Uw financiële levensweg
advertisement
38 service Juli/augustus 2015 Uw financiële levensweg Leven en carrière van een advocaat staan bol van keuzes en aangename en minder aangename mijlpalen op persoonlijk en professioneel gebied. Allemaal dragen die financiële consequenties. Waar moet u rekening mee houden wanneer u een baan aanvaardt, kantoor begint, emigreert, een sabbatical neemt, erft, trouwt, scheidt, belegt en hoe zorgt u ervoor dat u aan het eind van uw carrière gerust met (vervroegd) pensioen kunt gaan? Het Advocatenblad deed onderzoek naar de financiële situatie van advocaten en sprak hierover met manager private banking Nico Hoeve en senior private bankers Olivier Linker en Rob Neuvel van Van Lanschot Bankiers Business Professionals. Zij vertelden in een groepsgesprek over de voor- en nadelen, kansen en risico’s bij levensbepalende gebeurtenissen. Sabine Droogleever Fortuyn 6,9 Rapportcijfer Noord-nederland dat advocaten gemiddeld geven aan hun financiële situatie, per arrondissement 6,9 Noord-nederland Rapportcijfer per leeftijdscategorie Jonger dan 30 30-39 jaar 40-49 jaar 50-59 Ouder dan 60 7,4 6,7 7,2 7,1 6,7 6,6 6,4 overijssel amsterdam 6,1 den haag 6,9 6,4 Midden-Nederland gelderland 6,8 Rotterdam 7 5,7 Zeeland-West-Brabant Oost-Brabant Limburg 7 service 39 Waar let u op tijdens uw arbeidsvoorwaar­ dengesprek? Een goed salaris is natuurlijk belangrijk. Maar er zijn veel meer voorwaarden die invloed hebben op uw verdere levensweg. Te denken valt aan aanvullende verzekeringen. Zo is 2,5 procent van de advocaten vrijwillig verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid via het UWV, 1,9 procent is hiertegen verzekerd via het pensioenfonds, 68,1 procent heeft een arbeids­ ongeschiktheidsverzekering via een verzekeraar en 27,5 procent heeft zich niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid, zo wijst onderzoek van het Advocatenblad onder advocaten uit. Olivier Linker: ‘Het is verstandig om bij indienst­ treding naast het arbeidsongeschiktheidsrisico het (nabestaanden)pensioen te regelen. Als u getrouwd bent, kunt u bijvoorbeeld een Anwhiaatverzekering afsluiten. Dan ontvangt uw partner tot de AOW-leeftijd een uitkering als u komt te overlijden.’ ij Hoe staan advocaten er financieel voor? a ls e om berg n e ud e ng air aa r Go tagi t n te -s be Pa aat c w au advo wi l wo t ad rd voc en aa t Bl U nb 26 U Om inzicht te krijgen in de financiële situatie van advocaten en de vragen die zij kunnen hebben, stelde het Advocatenblad een online enquête op. In totaal namen 217 advocaten daaraan deel. De resultaten van de enquête zijn opgenomen in dit artikel. In hoeverre is het representatief? Gezien de samen­ stelling van de advocatuur week de opgegeven omvang van de kantoren nauwelijks af van de totale advocatuur, ook de verdeling over de arrondis­ sementen was goeddeels als die in de totale advocatuur – al namen er eigenlijk iets te weinig Amsterdammers en iets te veel Midden-Nederlanders en Gelderlanders deel. Wel kende dit onderzoek te veel mannen (61,1 procent ten opzichte van 57 procent in de advocatuur) en namen er te weinig strafrechtadvocaten (22,1 procent) en te veel personen- en familierecht­ advocaten (34,4 procent) deel. De meeste respondenten waren zelfstandig advocaat (46,6 procent) of partner (38 procent). De resultaten zijn opgenomen in en rond de levensweg. 25 Sta r jaart Als advocaat-stagiaire gaat u de driejarige beroeps­ opleiding advocaten volgen. De kosten hiervoor zijn in totaal rond de 14.000 euro. Meestal betaalt het kantoor deze kosten. Maar het kan zijn dat als u de opleiding niet afmaakt, of als u tijdens uw stage van kantoor wisselt, u de kosten moet terugbetalen. Er is een trend gaande dat, mede door de crisis, advocatenkantoren moeite hebben stagiaires aan te nemen en hun opleiding te betalen. De stagiaire-on­ dernemer is in opkomst en steeds meer stagiaires betalen hun opleiding zelf. Deze betalen ze bijvoorbeeld uit spaargeld. Daarnaast kunnen ouders gebruikmaken van de schenkingsvrij­ stelling. Ouders mogen hun kind eenmalig een maximaal bedrag van ruim vijftigduizend euro belastingvrij schenken voor studie- of (beroeps)opleidingsdoeleinden. Het kind moet dan wel een leeftijd tussen de achttien en veertig jaar hebben. Ouders kunnen ook ge­ bruikmaken van het recht op een jaarlijkse belastingvrije schenking tot circa vijfduizend euro. Heeft u geen spaargeld en schenken uw ouders niet? Dan zou u een persoonlijke lening bij de bank kunnen overwegen. Nico Hoeve: ‘Wees u er bewust van dat zo’n lening uw leencapaciteit kan beperken bij een toekomstige hypotheekaanvraag.’ 27 en en er n o tn enw par m w a s u et huis aat U g rekt m huur bet een 28 ‘Veel mensen die gaan samenwonen, regelen helemaal niets,’ zegt Rob Neuvel. Voor hen heeft hij de volgende tip: overweeg het afsluiten van een samenlevingsovereenkomst. Waarom? Met een zogeheten verblijvingsbeding in de samenlevingsovereenkomst kunt u regelen dat de gemeenschappelijke goederen in geval van overlijden bij de langstlevende partner komen en niet van rechtswege naar familie gaan. Samenwonende partners erven volgens de wet namelijk niet automatisch van elkaar. Maar de belangrijkste reden om een samenlevingsovereenkomst te maken, is dat u hierin uw partner kunt aanwijzen als de rechthebbende op uw partnerpensioen. De langstlevende ontvangt dan een pensioenuitkering als zijn of haar partner komt te over­ lijden. Er moet dan natuurlijk wel pen­ sioen zijn opgebouwd. Daarbij is het belangrijk dat het pensioenfonds op de hoogte wordt gesteld van het feit dat u samenwoont en een samenlevings­ overeenkomst heeft gesloten. Lening bij familie/vrienden Consumptief 40 krediet Alleenstaand, weduwe/weduwnaar Alleenstaand, gescheiden gistreerd nerschap service Alleenstaand, nooit getrouwd Relatie samenwonend jonger dan 30 jaar 30-39 jaar 40-49 jaar 50-59 jaar 60 jaar en ouder onbekend 20 0 Sterk risicomijdend 80 Risicovol 33 Door wie laten advocaten zich adviseren? 