Zorg om voeding bij dementie

Zorg om voeding bij dementie
Droom en werkelijkheid
Monique Mertens – Diëtist Orbis-thuis
1
Zorg om voeding bij dementie
Droom en werkelijkheid
• 
• 
• 
• 
• 
Veel voorkomende problemen
Veranderingen in voeding
Oorzaken problematiek
Gevolgen voedingsproblematiek
Multidisciplinaire aanpak & preventie
2
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Veel voorkomende problemen
•  Afname:
–  Eetlust
–  dorstprikkel
–  honger/dorstgevoel
•  Fysieke ongemakken:
– 
– 
– 
– 
– 
Gebitsproblemen
Maagdarmproblemen
Reuk / smaak / droge mond
Slikstoornissen
Misselijkheid
3
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Veel voorkomende problemen
•  Multimorbiditeit
– 
– 
– 
– 
Diabetes mellitus
COPD
Decompensatie cordis (hartfalen)
schildklierproblemen
4
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Veranderingen in voeding
•  Praktische problemen:
–  Boodschappen
–  Opruimen, bewaren en bereiden
•  Wat er verandert:
–  Kant en klare warme maaltijd
–  Hulp bij het eten
–  Verrijking van eten
–  Aanpassen van consistentie
5
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Veranderingen in voeding
•  Uiteindelijk;
- terminale fase
- weigeren van eten en drinken
- het overlijden
6
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Oorzaken problematiek
• 
• 
• 
• 
• 
Amnesie (geheugenstoornis)
Desoriëntatie (zoeken, tijdsbesef)
Afasie (vragen, antwoorden, melden)
Dyspraxie en apraxie (handelingen)
Agnosie (herkennen van eten/drinken)
7
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Oorzaken problematiek
•  Gedragsveranderingen
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
Afname initiatief
Ontremming
Afnemen / toenemen eetlust
decorumverlies
agitatie (onrust)
irritatie/boosheid,
verdriet/depressie
waandenkbeelden
•  Neurologische problemen (kaken/slikken/zuigen)
8
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Gevolgen voedingsproblematiek
•  Afname gewicht:
- minder eten
Of
- meer verbruiken; onrust, toename activiteit,
zwerfgedrag
- bij snelle progressie en vergevorderde dementie
- verhoogd de kans op morbiditeit en mortaliteit
•  Toename gewicht in periodes van overeten..
9
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Gevolgen voedingsproblematiek
•  Vitaminedeficiëntie:
–  kan achteruitgang cognitieve functies verergeren
•  Verslikken:
–  Aspiratie-apneu
•  Obstipatie
–  Afname eetlust
–  ongemak, onrust
10
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Gevolgen voedingsproblematiek
•  Dehydratie;
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
Delirium
Verwardheid
Obstipatie
Teveel natrium
kleiner bloedvolume
vermindering nierdoorbloeding,
melkzuur-acidose,
nierinsufficiëntie,
Teveel K en Ca
11
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Gevolgen voedingsproblematiek
•  Afname ADL
–  Afname spiermassa
–  Toename kans decubitus/infecties
–  Toename kans op slikproblemen
12
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Voedingsproblematiek
multidisciplinair aanpakken
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
De
De
De
De
De
De
De
De
De
verpleeghuisarts
zorgcoördinator
eerstverantwoordelijke verzorgende
voedingsassistente
psycholoog
logopedist
ergotherapeut
diëtist
centrale keuken
13
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Aanpak
•  Anamnese, observatie eetgewoontes
•  Wegen; 1x/maand
•  Observatie, rapporteren, stoornissen bespreken
multidisciplinair
•  Persoonlijke begeleiding/hulp bij eten
•  Structuur en portiegrootte
•  Omgeving
•  Verrijking met supplementen/drinkvoeding
•  Sondevoeding?
14
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Preventie
•  voldoende
–  Vitamines:
met name: B1, B2, B6, foliumzuur
–  Antioxidanten b-caroteen, vit. C en vit. E
–  E.o.v en m.o.v. (olijfolie/noten/vis)
-  Beperking verzadigde vetzuren en cholesterol
-  Aanpakken risicofactoren hart- en vaatziekten
Vitaminetekort: oorzaak of gevolg van
dementie?
15
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Conclusie
•  Voortdurend onderzoek relatie voeding en dementie
Oorzaak? Preventie? Remmen proces? Verlichten
klachten?
•  Preventie? Richtlijnen goede voeding
•  Dementie: < voedingsintake < voedingstoestand,
complicaties ondervoeding
•  Diëtist; belangrijke schakel in bijdrage behoud
voedingstoestand en welbevinden van de
dementerende oudere.
16
• Problemen •Veranderingen •Oorzaken •Gevolgen •Aanpak & preventie
Voeding heeft een onmiskenbaar effect op
het verouderingsproces
Dat geld omgekeerd ook.
17
Afbeeldingen
•  http://www.wageningenur.nl/upload_mm/7/b/8/
f89955a3-64b4-4473-82f9-3bd955a4165d_shutterstock_107987246_bejaar
de_oudere_soep_eten_voedsel_gezond%20kopie_490x330.jpg
•  http://www.google.nl/url?
sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&docid=7iQZbKkQmaf
G_M&tbnid=9edWRNv_h6D-_M:&ved=0CAEQjxw&url=http%3A%2F
%2Fwww.hospitalitymagazine.com.au%2Ffood%2Fnews%2Ftop-five-foodand-drink-trends-for-2012&ei=gVIuUvSBMYWk0QWKsYCgDA&bvm=bv.
51773540,d.ZGU&psig=AFQjCNE32UlSa9I82y4TnJ04u7gyxBQUQ&ust=1378853887057728
18
Vragen?
19