Perinatologisch protocol - Ziekenhuis Gelderse Vallei

Samen in de lucht
“Het kind met de piepende
ademhaling”
Guido Bothof, kinderarts i.o.
Wat is een piepende ademhaling?
- Ouders gebruiken “piepen” o.a. om moeite met ademhaling
en hoorbare ademhaling aan te geven
- 23% ouders zegt: niet “wat je hoort”
- <50% overeenkomst tussen medici en ouders
Cane RS, Ranganathan SC, McKenzie SA; What do parents of wheezy children understand by "wheeze"?
Arch Dis Child. 2000;82(4):327
Waarom piepen kinderen sneller en
zijn ze sneller benauwd?
Airway:
Groot hoofd en korte nek
Grote tong/ zachte mondbodem
Neusademhaling
Hypertrofie adenoid
Breathing:
Kleinere luchtwegdiameter/ sneller “dichtvallen” luchtwegen
Kleiner longoppervlak/ minder alveoli
Ademhaling vooral door diafragma
Minder type 1 spiervezels
Horizontale ligging ribben
Grotere compliantie thoraxwand
Foetaal hemoglobine
Gevoeliger voor infecties door ontwikkelend immuunsysteem
Turner NM, Lery PL. Advanced paediatric life support. 5e Nederlandse editie.
Definitie van astma
Een chronische ontstekingsziekte van de luchtwegen waarbij
vele cellen en celelementen een rol spelen. De chronische
ontsteking wordt in verband gebracht met overgevoeligheid
van de luchtwegen die leidt tot episoden met piepende
ademhaling, ademnood, benauwdheid en hoesten, vooral 's
nachts of in de vroege ochtend. Deze episoden worden
meestal geassocieerd met een algemene maar variërende
belemmering van de luchtstroom in de longen, die vaak
spontaan of na behandeling verdwijnt
Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2011), pp.2–5
Astma
- Meest voorkomende chronische ziekte van de kinderleeftijd
- 33,8 per 1000 patiënten (leeftijd 0-4)
- 35,9 per 1000 patiënten (leeftijd 5-14)
NHG-standaard astma bij kinderen
Factoren die astma meer waarschijnlijk maken
NVK richtlijn Astma bij kinderen
Factoren die astma minder waarschijnlijk maken
NVK richtlijn Astma bij kinderen
Nog wat cijfers...
- Bijna 50% van de kinderen <3 jaar maakt >1 episode met
piepen door
- 20% maakt meerdere piepepisoden door
- >50% heeft na de leeftijd van 6 geen klachten meer
- 80% van de kinderen met een diagnose astma heeft na 10
jaar geen klachten meer
NVK richtlijn Astma bij kinderen;
NHG-standaard Astma bij kinderen
Uptodate: Natural history of asthma;
Uptodate: Wheezing phenotypes and prediction of asthma in young children
Voorspellers voor astma
-
Ernstig astma op jonge leeftijd
Begin klachten > 2 jaar
Eczeem op kinderleeftijd
Vrouwelijk geslacht
Ouders met astma (vooral moeders)
-
Op jonge leeftijd RS of rhinovirus infectie
Maternaal roken (tijdens de zwangerschap)
Lage sociaal economische status
Prematuriteit
Obesitas
Vitamine D deficientie
NVK richtlijn Astma bij kinderen; NHG-standaard Astma bij kinderen
Uptodate: Natural history of asthma;
Uptodate: Wheezing phenotypes and prediction of asthma in young children
Terminologie
-
-
-
Broncheale hyperreactiviteit (BHR)
Viral induced wheeze/ Periodiek (expiratoir) piepen/ Peuterastma
Het meest voorkomende klinische patroon, vooral bij zuigelingen,
peuters en kleuters, is periodes van piepen, hoesten en
kortademigheid geassocieerd met virale bovenste
luchtweginfecties (blwi), zonder blijvende symptomen, dus
tussendoor symptoomvrij. Het grootste deel van deze kinderen zal
geen symptomen meer hebben op de schoolgaande leeftijd
Multitrigger wheeze/ (allergisch astma)
Een minderheid van de kinderen met episodisch piepen ten tijde
van virale infecties ontwikkelt piepen dat ook optreedt bij andere
prikkels zodat ze tussen acute episodes ook symptomen hebben,
net zoals oudere kinderen met astma
“echte” astma
NVK richtlijn Astma bij kinderen; NHG-standaard Astma bij kinderen
Brand P, et al. Kindergeneeskunde principes en praktijk. 2016
Behandeling (medicamenteus)
NVK richtlijn Astma bij kinderen;
Take home messages!
-
Niet ieder kind dat piept heeft astma
Astma is een klinische diagnose
Je hebt de tijd (en extra info) nodig om de diagnose te stellen
Piepen op jonge leeftijd heeft over het algemeen een goede
prognose
- Indien een proef behandeling ICS niet werkt  stoppen