36 Overig Weet ik niet Eigen zorg inkopen Weet ik niet Pensioen 32 (Helemaal)Voor niet meekinderen eens (Helemaal) mee eens Hypotheek Accountant/fiscalist en l op ‘Ik ben bere m het risico te een id o ok om geld te verliezen, als er o nen.’ ‘Ik ben bereid om het rdie risico te kans is om geld te ve Neutraal lopen om geld te verliezen, als er ook een kans is om geld te verdienen.’ Welke schulden hebben advocaten? Geen schulden (Helemaal) mee eens 29 Pe Welk hebbe Weet ik niet Beleggingsadviseur Anders mogensbeheerder Accountant/fiscalist ‘Ik ben bereid om het risico te lopen om geld te verliezen, als er ook een kans is om geld te verdienen.’ Banker 35 Gem id dat deld aan advo caat tal uren cont volNiet ract g zBanker ond werkt ( ens er ov dus erur en) Weet ik niet Kinderen kosten geld. Studenten moeten hun eigen studie gaan be­ talen. Als uw kind vier jaar studeert, kunt u uitgaan van totale kosten van rond de 35.000 euro als uw kind thuis woont en 60.000 euro als hij of zij uitwonend is. Als u uw kind wilt laten studeren, is het daarom te overwegen om een spaarpot te vormen vanaf de geboorte. Geen Rob testament Neuvel: ‘Gezien de lange beleg­ Testament gingshorizon en de lage rentestand Overig is het te overwegen om te gaan beleggen in plaats van sparen. Als Eigen u op naam van het kind gaat zorg inkopen beleggen, moet in principe de Voor kantonrechter toestem­ kinderen ming geven.’ nd ki ren te o rs eb ee t g d uwor w tot toe ap dt sch ree at U t e ma d Niet Zeer risicovol Aa nta tot Veel tot ad Geen l k zeer veel vocweinig i aa nder t ge en hee mid dat del ft d Ja, parttimevoorwaarden Door wie laten advocaten zich adviseren? 100 1,7 In gemeenschap van goederen U raakt uw werknemersvoorzieningen: arbeids­ ongeschiktheidsverzekering (WIA), Anw-hiaatverzekering, Nee Ga in het maatschapscontract na wat er is pensioenopbouw kwijt. geregeld met betrekking tot pensioen, aanvullende verzekeringen in geval van arbeidsongeschiktheid (kijk ook bij 37 jaar) en overlijden. Bekijk wat u zelf aanvullend wilt verzekeren. Houd hierbij uw privésituatie, huis en hypotheek, in de gaten. Rob Neuvel: ‘Wij adviseren tijdig te beginnen met het opbouwen van vermogen en pensioen. Houd hierbij ook rekening met restricties die vanuit het kantoor kunnen gelden bij beleggen. Dit ter voorkoming van belangenconflicten.’ Om tot de maatschap toe te kunnen treden, bent u doorgaans verplicht een bv op te richten. Meestal geldt: met uw eigen bv wordt u aandeelhouder in het kantoor (tegenwoordig meestal een nv). Dit brengt met zich mee dat u een aandelenkapitaal kunt verwerven. Als u hiervoor geen spaargeld heeft, kunt u een lening afsluiten. Ja, fulltime Voor wat betreft de beloning, het winstdeel: dikwijls is er sprake van een ingroei­ Veel tot Geenkapitaal tot regeling. Hierbij brengt de nieuwe partner enkel het in en deelt vervolgens zeer veel Beleggingsadviseur Anders weinig de eerste jaren minder mee in de winst. De volgende jaren wordt het Ja, parttime Vermogensbeheerder aandeel in de winst stelselmatig verhoogd, zodat nieuwe partners na een Financieel planner aantal jaar volledig meedelen in de winst. Nee eel planner Neutraal Onder huwelijkse Weet ik niet Weet ik niet 60 Risicomijdend Hoeveel risico nemen advocaten bij alledaagse Ja, fulltime financiële beslissingen? Getrouwd 34 40 (Helemaal) niet mee eens U gaat een ja ar naar de B ig Apple, werken bij een Amerika Neutraal a n s bedrijf waar Blauw Pater Goudb erg nauw mee samenw erkt Anders chulden Welke s ? vocaten d a n e b heb Stem goed met uw Nederlandse werkgever af hoe dat jaar uw pensioenopbouw verloopt. Als u een jaar werkervaring bij een buitenlands kantoor opdoet, is dat ook in het belang van uw Nederlandse werkgever. U kunt dikwijls met uw Neder­ landse werkgever afspraken maken over de zaken omtrent pensioen en andere financiële regelingen. Het betalingsverkeer tussen de Verenigde Staten en Europa is redelijk complex. Aan­ rader: overweeg een Amerikaanse bankrekening te openen waarop u uw inkomen laat storten en waarvan u leeft. Zo houdt u uw Nederlandse en Amerikaanse geld Hypotheek Lening bij familie/vrienden Consumptief krediet gescheiden. Als u aan het eind van de periode in de Verenigde Staten nog geld over heeft, kunt u dat in een keer overboeken op een Nederlandse rekening. Nico Hoeve: ‘Als u als ingezetene van de Verenigde Staten wordt aangemerkt, geeft dat beperkingen voor het beleggen in Nederland. Dat houdt in dat u uw effecten­ portefeuille alleen kunt aanhouden op basis van execution only, oftewel beleggen zonder advies.’ Fiscaal advies inwinnen is zeer gebruikelijk als u naar het buitenland gaat omdat er per land grote verschillen kunnen zijn in de wijze waarop belasting wordt geheven. Door wie laten advocaten zich adviseren? 61,5 tage Percen ten dat advoca bouwt en op vermog Beleggingsadviseur Anders Vermogensbeheerder Financieel planner Banker 36 37 Weet ik niet (Helemaal) mee eens Niet en at ch l e i wi en z ? r t n o Do voca sere ad advi ‘Ik ben bereid om het risico te lopen om geld te verliezen, als er ook een kans is om geld te verdienen.’ Welke schulden service 41 hebben advocate U wo hierd rdt ziek e n ben oor e en h t de ro alfjaar u it ulatie (Helemaal) Geen schulden Anders niet mee eens Hypotheek Bent u in loondienst, of bent u partner? Als u in loondienst bent, valt u onder de wettelijke regeling en betaalt uw werkgever bij ziekte de eerste twee jaar Neutraal uw inkomen door. De werkgever zal doorgaans zeventig procent van het salaris doorbetalen. In de praktijk zien we dat veel werkgevers het eerste jaar honderd procent doorbetalen. Daarnaast geldt als regel dat indien uw loon bij ziekte minder wordt dan het voor u geldende wettelijk minimumloon, uw werkgever u in ieder geval in het eerste jaar het minimumloon moet uitbetalen. Het tweede jaar betaalt de werkgever minimaal zeventig procent van uw salaris. Het maatschapscontract geeft partners vaak meer duidelijkheid over de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Het eerste jaar wordt ziekte financieel vaak binnen de maatschap opgevangen. Zo kan het zijn dat u een uitkering krijgt op basis van een vast bedrag of een percentage van het reguliere winstaandeel. Na een jaar kunt u zich doorgaans op de door uzelf gesloten arbeidsongeschiktheidsverzekering beroepen. Olivier LInker: ‘Check hoeveel wachtdagen uw verzekering heeft en zorg ervoor dat uw verzekering aansluit op de regeling in het maatschapscontract.’ Accountant/fiscalist 30 u gaat trouwen De afgelopen jaren zijn de regels omtrent het verkrijgen van een lening versoberd. Hierdoor moet u bij de aan­ koop steeds meer eigen middelen meebrengen. In de wet is bepaald dat u dit jaar een maximale hypotheek van 103 procent van de koopprijs kunt aangaan. In 2018 gaan we naar 100 procent. Dat betekent dat u dan de kosten koper geheel uit eigen middelen moet betalen. Het is sinds 2013 in principe niet meer mogelijk om aflossingsvrij te lenen. Keuze: gaat u annuïtair of lineair aflossen? Nico Hoeve: ‘We zien in de praktijk dat de meeste advocaten kiezen voor een annuïtaire aflossing. Dat komt doordat de maandlasten bij annuïtair aflossen in het begin lager zijn dan bij een lineaire aflossing.’ Vraagt u zich af of u het huis alleen wilt kopen, of samen met uw partner? Tip: als u getrouwd bent, heeft u een fiscaal partner, dan mag u alle hypotheekrente aftrekken bij degene die het meest verdient, ook al koopt u de woning samen met uw partner. Let wel: de aftrek van de hypotheekrente in de hoogste schijf gaat de komende jaren langzaam terug naar 38 procent. Dit Alleenstaand, weduwe/weduwnaar jaar is dit percentage nog 51. Vaak zal de financier u verplichten een overlijdens­Alleenstaand, gescheiden risicoverzekering af te sluiten. Zo kan, als u komt Geregistreerd partnerschap te overlijden, een deel van de hypothecaire lening worden afgelost. Tip: als u bent getrouwd op huwelijkse voorwaarden, Relatie samendan is het aan te raden uw partner de verzekering op wonend uw leven te laten sluiten. De uitkering die hij of zij ont­ vangt bij overlijden is dan niet belast met erfbelasting. M adv eeste ocat e getr ouw n d Als u niets regelt, leidt dat er automatisch toe dat er sprake is van gemeenschap van goederen. Algemeen bekend, maar toch: alle bezittingen en schulden van vóór en tijdens het huwelijk worden hierdoor gemeenschappelijk. Als u van plan bent om later partner te worden of een eigen kantoor te beginnen, is het te overwe­ gen om huwelijkse voorwaarden bij de notaris op te stellen en zo de vermogens van u en uw partner gescheiden te houden. Dat heeft voordelen, bijvoorbeeld bij faillissement. Schuldeisers kun­ nen dan geen aanspraak maken op het vermogen van uw partner. Olivier Linker: ‘Voorwaarde is wel dat echtgenoot of echtgenote geen zakelijke financieringen meetekent of borg staat.’ Met huwelijkse voorwaarden kunt u er ook voor zorgen dat bij een eventuele echtscheiding uw bedrijf niet in gevaar komt. Als u in gemeenschap van goederen trouwt, heeft uw levenspartner bij scheiding per slot van rekening recht op de helft van de waarde van uw onderneming. Alleenstaand, Alleenstaand, weduwe/weduwnaar Alleenstaand, gescheiden Geregistreerd partnerschap Relatie samenwonend Percentage advocaten dat partner met inkomen heeft Zofulltime Ja, adv zijn oca t Weet ik niet getr ouw Ja,enparttime d In gemeenschap van goederen 31 Getrouwd 85,8 nooit getrouwd s parameGetrouwd n uw tner met u eer koo w ste pt u hui s Alleenstaand, nooit getrouwd Nee Onder huwelijkse voorwaarden Door wie laten advocaten zich adviseren? 42 service Ja, fulltime as ba en n e io eig pens t en en ilt U b u w ouw b en op Weet ik niet ing ittred re u a de un acht in an n? Verw dvocaat rke te we als a e i t c fun Ja, parttime Nee Om te kunnen stoppen met werken, moet u genoeg middelen hebben om uzelf te kunnen onderhouden. Vanaf 67-jarige leeftijd ontvangt u AOW (Algemene Ouderdomswet). Daarnaast zal er mogelijk een aantal jaren in loondienst zijn gewerkt waardoor u vanuit een pensioenfonds een pensioenuitkering ontvangt. Hiervan ontvangt u elke vijf jaar een overzicht, het zogeheten Uniforme Pensioenoverzicht (UPO). Vanaf het moment dat u partner bent, dient u zelf uw pensioenopbouw Jonger dan 50 Jonger dan Weet ik Jonger Weetmanieren: ik 51-55 u kunt in eigen Weet ik Dat50 kan op vele beheer pensioen Weet ikte regelen. niet Anders dan 50 niet niet 56-60 niet 51-55 Beleggingsadviseur opbouwen, u kunt door middel van lijfrenteverzekeringen pensioen 51-55 56-60 Vermogensbeheerder opbouwen of