Nota Universiteitsraad

Nota Universiteitsraad
UR nummer
Corsanummer
14.114
n.v.t.
Aan
:
College van Bestuur
Van
:
Universiteitsraad
Opsteller
:
Rhea van der Dong
Onderwerp
:
Nota Studentenbinding
Status
:
ter bespreking
Behandeling in
:
Commissie SPO
d.d.
30 oktober 2014
Kern van de inhoud
De nota gaat over het binden van studenten aan de Universiteit Utrecht tijdens hun studietijd. Graag
bespreken we de nota in de eerstvolgende commissie SPO.
Studentenbinding
Introductie
Het fenomeen communityvorming speelt sinds een aantal jaren een belangrijke rol in de
beleidskeuzes van de Universiteit Utrecht. De overtuiging is dat communityvorming leidt tot meer
studiesucces, minder uitval en hogere rendementen. Dit beleid komt bijvoorbeeld tot uiting in de
matching, die volgens de ‘Tussenrapportages Onderwijsmodel 3.0’ leidt tot meer binding met de
opleiding, wat een lagere uitval en een hoger rendement tot gevolg zal hebben. 1 Een belangrijk
onderdeel van communityvorming wordt echter tot op heden over het hoofd gezien, namelijk de
binding van studenten aan de Universiteit Utrecht. Volgens de universiteitsraad is er sprake van
studentenbinding als studenten zich verbonden voelen met en betrokken voelen bij de instelling
waaraan zij studeren. In deze nota wordt ingegaan op het belang van studentenbinding en doet
de universiteitsraad een voorstel om de studentenbinding te vergroten.
Gebrek aan studentenbinding
Als de studenten nog scholieren zijn, wordt er veel moeite gedaan om hen naar de Universiteit
Utrecht te trekken. Er is promotiemateriaal, de universiteit gaat bij de scholen in de regio langs en
er zijn voorlichtings-, meeloop- en matchingsdagen. Als scholieren eenmaal de keuze hebben
gemaakt om zich in te schrijven bij de Universiteit Utrecht, worden zij studenten en houden de
bindingsactiviteiten van de universiteit op. Pas na hun afstuderen doet de universiteit weer moeite
om de alumni aan zich te binden.
Het gevolg hiervan is dat er een grote groep studenten is die zijn of haar colleges volgt en
vervolgens weer naar huis gaat, zonder zich bewust te zijn van de plek waar hij of zij studeert en
zonder zich daarmee verbonden te voelen. Zij voelen zich misschien wel betrokken bij hun
opleiding of misschien hun faculteit, maar ze hebben geen binding met de Universiteit Utrecht als
instelling. Dit is een groot gemis dat tevens ingaat tegen het beleid van de universiteit op het
gebied van communityvorming. Studenten voelen zich niet verbonden met de organisatie waarvan
zij onderdeel zijn en zij hebben daarom niet het gevoel deel uit te maken van een universitaire
community. Zij zullen waarschijnlijk eerder uitvallen en voelen zich minder genoodzaakt om zich
voor de universiteit in te zetten. Dit draagt niet bij aan de richting die de Universiteit Utrecht in
haar Strategisch Plan 2012-2016 ingeslagen heeft, namelijk die van de stimulans van een actief
studentenleven, meer excellentie (12%), minder uitval (15%) en een hoger rendement (77%). 2
Het sluit tevens niet aan bij de kernwaarden van de Universiteit Utrecht, namelijk inspiratie en
betrokkenheid. 3
UU-filmpje
Om studenten zich meer verbonden te laten voelen met de Universiteit Utrecht is het van belang
dat zij zich bewust zijn van de geschiedenis en de organisatie van de instelling waaraan zij
studeren. Als zij een dergelijk bewustzijn ontwikkelen, kunnen zij zich werkelijk onderdeel gaan
voelen van de organisatie. Het voorstel van de universiteitsraad is dan ook om een filmpje voor
eerstejaars studenten te maken waarin aandacht wordt besteed aan een aantal belangrijke zaken
over de Universiteit Utrecht. Het gaat dan onder andere om de geschiedenis, het karakter en de
organisatie van de universiteit. Aan bod komen de volgende zaken: het ontstaan van de
universiteit, het College van Bestuur, de faculteiten en het feit dat een decaan op de universiteit
geen studiekeuzeadvies geeft, wat een hoogleraar eigenlijk is, waar de universiteit zich mee
bezighoudt, enzovoorts. Daarnaast kan er in het filmpje aandacht besteed worden aan manieren
waarop studenten zichzelf actief kunnen inzetten, zoals in medezeggenschap en verenigingen of
door het invullen van de cursusevaluaties. Het is erg belangrijk dat het een aantrekkelijk filmpje
is, dat aansluit bij de belevingswereld van studenten. Het filmpje zal maximaal dertig minuten
moeten duren. Dit filmpje kan in één van de colleges in het eerste blok worden vertoond.
