei voedingstoffen moet bevatten om een kuikenembryo te laten groeien. Vooral de dooier bevat veel goeds. Denk aan vitaminen (vooral vitamine D, E en B-vitaminen als foliumzuur), mineralen (zoals fosfor, kalium en ijzer) en gezonde vetten. Daarnaast zit in het eigeel gemiddeld 5 SCHARRELKIPPEN KOMEN NOOIT BUITEN 24 GEZONDGIDS februari 2017 Tekst Christel Vondermans gram vet, waarvan circa 33% verzadigd (ongezond) is en 66% onverzadigd. Ook de vetachtige stof cholesterol komt in de dooiers voor. Het lichaam gebruikt deze vetachtige stof voor de bouw van celwanden en de productie van bepaalde hormonen en gal. Daarnaast zitten eieren boordevol proteïnen, ook wel aangeduid als de voedingstof ‘eiwit’. Eiwitten zitten niet alleen in eieren, maar ook in bijvoorbeeld vlees, kaas, vis en noten. Je kunt ze zien als een ketting van kralen. Als je eiwitten binnenkrijgt, knipt het lichaam ze los in kralen en maakt daar weer nieuwe kettingen van: de lichaamseiwitten. Voor elk doel en voor elk orgaan zijn aparte eiwitten nodig. Zo zijn er 22 verschillende ‘kralen’, ook wel aminozuren Het eiwit uit een ei bevat alle ‘essentiële aminozuren’ 73 kcal 55 g Een ei is caloriearm: 73 kcal per ei Een gemiddeld ei weegt 55 gram genoemd. Voor negen aminozuren geldt dat het lichaam ze niet zelf kan maken, daarom heten ze ‘essentiële aminozuren’. Deze kun je dus alleen via voeding binnenkrijgen. Gelukkig zijn er enkele perfecte eiwitten die alle negen essentiële aminozuren bevatten. En je raadt het al: het eiwit in eieren behoort tot deze selecte groep. Cholesterol Toch is het niet goed om heel veel eieren te eten. Het advies luidt niet voor niets al 40 jaar: maximaal 3 per week. De reden voor deze beperking is het hoge cholesterolgehalte in de dooiers: zo’n 200 milligram per ei. Ook al heeft het lichaam cholesterol nodig, een teveel is niet goed, redeneert het Voedingscentrum dat daarom twee tot drie eieren per week adviseert. Een recent onderzoek, gepubliceerd in Journal of the American College of Nutrition, laat echter zien dat elke dag een ei 10 mlrd. Nederlandse leghennen leggen samen jaarlijks ruim 10 miljard eieren het risico op een beroerte kan verlagen en dat het geen effect lijkt te hebben op hart- en vaatziekten. We hoeven dus niet zo bang te zijn voor het cholesterol in eieren als we lange tijd zijn geweest. Ook is inmiddels bekend dat verzadigd vet een veel grotere invloed heeft op het risico op hart- en vaatziekten dan cholesterol. Wie dus let op de totale hoeveelheid verzadigd vet in zijn voeding, kan af en toe best een extra eitje eten. Vegetariërs kunnen volgens het Voedingscentrum per week zo’n 4 à 5 eieren eten, als vleesvervanging. Wie geen vlees eet, krijgt namelijk vanzelf al minder verzadigd vet binnen. © Salmonella Salmonella is een veelvoorkomende bacterie, die in principe in de darm van dieren leeft en via de ontlasting op voedsel terechtkomt. Pas wanneer de salmonellabacterie zich sterk vermenigvuldigt, wordt zij schadelijk voor de gezondheid. Ongeveer 3 op de 10.000 eieren zijn besmet met salmonella. Dus dat valt mee. Toch wil je er niet door getroffen worden. De gevolgen van een salmonella-infectie zijn onder meer: diarree, buikpijn, misselijkheid, braken en lichte koorts. De vermenigvuldiging van bacteriën gaat het snelst bij lauwwarme temperaturen. Een mayonaise, zelfgemaakt van CHOLESTEROL Ook vrije-uitloopen biologische eieren bevatten cholesterol bnatkoeaeefn e eitje BEWAREN Bewaar eieren gewoon in de eierdoos, met de punt naar beneden, in de koelkast. Bij 4 °C vermenigvuldigen salmonella­ bacteriën zich niet. Door de poreuze schaal nemen eieren gemakkelijk geurtjes over, leg ze dus liever niet in de buurt van sterk geurende producten als vis, ui en knoflook. Verse eieren zijn in de koelkast zo lang te bewaren als de ten minste houdbaar tot-datum op de verpakking aangeeft. Eieren zijn 28 dagen houdbaar. Eieren in de supermarkt met een houdbaarheids­ datum van nog twee weken zijn dus al twee weken oud. Bewaar eieren gewoon in de eierdoos, met de punt naar beneden rauwe eieren, die een tijdje op tafel staat kan dus risico’s met zich meebrengen. Net als een gepocheerd of zachtgekookt eitje, waarbij de dooier niet door en door is verhit. Onze adviezen om een besmetting te voorkomen, zijn: werk hygiënisch, eet en gebruik geen rauwe eieren op warme dagen en bewaar gerechten met eieren zo lang mogelijk koel. Maar het belangrijkste: geef een rauw of zachtgekookt ei in elk geval niet aan jonge kinderen, ouderen, zwangeren en zieken. Door hun mindere weerstand zijn ze extra gevoelig voor infecties. Een hardgekookt en gebakken ei waarbij de dooier helemaal gestold is, kan natuurlijk wel. Een ei hoort erbij, zullen we dus toch maar zeggen. ■ KIJK OOK OP consumentenbond.nl/ dieet KIPPEN MET WITTE OORLELLEN LEGGEN WITTE EIEREN, KIPPEN MET RODE LELLEN BRUINE februari 2017 GEZONDGIDS 25 LEEF JE BEWUST EN GEZOND? Lees de artikelen uit de Gezondgids en blijf fit en vitaal. Kennismaken? Nu 6 nummers voor €22,75 NU MET 35% KORTING consumentenbond.nl/gezondgids