door te sparen in box 3. Voor een helder beeld61-65 van uw 56-60 Geen Financieel planner Ouder 61-65 testament toekomstige financiële situatie helpt het om een overzicht te maken van dan 65 Ouder 61-65 Testament Ouder Ouder het bedrag is dan 65 kunt u in kaart brengen en vermogen. Daarbij dan inkomen 65 61-65 danwat 65 dat u op de pensioendatum nodig heeft. Nico Hoeve: ‘Hoe eerder uNiet begint 40-49 jaar opbouwen van pensioen, 50-59 jaar 60 is jaar 30-39 jaar Banker het met het hoe gemakkelijker om met een en ouder relatiefJonger geringe storting een fors kapitaal op te bouwen. Dat danperiodieke 50 Jonger dan 50 Weet ik Jonger Weet ik door Weet ik Weet ik 51-55 komt het zogeheten rendement-op-rendement effect. Wanneer u Accountant/fiscalist niet dan 50 niet niet 56-60 niet 51-55 voor lange termijn belegt, behaalt u niet alleen rendement op uw inleg 51-55 56-60 61-65 maar ook op het eerder behaalde rendement.’ 56-60 Als uw oude woning met winst wordt Ouder 61-65 Maar met betrekking tot de verkocht, bent u ‘verplicht’ dit bedrag in te dan 65 Ouderlet op: er staan veel veranderingen 61-65 Testament Ouder Ouder dan 65 dan 65 regelgeving van pensioen in dan eigen 61-65 65 beheer voor de deur. De kans is groot brengen als ‘eigen middelen’ bij de koop van dat pensioen in eigen beheer drastisch wordt aangepast per 1 januari de nieuwe woning. Doet u dit niet en leent u 50-59 jaar 60 jaar 40-49 jaar 30-39 jaar 2016. Vanaf 1 januari 2015 bouwt u geen pensioen meer op over het dit bedrag toch, dan is de rente over dit bedrag en ouder Jonger dan 50 salaris boven 100.000 euro. Ook zijn de opbouwpercentages verlaagd. Het Jonger dan 50 Weet ik Jongerleent Weet ik 51-55 Weetdat ik u meer niet aftrekbaar. Voor het deel Weet ik dan 50 niet niet 56-60 niet 51-55 inkomenniet vanaf pensionering wordt daardoor uiteindelijk lager. dan de bestaande hypothecaire lening, krijgt u Door wie laten advocaten zich adviseren? 41 38 Geen testament 51-55 56-60 61-65 een nieuwe lening met een looptijd van dertig 56-60 Ouder 61-65 jaar waarbij u de keuze heeft om deze lening Pensioendan 65 Ouder 61-65 Testament Ouder Geen mening Ouder fonds Anders dan 65 lineair of annuïtair af te lossen. Rob61-65 Neuvel: dan 65 dan 65 Als u individueel of met een aantal partners ‘WijOverig zien ook dat woningen met verlies worden Weet 40-49 jaar Aflossen 50-59 jaar 60een jaarkantoor begint, loopt u een groter verkocht. In veel gevallen kunt30-39 u de jaar restschuld ik niet Jonger dan 50 en ouder Sparen Jonger dan 50 ondernemersrisico dan Weet ik schuld Jonger Weet ik Weet ik meefinancieren, de rente is hierbij maximaal Weet ik 51-55 Ja wanneer u werkt in Eigen niet dan 50 niet niet Pensioen 56-60 niet 51-55 de beschermde omgeving van een grotere zorg inkopen vijftien jaar fiscaal aftrekbaar.’ 51-55 Beleggen Nee 56-60 maatschap. Regel daarom een goede 61-65 U kunt zich afvragen of u 56-60 de lening weer bij Nee Ouder 61-65 Vastgoed aansprakelijkheidsverzekering. deVoor bankdan gaat afsluiten. Stel dat uw bv de 65 Ouder 61-65 kinderen Ouder Ouder Als u met meerdere advocaten een kantoor opricht, dan 65 afgelopen jaren 61-65 vermogen heeft opgebouwd, dan 65Pensioendan 65 Anders Geen mening fonds zult u van tevoren met elkaar afspraken moeten dan is het mogelijk dat u een deel van de 50-59 jaar 60 jaar jaar bij de bv sluit. Maar let40-49 jaar maken en risico’s moeten benoemen. Stel dat hypothecaire30-39 lening Overig Ja enWeet ouder er een meningsverschil of ruzie komt. Wat zijn ik niet Aflossen op: ook in dat geval moet er een aflossing Sparen schuld dan de afspraken over uittreden, financiële worden afgesproken, wil de rente op de en Op welke Ja Pensioen nkopen vergoedingen aan diegene die blijft zitten lening aftrekbaar zijn. Ook moet u er bij de Beleggen Nee leeftijd of juist weggaat? Mag u bijNee vertrek klanten Belastingdienst melding van maken dat u een Vastgoed Voor verwacht meenemen? Wat wordt uw concurrentiebeding? hypothecaire lening aantrekt bij een nietkinderen Pensioenieder zijn eigen cliëntenportefeuille? Of Gemiddelde bruto mening advocaat uit GeenHeeft financiële instelling. fonds Anders is er één portefeuille van kantoor? Hoe gaat omzet in euro’s advocatuur Ja Geen Weet u in uw aandeelhoudersstructuur om met mening in personal holding ik niet te treden? Aflossen een partner die overlijdt? Bent u in staat deze Sparen schuld Ja sioen partner of zijn nabestaanden uit te kopen? Zet alle uv Beleggen Nee afspraken die u hierover maakt zwart op wit in een Nee Geen erk w Nee o maatschapsovereenkomst. schulden n Vastgoedo op Pensioenin Olivier Linker: ‘Houd daarnaast rekening met eeAnders Geen mening fonds Anders n d g en k t uw opstartkosten en reserveer hiervoor financiële uu o Ja Geen rdebij opt Weet wo Lening buffers. Wilt u hiervoor geld mening lenen? De bank 20 40 60 80 100 n 0 ik niet Aflossen r Hypotheek i e familie/vrienden n beoordeelt elke financiering per geval op basis Sparen jonger dan 30 jaar g schuld Ja Ja 30-39 jaar van een businesscase. Het inbrengen van eigen Consumptief 40-49 jaar Beleggen Nee krediet vermogen is doorgaans gebruikelijk Nee bij een startNee 50-59 jaar up.’ Vastgoed Geen Ja Geen mening 133.658 te er ook nen.’ Nee Welke schulden hebben advocaten? 39 schulden Anders 40 nt egi U b eigen e) uw h c (ni oor t kan Welke schulden hebben advocaten? 