Op de Universiteit Leiden wordt binnen de faculteit Sociale Wetenschappen op het moment een
dergelijke infographic ontwikkeld. In het collegejaar 2013-2014 heeft de studentassessor van de
faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht nagedacht over een introductiecollege
‘Structuur universiteit’, waarin dezelfde informatie aan de orde zou komen. Hier is door het
faculteitsbestuur positief op gereageerd.
1
2
3
Nota tussenrapportages onderwijsmodel 3.0, 30/01/12, UR nummer 11/182, Corsanummer 11.30539, p. 3.
Strategisch Plan Universiteit Utrecht 2012-2016, Universiteit Utrecht 2012, p. 2 en 18.
Strategisch Plan Universiteit Utrecht 2012-2016, Universiteit Utrecht 2012, p. 6.
Sterkte-zwakteanalyse
Het vergroten van de betrokkenheid bij en binding aan de Universiteit Utrecht zal leiden tot
studenten die bekender zijn met de organisatie, de medezeggenschap, kernwaarden en missie
van de Universiteit Utrecht. Studenten zullen bijvoorbeeld weten wat de term Rector Magnificus
inhoudt en weten wat de universiteitsraad voor hen kan betekenen. Allereerst zal dit leiden tot
actievere studenten, zowel binnen als buiten hun opleiding. Als studenten zich meer verbonden
voelen met de instelling die hun onderwijs verzorgt, zullen zij een actievere houding aannemen in
colleges, meer gemotiveerd zijn om bijvoorbeeld een honourscollege te volgen en betere
resultaten te halen. Tevens zullen studenten gemotiveerder zijn om zich ook naast hun studie
actief in te zetten in bijvoorbeeld de medezeggenschap of studieverenigingen. Dit leidt onder
andere tot meer communityvorming en een bloeiende universiteit, wat voor de Universiteit
Utrecht volgens het Strategisch Plan 2012-2016 van groot belang is: “De Universiteit Utrecht
stimuleert en ondersteunt ook studenten die extra vorming en uitdaging zoeken buiten de studie,
zoals in studieverengingen, cultuur, sport of maatschappelijke activiteiten.”. 4
Daarnaast zal meer studentenbinding zorgen voor een betere reputatie van de Universiteit
Utrecht, wat in lijn is met de doelen die beschreven worden in het Strategisch Plan 2012-2016. 5
Meer studentenbinding zal namelijk zorgen voor een positievere houding tegenover de universiteit
en zal er voor zorgen dat studenten ambassadeurs van de Universiteit Utrecht worden.
