Van glasvochtinjectie tot vitrectomie over de toename en diversiteit van therapieën Dr. Mirjam van Velthoven Oogarts 1 Oog en Werk 2013 - van Velthoven 2 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Glasvocht • Grootste holte van het oog • 4 – 6 ml • Gelei-achtige substantie omgeven door dun membraan • Verouderingsproces: • Vervloeiing / pockets • Verdichtingen eiwitmatrix 3 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Floaters •Vanaf 30e jaar, vaker bij bijziende mensen (min-bril) •Achterste glasvochtloslating • Meestal na 50e jaar ( 50% na 70e jaar) • Na trauma of oogoperatie • Bij inwendige oogontstekingen (uveitis) •Acuut: • toename troebelingen of flitsen 4 • 5-15% blijkt netvliesscheur te hebben Oog en Werk 2013 - van Velthoven Glasvochtinjectie • • • • • 3,5 – 4 mm van limbus Pars plana 30G naald 0.05 – 0.1 ml Mogelijkheden • • • • • 5 Antibiotica / -mycotica Antivirale middelen Steroiden Anti-VEGF Methotrexaat (lymfoom) Oog en Werk 2013 - van Velthoven Antimicrobiele middelen • Bacteriele endophthalmitis • Meestal postoperatief • Schimmelinfectie (meestal Candida) • Immuungecompromitteerde patienten met systemische infectie • Acute retinale necrose • Ernstige virale infectie van de retina • Meestal veroorzaakt door herpes of varicella virus • Bij gezonde of immuungecompromitteerde patienten 6 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Steroiden • Indicaties: • Macula oedeem bij diabetes, retinale veneuze occlusie, postoperatief • Reductie van inflammatie bij uveitis • Triamcinolone (Kenacort) of Triesence (conserveervrij) • Bijwerkingen: • Troebelingen (kenacort = witte kristallen) • Verhoogde oogdruk (symptoomloos; pijn, roodheid, wazig zien) • (toename) Cataract 7 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Steroid implants • Retisert • Fluocinolone acetonide • 30 maanden • Bijwerkingen: glaucoom, cataract • Ozurdex • Dexamethason • 6 maanden, biodegradable • Bijwerking: Verhoogde oogdruk, cataract • Iluvien • Fluocinolone acetonide • 3 jaar, non-degradable 8 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Anti-VEGF Macugen Lucentis Avastin (off –label) Eylea 9 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Maculadegeneratie 10 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Symptomen Wazig zien – Beeldvervorming Leesproblemen - Centraal Scotoom • 15% mensen tussen 55 -65 jaar enige vorm van MD • Vaker in caucasische mensen • Familiaire belasting, roken, voeding 11 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Maculadegeneratie (MD) Drusen “Droog” Geografische atrofie “Droog” Vocht, bloed, fibrose “Nat” Secundaire choroidale neovascularisatie bij hoge myopie – chorioretinale littekens 12 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Overige Anti-VEGF indicaties • Secundair choroidale neovascularisatie bij : • angioid streaks, hoge myopie, chorioretinale littekens • Retinal angiomatous proliferation (RAP) • Diabetisch macula oedoem • Diabetische retinopatie (proliferatief) • Retinale veneuze occlusie (CRVO/BRVO) • Neovascular glaucoma • Retinopathy of prematurity ( ROP) • Bestralings retinopatie 13 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Glasvochtinjecties en Werk • Behandel frequentie • 1x per 4 tot 8 weken • Bijwerkingen • Endopthtalmitis: 1/2000 • Verhoogde oogdruk • Verhoogd risico cerebrovasculair accident, hypertensie • Postoperatieve beperkingen • In principe geen • Advies: geen zwembad/sauna bezoek, geen make-up 14 Oog en Werk 2013 - van Velthoven 15 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Vitrectomie 1972: Machemer, 1-port 17G vitrectoom 1975: O’Malley en Heintz, 3-port 20G pars plana vitrectomie (ppv) 2002: Fujii, sutureless, transconjunctivaal 25G systeem 2003: Eckhart, 23G systeem Voordelen “small incision PPV”: Toegenomen patient comfort, kortere operatieduur, verminderd corneaal astigmatisme, minder conjunctiva verlittekening 16 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Netvliesloslating (RD) • Prevalentie: 6% retinadefect zonder ablatio • Incidentie: 0.02% ablatio retinae • Symptomen: • • • • 17 Flitsen (Toename) vlekken, bijenzwerm Visusdaling Gezichtsvelddefect Oog en Werk 2013 - van Velthoven Behandeling RD Externe benadering •Jonge, fake patienten •Siliconen bandje met plombe •Fixatie onder oogspieren Neveneffecten “cerclage” •Veranderde refractie •Diplopie 18 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Behandeling RD Interne benadering •Oudere (pseudofake) patienten •Complexe pathologie •3-port pars plana vitrectomie • Infusie • Lichtbron • Vitrectoom Neveneffecten PPV •Cataract (> 90% binnen 2 jaar) •Endophthalmitis, bloeding, (her) ablatio •Hoge druk, hypotonie •Fotofoxiciteit, opticopathie 19 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Diabetische retinopathie Operatie indicaties: •Recidiverende glasvochtbloedingen; noodzaak endolaser coagulatie •Dense glasvochtbloeding •Tractie ablatio •Persisterend diabetisch macula-oedeem (+/- epiretinaal membraan) 20 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Maculagat Normale retina/fovea Internal limiting membrane peeling •Aankleuring met indocyanine groen •Andere kleuringsopties: • Membrane blue (ook subretinaal) • Triesence/Kenacort (ook glasvocht) 21 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Maculapucker (epiretinaal membraan) 22 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Postoperatief • Lucht / Gas • Lucht: < 2 weken verdwenen • Gas: 2-8 weken (afhankelijk van samenstelling) • Belangrijk: NIET VLIEGEN, duiken • Siliconenolie • 2e operatie ter verwijdering na 3 maand (of langer) • Houdingsadvies • Maculagat, netvliesloslating 23 Oog en Werk 2013 - van Velthoven Houdingsadviezen Zijligging Halfzittend (onder) Treuren 24 Rugligging (top) Halfzittend (onder) Oog en Werk 2013 - van Velthoven Vitrectomie en Werk • Beperkingen: • A.g.v. houdingsadvies 1e week • Wel licht tillen/bukken, geen zware fysieke activiteit, geen zwembad/sauna • Met lucht/gas • Zeer slecht zicht totdat bel < 50% • Niet vliegen • Computerwerk, TV kijken en lezen is geen probleem 25 Oog en Werk 2013 - van Velthoven 26 Oog en Werk 2013 - van Velthoven