60 jaar en ouder onbekend Sterk risicomijdend Risicomijdend Neutraal Risicovol Zeer risicovol Ja 42 service 43 Naast uw werk als advocaat geeft u les, lezingen en schrijft u boeken 43 beh U he oor eft in li en jk kap midd e wil i t u taal o ls een w gaa p n b verm gebo u ele o gge gen wd n Hoe gaat u vermogen opbouwen? en het behoud van vermogen. We De meeste advocaten kiezen voor weten allemaal dat vermogensregie sparen. Investeren in vastgoed komt belangrijk is, maar weinigen nemen op een tweede plaats, gevolgd door de tijd om er eens goed voor te gaan Hoe beheert u de inkomsten die beleggen. Een meerderheid van de zitten. Tegelijkertijd verandert er van u uit neveninkomsten ontvangt? beleggende advocaten neemt alle alles op het gebied van pensioenen, Olivier Linker: ‘Bent u partner bij beleggingsbeslissingen zelf. Tegelij­ zorgkosten, hypotheekrenteaftrek en een groot kantoor, dan gaan de kertijd besteedt een grote groep het talloze andere terreinen. De eigen inkomsten uit nevenactiviteiten beheer van beleggingen uit, toont verantwoordelijkheid voor vermo­ vaak naar uw kantoor. U ontvangt onderzoek van het Advocatenblad gensopbouw wordt steeds groter. dan gewoon uw winstaandeel. Let op: als u uw ouders een schenking aan. Grondige financiële en fiscale kennis Alleenstaand, Jonger dan 50 doet toe­ Alleenstaand, Jonger dan 50 nooitvan getrouwd is vaak in het voordeel Weet ik Jonger Weet ik 51-55 WeetDit ikweduwe/weduwnaar Weetu ik komen, betalen uw ouders in principe schenkbe­ Eén van de grote nadelen van is nodig om de consequenties van niet dan 50 niet niet 56-60 niet 51-55 Alleenstaand, en uw kantoor. lasting (30 of 40 procent). Jaarlijks kunt u wel een 51-55Het winstaandeel sparen is dat de rentevergoeding de keuzes die je maakt op de lange gescheiden 56-60 overtreft in de 56-60 regel de inkomsten bedrag van circa 2.000 euro belastingvrij schenken 61-65 Geregistreerd op dit moment zeer laag is. Door de termijn te kunnen overzien. Zijn je Ouder partnerschap 61-65 uit overige werkzaamheden. aan ouders. Andere mogelijkheden zijn er ook. vermogensrendementsheffing van 1,2 doelstellingen haalbaar? Wat zijn de dan 65 Ouder 61-65 Ouder Ouder En uw61-65 uitstraling, reputatie alsdan 65 een hypotheekvrij huis gemeenschap Bijvoorbeeld: als uwdan ouders 65 procent en de inflatie betekent spa­ risico's? dan 65 Invan Geen Zijn er alternatieven? goederen professor of veelgevraagd spreker testament Relatie hebben, kunt u hen hierop een lening verstrekken. ren op dit moment dat uw vermogen Wij zien dat veel advocaat-partners Testament samen40-49 jaar 50-59 jaar 60 jaar 30-39 jaar straalt weer af wonend op uw kantoor. Getrouwd Ze moeten dan een zakelijke rente betalenOnder en deze eigenlijk in waarde afneemt. beleggen om een hoger rendement huwelijkse en ouder Werkt u in loondienst, en verricht rente is niet fiscaal aftrekbaar. Ouders krijgenvoorwaarden op Besluit u in beursgenoteerde aande­ te behalen dan bij sparen. Uiteraard u activiteiten naast uw baan, dan deze manier wel liquide middelen ter beschikking, len te beleggen, vraag u dan af wat dient u zich te realiseren dat aan alle vallen de inkomsten uit de neven­ want ze kunnen het geleende bedrag opmaken. u wilt bereiken met uw vermogens­ vormen van beleggen risico’s zijn activiteiten onder ‘inkomsten uit De kans dat u eerder overlijdt dan uw ouders opbouw. Alleen pensioen, of zijn er verbonden. Meestal geldt dat een overige arbeid’. Hierover betaalt u is klein, maar voor die situatie kunt u in een andere doelen? De meeste advocaten belegging met een hoger verwacht belasting in box 1. testament opnemen dat uw ouders in dit geval (73,6 procent) bouwen vermogen rendement grotere risico’s met zich belastingvrij een bedrag erven. Het maximale op voor hun (partner) pensioen, zo meebrengt. Door een portefeuille belastingvrije bedrag is circa 45.000 blijkt uit onderzoek van het Advocasamen te stellen met verschillende n be euro, voor ouders tenblad. Een krappe twintig procent beleggingscategorieën zoals obliga­ e heb ijstand t a b m s ? gezamenlijk. e t n bouwt kapitaal voor de kinderen. En ties, aandelen en onroerend goed k h e l c e e In w gen op r op inkom bijna achttien procent wil met het kunt u het risico verminderen.’ d in vermogen eigen zorg inkopen. Houd rekening met de structuur inig ect geha Pensioenu z e b Geen mening eff fonds Anders f Het percentage van het vermogen dat waarbinnen u belegt, de bv- of e i t nega s bedoeld is voor pensioen, verschilt privéstructuur. Het omslagpunt ligt r Ja Geen e Ja, fulltime Weet d u mening per advocaat. Een kwart van de bij 6 procent rendement. Als u in Aflossen n ik niet o Overig Veel tot Geen tot Sparen w gaa schuld advocaten heeft een percentage van de bv belegt dan betaalt u over het zeer veel u weinig Ja Ja l n lt parttime Weet ik niet iJa, iee une 0 tot 20 procent in gedachte. Ruim werkelijke rendement vennoot­ w c Eigen16 n e Beleggen Pensioen Nee U na rst Nee zorg inkopen procent van de advocaten denkt aan schapsbelasting (20 of 25 procent). Nee fi de Vastgoed 61 tot 80 procent. Ruim 11 procent U kunt deze middelen ook door een on Weet ik Voor niet van de advocaten heeft een percen­ Nee kinderen dividenduitkering naar privé uitke­ tage van 81 tot 100 procent in petto. ren. U moet dan wel eerst 25 procent Veel mensen, zo ook advocaten, schuiven het opstellen van een En ruim 32 procent weet het niet. aanmerkelijkbelangheffing betalen testament voor zich uit. In een testament regelt u wat u wilt dat Het is dan ook niet gek dat de waardoor u in privé met 75 procent er met uw nalatenschap gebeurt. Wie erft wat en onder welke houding ten opzichte van het nemen van de gelden