Meer studentenbinding zorgt ook voor een betere alumnibinding, iets wat ook in het Strategisch
Plan 2012-2016 van de Universiteit Utrecht naar voren komt. 6 Studenten zullen niet alleen tijdens
hun studie ambassadeurs van de Universiteit Utrecht worden, ze zullen dat ook na afronding van
hun studie blijven. Zij blijven zich verbonden voelen met de Universiteit Utrecht en zullen zich
daar voor willen blijven inzetten. FORMEDIA, marktleider in het ontwikkelen van online platforms
voor alumni, gaf dit in een onderzoek uit 2005 al aan: “Het binden van alumni aan de
onderwijsinstelling moet eigenlijk al in de studententijd gebeuren.”. 7
Het voorbeeld uit Leiden doet misschien de vraag rijzen of een dergelijk plan wel op universitair
niveau uitgevoerd moet worden. Zoals eerder aangegeven gaat het bij dit voorstel expliciet om
het deel worden van een universitaire community. Het is eveneens erg belangrijk dat studenten
zich verbonden voelen met hun opleiding en faculteit, maar de universiteitsraad ziet op dit punt
het grootste gemis in de binding met de universiteit als geheel. Vandaar dat een dergelijk filmpje
juist op universitair niveau ontwikkeld moet worden. Er kan wel overwogen worden om naast een
universitair deel, een facultair deel aan het filmpje toe te voegen.
Om er voor te zorgen dat alle studenten het filmpje te zien krijgen, is het belangrijk om het
filmpje in colleges te laten zien. Dit hoeft niet veel extra collegetijd te kosten, aangezien het
filmpje niet heel lang duurt en het maar één keer vertoond hoeft te worden.
Uitvoering en implementatie
Een filmpje als dit hoeft niet erg veel te kosten, onder andere omdat één filmpje voor veel
studenten gebruikt kan worden. De grootste kostenpost zit in het ontwikkelen van het filmpje. Bij
de Faculteit Sociale Wetenschappen in Leiden is het ontwikkeld door een externe partij en dit
heeft ongeveer 2100 euro gekost. Bij de Universiteit Utrecht kan een dergelijk filmpje intern
geproduceerd worden.
Het maken van een dergelijk filmpje hoeft geen project van jaren te zijn. De belangrijke eerste
stap die genomen moet worden, is het ontwikkelen van content voor het filmpje. Hiervoor moet
een groep mensen bij elkaar gebracht worden die zich bezighoudt met de vorm en inhoud. Dit
moeten mensen zijn die verstand hebben van studentenzaken en communicatie, zoals de directies
O&O en C&M. Het is belangrijk om een aantal studenten te betrekken bij het ontwikkelen van dit
filmpje. Als de content ontwikkeld is, kan de opdracht intern gegeven worden. Daarnaast moet er
contact gelegd worden met de faculteiten om het filmpje te integreren in de opleidingen en om na
te denken over het ontwikkelen van facultaire filmpjes.
4
Strategisch Plan Universiteit Utrecht 2012-2016, Universiteit Utrecht 2012, p. 18.
Strategisch Plan Universiteit Utrecht 2012-2016, Universiteit Utrecht 2012, p.1.
6
Strategisch Plan Universiteit Utrecht 2012-2016, Universiteit Utrecht 2012, p. 22.
7
FORMEDIA, samenvatting alumnibeleid: de stand van zaken, januari 2005,
http://www.formedia.nl/sites/default/files/formedia/alumnibeleid_de_stand_van_zaken.pdf, p. 5.
5
Conclusie
De universiteitsraad is van mening dat er op het gebied van studentenbinding aan de Universiteit
Utrecht nog veel te winnen valt. Op het moment loopt er een grote groep studenten rond die zich
helaas niet verbonden voelt met de Universiteit Utrecht, wat de communityvorming niet ten goede
komt en een goed alumnibeleid bemoeilijkt. De universiteitsraad denkt dat dit op te lossen is door
studenten vroeg in hun eerste jaar een filmpje over de Universiteit Utrecht te laten zien, waarin
aandacht wordt besteed aan onder andere de geschiedenis en organisatie van de Universiteit
Utrecht. De universiteitsraad hoopt dat studenten die in het academisch jaar 2015-2016 aan hun
opleiding beginnen, een dergelijk filmpje te zien krijgen.