Biologie samenvatting H1 en H2 §1.1 Je binnenste Je lichaam bestaat uit cellen. Heel veel cellen vormen samen een orgaan. Organen die samenwerken vormen een organenstelsel. Je hebt het: - Verteringsstelsel - Ademhalingsstelsel - Bloedvatenstelsel §1.2 Gegevens Natuurgetrouwe tekening Schematische tekening §2.1 Lopen Bij lopen gebruik je je bovenlichaam, benen en armen. Je beweegt eerst je bovenlichaam en dan je benen en daarna je armen. Eigenschappen sprinter: - Geen goed uithoudingsvermogen - Dikke beenspieren Eigenschappen sprinter: - Goed uithoudingsvermogen - Geen dikke beenspieren - Goed hart en longen §2.1 Botten Het skelet bestaat uit meer dan 200 botten. Het skelet zorgt voor: - Bescherming - Vorming - Stevigheid - Bewegelijkheid In je botten zitten: - Kalk (stevigheid) - Lijmstof (bewegelijkheid) In kraakbeen zit dus veel lijmstof. De wervelkolom bestaat uit wervels. Tussen die wervels zitten kraakbeenschijven. Die kraakbeenschijven zorgen ervoor dat je hoofd niet schokt bij het lopen. De wervelkolom bestaat uit een dubbele S-vorm. §2.3 Botten bewegen Botten kunnen op de volgende manieren vast zitten: (bron 14, blz. 31) - Vergroeiing (heiligbeen) - Naadverbinding (schedel) - Kraakbeen (kraakbeenschijven) - Gewrichten (elleboog) Een gewricht bestaat uit: - Gewrichtskom - Gewrichtsband - Gewrichtskapsel - Gewrichtsmeer - Kraakbeen - Gewrichtsknobbel In je arm zitten 3 gewrichten: (bron 15, blz. 31) - Een kogelgewricht - Een scharniergewricht - Een rolgewricht §2.4 Spieren Je hebt ongeveer 600 spieren. Je hebt in je arm 2 spieren. (bron 18, blz. 33) - Een arm buigspier - En een armtrekspier Antagonisten maken de tegengestelde beweging mogelijk. Een spier bestaat uit: (bron 18, blz. 33) - Een pees - Een spierschede - Een spierbundel met daar omheen het bundelvlies - Een spiervezel. Spieren zitten met pezen aan het skelet vast. Spierpijn komt doordat de spier de afvalstoffen niet goed kan afvoeren. §2.5 Blessures De meeste blessures zijn botbreuken. Soms moet de dokter met een operatie 2 kapotte botten met een metalen plaat tegen elkaar aan zetten. Maar meestal hoeft dat niet en doet de dokter er gips omheen. Bij oudere mensen slijten de gewrichten. Dan kan er een kunstheup worden geplaatst. De gewrichtsknobbel wordt dan vervangen door een metalenbol. Bij een hernia kan een kraakbeenschijf zijn verschoven. Je kunt dan uitvalsverschijnselen krijgen. Sportblessures voorkomen: - Op tijd stoppen met sporten als je moe bent - Je gewrichten intapen Door kramp kun je een spierschering oplopen. Door een warming-up verminderd de kans op een blessure.