kunt beleggen. In box voorwaarden? Daarnaast kunt u met een testament regelen dat van risico’s met betrekking tot 3 betaalt u geen belasting over uw er zo min mogelijk erfbelasting wordt betaald bij uw overlijden. pensioen ook sterk verschilt onder werkelijke rendement maar betaalt u Rob Neuvel: ‘Indien er geen testament is, hoeft sinds 2003 de Door wie laten advocaten ‘Ik ben bereid om het advocaten. risico teToch is de grootste groep altijd 30 procent belasting over een langstlevende echtgenoot het erfdeel van het kind niet meer uit zich adviseren? om geld te verliezen, als er ook (44,4 procent) risicomijdend en 14,6 fictief rendement van 4 procent. De te betalen. Het kind krijgt op grondlopen van de wet alleen een nietWelke schulden procent sterk risicomijdend. Ruim bv-structuur ligt voor de hand als opeisbare vordering ter grootte van zijneen erfdeel.’ kans is om geld te verdienen.’ advocaten? een kwart van de advocaten is hierin hebben u minder dan 6 procent rendement De kinderen kunnen deze vordering pas opeisen bij het overlijden neutraal, meer dan 10 procent neemt verwacht. Bij meer dan 6 procent van de langstlevende ouder. Toch is het maken van eenWeet testa­ ik Beleggingsadviseur Anders niet veel risico’s met betrekking tot het rendement is de privéstructuur fis­ ment bij grotere vermogens van belang omdat u aanvullende Vermogensbeheerder pensioen. caal voordeliger. In de praktijk kiezen Geen voorwaarden kunt opstellen. U kunt bijvoorbeeld bepalen dat Financieel planner Nico Hoeve: ‘In de praktijk zien wij veel partnersschulden ervoor om in de bv te wat uw kinderen erven niet hoeft te worden gedeeld bij een vaak dat door de drukte van het beleggen omdat hetAnders betalen van de (Helemaal) eventuele echtscheiding. (Helemaal) Niet niet mee eens dagelijkse leven het niet eenvoudig aanmerkelijkbelangheffing een grote mee eens Lening bij Banker is om stil te staan bij de opbouw emotionele drempel is. Hypotheek 20 40 60 80 100 Zo b adv ouwe n o c ver mo aten gen op 44 45 0 w op tu t el en st m u sta te jonger dan 30 jaar 30-39 jaar 40-49 jaar 50-59 jaar 60 jaar en ouder onbekend familie/vrienden Accountant/fiscalist In gemeenschap van goederen Onder huwelijkse Sterk risicomijdend voorwaarden Risicomijdend Neutraal Helft advo caten heeft testam t risicovol Risicovol enZeer Weet ik niet Neutraal Geen testament Testament 46 Jonger dan 50 51-55 Weet ik niet Jong Jonger dan 50 Consumptief Weet ik 51 krediet niet 51-55 56-60 56-60 Ouder dan 65 61-65 30-39 jaar 6 Ouder dan 65 61-65 40-49 jaar Ouder dan 65 50-59 jaa Alleenstaand, weduwe/weduwnaar Alleenstaand, 44gescheiden Geregistreerd partnerschap Alleenstaand, nooit getrouwd service 93 ,2 Pe Getrouwd da rcent tg a fin oed ge ad z an v cië icht ocat le s hee en itu ft o ati p e. Bent u de meest draagkrach­ 49 u sch gaa eid t en Relatie samenwonend tige partner, dan moet u mogelijk partneralimentatie gaan betalen. Deze plicht duurt in principe twaalf jaar als er sprake is van een huwelijk met kinderen of een huwelijk zonder kinderen dat langer dan vijf jaar heeft geduurd. De partnerali­ mentatie is aftrekbaar voor de inkomsten­ belasting. Als er kinderen in het spel zijn, moet u mogelijk ook kinderalimentatie gaanJa, betalen. fulltime Deze alimentatie is fiscaal niet aftrekbaar. Ook zal er een ouder­ schapsplan moeten worden gemaakt. Weet ik niet Ja, parttime Daarnaast moeten u en uw partner spullen gaan verdelen. De manier waarop dit gebeurt, hangt af van de huwelijkse voorwaarden. Nee Pensioen moet ook worden verdeeld, tenzij anders U kunt ervoor kiezen de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Dit houdt in dat u de erfenis alleen accepteert In gemeenschap Geen van als goederen de bezittingen groter zijn dan de schulden (positief testament saldo). Als er onverwacht sprake is van een negatief saldo, Onder huwelijkse bent u niet verantwoordelijk voor het aanzuiveren van dit voorwaarden tekort. De schuldeisers kunnen u als beneficiair erfgenaam dus niet aanspreken op openstaande schulden. Daar staat tegenover dat de nalatenschap eerst moet worden vereffend en de erfgenamen pas hun deel ontvangen als alle schulden zijn betaald. Als u een nalatenschap beneficiair wilt aanvaarden, moet u hiervoor een verklaring afleggen bij de rechtbank. Daaraan zijn wel kosten verbonden, rond de 150 euro. Nico Hoeve: ‘Let op: als u al aanvaardingshandelingen heeft verricht, zoals uit het huis halen van spullen of het inschakelen van een makelaar, kunt u niet meer beneficiair aanvaarden.’ Op het moment dat u de eigen woning van uw vader Uw vader, erft, met hypotheek, is de hypotheekrente niet die twee aftrekbaar, tenzij u zelf in het huis gaat jaar geleden wonen. Andere erfgenamen, zoals n uw Veel tot broers of zussen, zult u afhankelijk va Overig Geen tot oeder iszeer veel van de verdere verdeling van de mweinig Eigen nalatenschap, moeten uitkopen. Pensioen escheiden, g Testament zorg inkopen komt te Weet enik overlijdniet Voor kinderen 48 Jonger dan 50 en ouw b m n aro ate Wa advoc en op? og Weet ik rm e v niet 53 Jonger dan 50 is bepaald in Jonger Weet ik 51-55 Weet ik Weet ik dan 50 niet niet 56-60 niet 51-55 de huwelijkse 51-55 56-60 61-65 voorwaarden. Ook 56-60 Geen Ouder 61-65 polissen, zoals testament de overlij­ dan 65 Ouder 61-65 Testament Ouder Ouder densrisicoverzekering, moeten dan 65 dan 65 61-65 dan 65 worden aangepast aan de nieuwe 40-49 jaar 50-59 jaar 60 jaar 30-39 jaar situatie. en ouder Weet ik Jonger dan 50 RobBeleggingsadviseur