Ziekte van Parkinson 3 oktober 2013 | 1 Rol van MRI en CT scan bij diagnostiek van de ziekte van Parkinson Ziekte van Parkinson Verlies van dopaminerge cellen in substantia nigra Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 2 Anouk van der Hoorn Projecteren naar striatum (caudatus en putamen) Veranderingen zichtbaar op MRI (niet op CT) AIOS Radiologie Universitair Medisch Centrum Groningen Anatomie – zijaanzicht Anouk van der Hoorn Anatomie – midden aanzicht 3 oktober 2013 | 3 3 oktober 2013 | 4 Anouk van der Hoorn grote hersenen grote hersenen ventrikel midden hersenen (mesencephalon) kleine hersenen pons verlengde merg kleine hersenen hersenstam Anatomie – midden aanzicht Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 5 (medulla oblongata) Substantia nigra - MRI 3 oktober 2013 | 6 Anouk van der Hoorn grote hersenen ventrikel midden hersenen (mesencephalon) substantia nigra grote hersenen midden hersenen (mesencephalon) ventrikel kleine hersenen pons verlengde merg (medulla oblongata) 1 Substantia nigra - MRI Substantia nigra - MRI 3 oktober 2013 | 7 Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 8 Anouk van der Hoorn grote hersenen grote hersenen piramide baan rode kern (nucleus ruber) piramide baan rode kern (nucleus ruber) ventrikel ventrikel substantia nigra Substantia nigra - MRI Substantia nigra - MRI 3 oktober 2013 | 9 Anouk van der Hoorn Normaal 3 oktober 2013 | 10 Anouk van der Hoorn Normaal Parkinson grote hersenen substantia nigra substantia nigra ventrikel Osborn 2010 – Diagnostic imaging brain Osborn 2010 – Diagnostic imaging brain Striatum – MRI Striatum – MRI 3 oktober 2013 | 11 Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 12 Anouk van der Hoorn grote hersenen grote hersenen caudatus putamen ventrikel striatum ventrikel 2 Striatum – MRI Striatum – MRI 3 oktober 2013 | 13 Anouk van der Hoorn Normaal 3 oktober 2013 | 14 Anouk van der Hoorn Normaal Parkinson caudatus putamen Wallis 2008 – J Mag Res Imaging; 28: 1061-1067 Wallis 2008 – J Mag Res Imaging; 28: 1061-1067 Rol beeldvorming Rol beeldvorming 3 oktober 2013 | 15 Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 16 Anouk van der Hoorn Maar, niet zichtbaar bij beginnende Parkinson! Maar, niet zichtbaar bij beginnende Parkinson! Rol voor MRI (en CT) Uitsluiten van ziekten die een Parkinson-achtig beeld kunnen geven Rol voor MRI (en CT) Uitsluiten van ziekten die een Parkinson-achtig beeld kunnen geven Allerlei pathologie in substantia nigra of striatum Parkinson-achtige beelden Allerlei pathologie in substantia nigra of striatum Parkinson-achtige beelden Parkinson-achtige beelden 3 oktober 2013 | 17 Anouk van der Hoorn Multiple systeem atrofie (MSA) Progressieve supranucleaire parese (PSP) MRI niet het beste onderscheid 3 oktober 2013 | 18 Anouk van der Hoorn Atypische Parkinsonismen MSA pons Op MRI wel tekenen zichtbaar kleine hersenen Secundaire Parkinsonismen MRI ter uitsluiting (of aantoning) Barkhof - Radiologyassistent 3 MSA PSP 3 oktober 2013 | 19 Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 20 Anouk van der Hoorn PSP midden hersenen pons (mesencephalon) kleine hersenen Meestal Meestal • Coördinatiestoornissen • Autonome disfunctie Barkhof - Radiologyassistent • Blikparese omlaag • Balansstoornis Lehéricy 2010 – Brain; 133: 2410-2425 PSP Secundair parkinsonisme 3 oktober 2013 | 21 Anouk van der Hoorn PSP Mickey mouse teken Normaal 3 oktober 2013 | 22 Anouk van der Hoorn Vele verschillende soorten o.a. Medicatie (antipsychotica) Toxinen Hoofd trauma Normale druk hydrocefalie Chronische subduraal hematoom Tumor Vasculair Parkinsonisme Lehéricy 2010 – Brain; 133: 2410-2425 Normale druk hydrocephalus 3 oktober 2013 | 23 Anouk van der Hoorn Vasculair parkinsonisme grote hersenen ventrikel caudatus vasculaire schade ventrikel veel ruimte ventrikel Meestal Fauci 2008 – Harrison’s principle of internal medicine 3 oktober 2013 | 24 Anouk van der Hoorn • Incontinentie Meestal • Loopstoornissen • Loopstoornissen • Geheugenstoornissen • Risicofactoren Espay 2008 – Nature Clin Prac Neurol; 4: 50-55 4 Ziekte van Wilson (koperstapeling) Ziekte van Wilson (koperstapeling) 3 oktober 2013 | 25 Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 26 Anouk van der Hoorn caudatus putamen globus pallidum middenhersenen (mesencephalon) ventrikel Verma 2012 – Neurology India; 60: 363-364 Meestal • ± 20 jaar • Ook leverstoornissen • Verma 2012 – Neurology India; 60: 363-364 Tumor (CT) Toxisch parkinsonisme 3 oktober 2013 | 27 Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 28 Anouk van der Hoorn caudatus Inname ethyleen glycol en methanol putamen globus pallidum Meestal Meestal • Hoofdpijn • Tweezijdig • Meer symptomen (afh. van lokatie) Fertikh 2013 - Medscape • Acuut Reddy 2007 – Clin Pharmacol Therapeutics; 81: 114-121 Conclusies 3 oktober 2013 | 29 Anouk van der Hoorn Rol van MRI (en CT) is het uitsluiten van andere pathologie Allerlei pathologie in substantia nigra en striatum (caudatus en putamen) kunnen Parkinsonachtige beelden geven Anouk van der Hoorn 3 oktober 2013 | 30 Meestal met andere symptomen, soms niet Gevorderde Parkinson toont: Versmalling substantia nigra Hypodens putamen 5