00 red visser en visser.indd

‘Een familiebedrijf is vooruitstrevend, behalve wanneer er
tradities in het spel zijn’
“Van der Valk Hotel Ridderkerk zie ik veel meer als een levenswerk dan een investering. Rendement is geen grote drijfveer, gevoel van trots wel. Iets moois
achterlaten voor de volgende generatie: dat staat voorop.” Was getekend,
Freek van der Valk. In het bijzijn van Ger Visser van Visser & Visser accountants
& adviseurs bespreekt hij het reilen en zeilen binnen het bekende familiebedrijf.
Staat de general manager er vaak, bewust of onbewust,
bij stil dat Van der Valk een familiebedrijf is? “Ja, heel
vaak en heel bewust. Onze horizon is niet het rendement
aan het einde van dit boekjaar. Stip aan de horizon zijn
de komende generaties. Dat voorbeeld geef ik altijd aan
onze relaties, van accountant tot leveranciers, om aan te
geven hoe er binnen een familiebedrijf wordt gedacht.
Dat is verre van vluchtig. Hier is de korte termijn nooit
bepalend. Wanneer ik soms in de krant iets lees over
keuzes die beursgenoteerde bedrijven moeten maken in
het belang van de aandeelhouder, doet dat de wenkbrauwen fronsen. Het is allemaal zó gericht op de korte termijn. Aandeelhouders zijn vaak maar tijdelijk eigenaar
van (een deel van) het bedrijf. Ze voelen zich er lang niet
altijd mee verbonden.” Visser herkent die contradictie.
00 red visser en visser.indd 2
“Het hier en nu heeft nooit de belangrijkste plek binnen
familiebedrijven. Zij werken volgens hun ‘eigen-aardigheden’, waarbij degene aan het roer zich veelal ziet als
voorbijganger die een gezonde toekomst voor de volgende generatie voorop heeft staan.”
Succes en achilleshiel
Met ongeveer 500 directe familieleden werkzaam binnen
het concern, verdeeld over drie generaties, ligt complexiteit op de loer, erkent Van der Valk. Een stichting, licenties, stemrecht: het maakt het er niet altijd makkelijk op.
“Met zoveel familieleden is het soms lastig om een
gemeenschappelijke richting te bepalen. Iedereen hecht
veel waarde aan vrijheid en die vrijheid is er ook. Elke
vestiging is namelijk een zelfstandige onderneming, die
27-06-17 11:55
FAMILIEBEDRIJVEN
onder de paraplu van het merk Van der Valk opereert.
Het is bijna een franchiseformule, maar dan alleen voor
familieleden.” Visser: “Is die opzet juist niet een deel van
het succes?” Van der Valk: “Zeker, maar aan de andere
kant is het soms ook onze achilleshiel. Het kan eenduidig beleid voeren knap lastig maken. Het lokale belang
weegt vaak zwaarder dan het algemene belang. Ik denk
dat we daarom juist een hele sterke regionale functie
hebben als bedrijf. Hotel Ridderkerk is bijvoorbeeld veel
meer een Ridderkerkse onderneming dan zo maar een
vestiging van een internationale keten. Maar er zijn
natuurlijk ook wel zaken waar iedereen het belang van
inziet: gasten kunnen op valk.com een kamer boeken bij
al onze vestigingen. Het zou natuurlijk wel raar zijn als
ieder hotel daar een eigen website voor zou ontwikkelen.
Dat klinkt vanzelfsprekend, maar met zoveel enthousiaste en betrokken familieleden is het nog een hele uitdaging om dan vervolgens te bepalen hoe dat er dan uit
moet gaan zien.”
Geen straffe regels, wel duidelijkheid
Heeft Van der Valk eigenlijk veel contact met zijn directe
familie over het runnen van de business? “Over belangrijke onderwerpen wordt zeker gesproken. Krystle en ik
zijn dagelijks bezig om Hotel Ridderkerk te perfectioneren, maar er zijn natuurlijk ook onderwerpen die groter
zijn dan alleen Hotel Ridderkerk. Afstemming is dan
heel belangrijk. Daarnaast maak je toch allemaal ongeveer hetzelfde mee. Het kan heel fijn zijn om te klankborden met mensen die toch in hetzelfde schuitje zitten.”
Om de verhoudingen goed te houden, is communicatie
het sleutelwoord. “Samen met Visser & Visser zijn we dat
momenteel heel concreet in het vat aan het gieten. Hoe
ga je om met bepaalde gevoeligheden? Daar duiken we
in en we stellen er een plan voor op. Al moeten de spelregels zeker niet te strak zijn, omdat je aan het werk bent
in je eigen bedrijf. Elke bemoeienis komt dan toch
00 red visser en visser.indd 3
anders aan. Hoe dichter mensen bij je staan, hoe moeilijker het vaak is om feedback te ontvangen.” Visser: “Daar
ben ik het mee eens. Familie vraagt nooit om straffe
regels, maar wel om duidelijkheid. Het vraagt wat stuurmanskunst, maar degene aan het roer moet meteen de
regie pakken door helder en eerlijk te zijn.”
Externe specialisten
Visser is nieuwsgierig of Van der Valk ook gebruikmaakt
van externe specialisten. “Vroeger dachten we alles zelf
beter te weten. Wij hebben als concern lang het idee
gehad dat we alle expertise wel in huis hadden. De familie was immers groot, dus daarmee de expertise op verschillende vakgebieden ook. Toch hebben wij ingezien
dat externe specialisten wel degelijk iets toevoegen en
zelfs noodzakelijk zijn bij het runnen van een grote, professionele organisatie.” Tot slot de vraag of een familiebedrijf sneller of logger is dan een niet-familiebedrijf bij
het koersen op marktontwikkelingen? “Theoretisch is
een familiebedrijf sneller als de familie ook de dagelijkse
leiding heeft. Er kan dan snel geschakeld worden. Daarnaast ligt er vaak een sterke focus op investeren voor de
toekomt. Maar omdat een familiebedrijf vaak ook over
veel historie beschikt, kan dat een remmende factor zijn.
Wij overwegen bijvoorbeeld al 5 jaar om groente niet
meer los bij een gerecht te serveren, maar om het meer
onderdeel van het gerecht op het bord te maken. Uit
onderzoek dat de we samen met de universiteit van
Wageningen hebben uitgevoerd, blijkt namelijk dat gasten apart geserveerde supplementen veel vaker laten liggen dan wanneer het meteen op het bord ligt. Maar ja,
omdat wij onze patat, aardappelen en groente van oudsher op die manier aan tafel brengen, twijfelen we nog
steeds over het doorvoeren van die verandering. Familiebedrijven kunnen heel vooruitstrevend zijn, maar als
het gaat om traditie zijn we ineens log. Aan dat punt
moeten we nog werken,” besluit Van der Valk lachend.
Familie vraagt
nooit om straffe
regels, maar wel
om duidelijkheid.
Het vraagt wat
stuurmanskunst,
maar degene aan
het roer moet
meteen de regie
pakken door helder en eerlijk te
zijn.”
Ger Visser
Visser & Visser
27-06-17 11:55