Neuvel: ‘Sinds 1 januari Anders 2013 is een niet Jonger dan 50 Dit is het moment om uw testament opnieuw aan Weet ik Jonger Weet ik 51-55 Weet ik Weet ik niet Vermogensbeheerder niet nieteen dan 50 echtscheiding waarbij sprake is van 56-60 niet 51-55 te passen. Zo kunt u regelen dat uw nieuweGeen partner 51-55 56-60 gezamenlijke eigen woning complexer Financieel planner Sommige kantoren faciliteren een sabbatical voor partners en verzorgd achterblijft als u komt te overlijden. Sluitschulden uw overlij­ 61-65 56-60 geworden. Voorheen was het mogelijk betalen het winstaandeel in deze periode door. Is61-65 dit niet het geval, Ouder dat densrisicoverzekering nog aan bij de huidige situatie? (Helemaal) Anders dan 65 de Ouderuw sabbatical, 61-65 Testament degene die in de woning bleef wonen, Ouder en uw winstaandeel of inkomen (Helemaal) stopt tijdens dan Niet Ouder Als u alimentatie ontvangt, komt deze te vervallen op het niet mee eens dan 65 dan 65 61-65 dan 65 mee eens hypotheek ongewijzigd overnam. Door de moet u op tijd gaan sparen. Tip: als u gedurende uw sabbatical moment van duurzaam samenwonen, ook als er geen samen­ Lenin Banker Hypotheek verandering in de fiscale wetgeving is30-39 het jaar famil minder of geen40-49 inkomen jaar krijgt, kunt u gebruikmaken 50-59 jaar van de 60 jaarlevingsovereenkomst is afgesloten. Als u na een maand besluit niet meer mogelijk dat het deel van dege­ middelingsregeling van de Belastingdienst. U berekent uw gemid­ en ouder weer op uzelf te gaan wonen, geeft dat niet opnieuw recht op Consum Accountant/fiscalist Neutraal ne die vertrekt aflossingsvrij wordt voort­ krediet delde inkomen over drie aaneengesloten kalenderjaren. Vervolgens partneralimentatie. Er zijn ex-partners die in het echtschei­ gezet. Op dit deel van de lening moet, om berekent u hoeveel belasting u per jaar moet betalen. Zijn de dingsconvenant een termijn voor het samenwonen opnemen voor renteaftrek in aanmerking te komen, nieuwe belastingbedragen lager dan die van de eerdere aanslagen? waarna de alimentatieplicht pas afloopt. minimaal een annuïtaire aflossing Dan heeft u mogelijk recht op een teruggaaf. De eerste 545 euro van Pensioenplaatsvinden. Ten opzichte van een Geen mening het verschil tussen de verschuldigde en de herrekende belasting fonds Anders Vindt u dat advocaten aflossingsvrije lening dus een krijgt u niet terug. Overig Ja een belang mogen hebben Weet aanzienlijke stijging van de Olivier Linker: ‘Stel dat uAflossen nog een levensloopregeling heeft, dan is ik niet in bedrijven van cliënten maandlasten.’ dit het moment om het tegoed op te nemen. Eind 2021 stopt schuld ervan Sparen oen e r ook en.’ e w Door wie laten advocaten ‘Ik ben bereid om het risico te nieu u ne n aat zich adviseren? eereook om geld te verliezen,gals half emt elopen t en j er en g en i j a r a te verdienen. ’ on r eeeen kans is om geld sab uk tn 50 bati cal Eigen zorg inkopen 4 , 2 1 Voor kinderen Pensioen n ate voc kt op d a aa ge nta aak m ctieve e c r Pe nspr f colle . aa so ing dat bonu itker u een inst w n 52 par menw sa de levensloopregeling en op dat moment wordt het saldo volledig Beleggen belast in de inkomstenbelasting. Kijk ook naar andere verzekerin­ Vastgoed gen, zoals de arbeidsongeschiktheidsverzekering.’ 47 Pensioenfonds Anders Aflossen schuld Sparen Beleggen Welke schulden Ja of wederpartijen? Nee Nee Vindt u het verantwoord dat advocaten beleggen, ook alJakan dit betekenen dat de mogelijkheid bestaat dat ze aandelen bezitten van cliënten of Nee wederpartijen? Geen mening Weet ik niet Ja Nee Vastgoed Welke schulden hebben advocaten? Geen mening Ja Nee Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. U kunt borg staan bij de financiering, u kunt zelf een lening verstrekken aan uw dochter of u kunt een bedrag schenken voor de aankoop van de woning. In de wet is een speciale regeling opgenomen voor ouders die aan kinderen willen schenken voor de aankoop van een woning. Tot een bedrag van circa 52.000 euro mag u eenmalig belastingvrij schenken aan uw kinderen. Zij moeten wel een leeftijd tussen de achttien en veertig hebben. Van dit bedrag mogen zij rond de 25.000 euro gebruiken voor bijvoorbeeld de inrichting van hun woning. De rest moeten zij gebruiken voor de aflossing van de hypotheek. Maar zij mogen ook het gehele bedrag gebruiken voor de aflossing van de hypotheek. Olivier Linker: ‘Als u uw dochter helpt en u heeft meer kinderen dan is het hap ersc g n verstandig om na te gaan of u voor de andere kinderen hetzelfde kunt t r r dbe t pa doen. Het is mogelijk om in uw testament op te nemen dat indien t he er Gou e m Pat u komt te overlijden en uw andere kinderen nog geen opt schenking hebben gehad voor de koop van een U st Blauw bij woning, zij een extra bedrag uit de erfenis In gemeenschap ontvangen om dit weer gelijk te trekken.’ Geen van goederen huwelijkse waarden 54 er op t ch nko o d aa ing w u de on t l i bij r w w u pen haa l he van Veel tot zeer veel n tot einig Weet ik niet 55 testament Testament Het kan zijn dat u hiervoor voldoende eigen middelen heeft, maar indien dat niet het geval is, is een financiering nodig. De regels voor het afsluiten van een hypotheek voor een tweede huis zijn anders dan de regels voor een eerste eigen woning in Nederland. Belangrijk verschil is dat de hypotheekrente niet fiscaal aftrekbaar is. U kunt de hypotheek op uw eigen woning verhogen. Maar ook in dat geval is de betaalde hypotheekrente niet fiscaal aftrekbaar. Hoofdregel voor een tweede woning is dat tot maximaal 75 procent van de executiewaarde een hypotheek kan worden verstrekt. Naast het aangaan van een financiering bij een Nederlandse bank is het ook mogelijk om een financiering aan te gaan bij een buitenlandse bank. Overig Als uw bv voldoende liquide middelen heeft, kan uw bv de vakantiewoning ook kopen en deze aan u verhuren. Of u kunt een lening aantrekken bij uw eigen bv en zo de vakantiewoning Eigen Pensioen kopen. Rob Neuvel: ‘Kijk wel ofzorg het inkopen middelen zijn die de bv ook op langere termijn kan missen. Want als op de pensioendatum deze middelen nodig zijn om de pensioenuitkeringen te doen, is Voor het niet verstandig.’ service 45 In de praktijk hebben weinig partners de ambitie om tot de AOW-leeftijd van 67 jaar door te werken. In dat geval zijn er een aantal mogelijkheden. Een aantal partners kiest ervoor om bij dezelfde firma een andere rol te gaan vervullen in loondienst. Van Lanschot: 'Ook zien wij dat partners ervoor kiezen om extern een functie te aanvaarden, soms is dit in loondienst en soms zijn dit adviesfuncties en commissariaten. Daarnaast is er een Jonger dan 50 Jonger dan 50 Jonger vermogen heeft Weet Weet ik groep dieikvoldoende opgebouwd om geheel te Weet ik 51-55 dan 50 niet niet 56-60 niet 51-55 kunnen stoppen met51-55 werken. Partners die dat doen, hebben de 56-60 keuze om tot pensioendatum 56-60 van hun eigen vermogen te leven Ouder 61-65 dan dan wel65hun pensioen eerder in te laten gaan. Ouder 61-65 Ouder dan 65 Elk jaar dat u61-65 eerder met pensioen gaat, dankost 65 dat u rond de 8 procent van uw pensioen, luidt de vuistregel. U heeft minder 40-49 jaar 50-59 jaar jaar en moet langer uitkeren. tijd om te30-39 sparen Nico Hoeve: ‘De impact van eerder stoppen met werken, is dus enorm. Het kan wel, er zijn succesvolle partners die een dusdanig vermogen opbouwen. Maar partners moeten wel goed doorrekenen of dat haalbaar is.’ u koopt een in vakantiehuis d n a l iten etfondsbu Anders hPensioenAflossen schuld Weet ik niet Sparen Ja Beleggen Nee Vastgoed Ver w uw acht u verm werken aan h et d oge n te e leven eind v an h v e ol b om van ben op doend e geb te le ouw ven d ? kinderen De meeste advocaten (32,9 procent) geven gemiddeld 10 tot 49 euro per maand aan een goed doel. 16,5 procent doneert maandelijks een bedrag van 1 tot 9 euro en 15,8 procent van de advocaten geeft helemaal niets. Maar gulle gevers zijn er ook. 8,2 procent geeft tussen de 100 en 249 euro, 2,5 procent geeft tussen de 250 en 499 euro. Een select groepje van 2,5 procent geeft maandelijks meer dan 500 euro aan goede doelen, blijkt uit onderzoek van het Advocatenblad. Als u een deel van uw vermogen wilt doen toekomen aan goede Weet ik doelen, kunt u in uw testament een legaat opnemen. Indien dit niet goede doel de zogenaamde ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instellingen) heeft, hoeft er geen erfbelasting te worden betaald. en bereid om het risico te m geld te verliezen, als er ook ans is om geld te verdienen.’ lemaal) e eens schulden Anders Hypotheek Lening bij familie/vrienden 0 jonger dan 30 jaar 30-39 jaar Consumptief Binnen acht maanden na het overlijden dient de aangifte voor de 40-49 jaar kredietingediend. Dit kunnen de erfgenamen erfbelasting te worden (of de 50-59 jaar executeur) doen. Nico Hoeve: ‘De erfgenamen60kunnen aangifte zelf jaar en de ouder invullen, maar bij omvangrijke of ingewikkelde nalatenschappen is het onbekend 65 wilt ol en appij v s e c sch uc eel s de maat n te i c n e na voor doel nt fi U be ug doen t goede ter eeg nen iets verw dersteu en o on 20 raadzaam om hiervoor een deskundige in te schakelen.’ Sterk risicomijdend Olivier Linker: ‘Als er sprake is van een bv moet er niet alleen erfbelasting maar ook aanmerkelijkbelangheffing (25 procent) worden betaald. Sinds 2010 is het niet meer mogelijk de zogenaamde ab-claim, bij een nietactieve onderneming, door te schuiven. Dat houdt in dat er voldoende liquide middelen aanwezig moeten zijn om deze belastingen te betalen.’ 40 Risicomijdend 85 60 Neutraal 80 finish Op uw familieleden komt veel af. Uw begrafenis of crematie en uw financiële en administratieve zaken moeten worden geregeld. En dan is er de nalatenschap. Voor de afwikkeling daarvan dienen de erfgenamen te kunnen aantonen dat zij daartoe bevoegd zijn. Als een erfgenaam tot executeur is benoemd, heeft hij of zij een verklaring van executele nodig. Heeft de overledene geen executeur benoemd dan hebben de erfgenamen een verklaring van erfrecht nodig. Daarin staat wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is namens hen op te treden. De notaris geeft beide verklaringen af. Neutraal Uw erfgenamen moeten het bedrag van het legaat overmaken aan het goede doel. Het kan ook zijn dat u tijdens uw leven al geld wilt doneren. Fiscaal gezien is dit handiger omdat het bedrag dat u tijdens leven schenkt aan een ANBI, aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Als u vastlegt dat u de schenking doet voor vijf opeenvolgende jaren, dan is het gehele bedrag fiscaal aftrekbaar. Legt u dat niet vast, dan is alleen het bedrag boven een bepaalde drempel aftrekbaar. Los van de fiscaliteit speelt natuurlijk de vraag welke maatschappelijke thema’s u echt belangrijk vindt. Aan wie wilt u geven? Er zijn instellingen, banken bijvoorbeeld, die u kunnen helpen met het maken van een geefplan. Zo heeft Van Geen Lanschot een afdeling Charity Service. Welke schulden hebben advocaten? (Helemaal) niet mee eens 56 Risicovol Zeer risicovol
