Luchtdruk: Gewicht v. kolom lucht per 1M2 aardoppervlak. Droogadiabatisch (DA): Geen condensatie v luchtdeeltjes NatAdiabatisch (VA): Condensatie v luchtdeeltjes; koelen minder snel af. Indien luchtdeel kouder dan omg.temp (TSK) = Stabiel Absoluut onstabiel: luchtdeeltjes stijgen door: temp.daling > 1 oC / 100M = verticale wolkenvorming (Cu/CB) Trekhogedrukgebied: Passage v.e. rug van Hogedruk (uitloper in patroon H-druk) Opklaringen. Trog: Uitloper v.e. Lagedruk gebied (in de richting v.e. trog liggen isobaren uit elkaar). Meestal slecht weer Verticale temp.gradiënt: Verandering vd temperatuur met de hoogte. Inversie: temp.toename met hoogte Isothermie: temp. op hoogte blijft gelijk VWS: Vertical windshear (< 1600 ft) Tegen- of meewind HWS: Horizontal windshear Zijwind SVW: Shearing of vertical wind Variatie vertical wind (cb, thermiek) Mist door menging: Slootmist Arctische zeerook Regen (frontale mist) Mist door koude oppervlakte: Grondmist (weinig wind) Stralingsmist (veel wind) Advectieve mist (vochtige lucht) Luchtsoorten: (maritiem/continentaal) TL Tropisch ZW / Z-ZO PL Polair W-NW / O-NO AL Arctisch N-NW / N-NO EL Equatoriaal (niet in NL) IJsdriehoek: Ijzel (ijsafzetting in fronten); Door schuiner liggend frontvlak in warme sector meer kans op ontwikkeling. Aanvriezing van onderkoelde druppels op 0 oC-niveau. Convectieve bewolking: bevat onderkoelde druppels (Cumulus/ijsafz.) Horizontaal grondzicht: schatting op basis vaste omgevingsobjecten over 360o v.d. horizon. Grondzicht: meting 2m boven maaiveld in de richting vh slechtste zicht. (altijd in meters!). Bij zicht van <1500 m (RVR) géén VFR, wel IFR Zichtwaarde: Rbaannr./meters Up/Down/Neutral RVR via langs baan opgestelde transmissometer. VV: Vertical visibility in feet VV002 = verticaal zicht = 200 ft VV000 = verticaal zicht < 100 ft Druksystemen: Hogedruk: - Gesloten isobaren (per 5Hpa) - Druk naar centrum loopt op Lagedruk: - Gesloten isobaren (per 5Hpa) - Druk naar centrum loopt af Zadelgebied: - 2 t.o elkaar liggende L-druk gebieden - 2 t.o elkaar liggende H-druk gebieden - Windstil Corioliskracht: Schijnkracht die luchtdeeltjes naar rechts laat afbuigen (Noordelijk Halfrond) werkt haaks op de beweging vd wind. Gradiëntkracht: Drukverschil van hoge naar lage druk; haaks op de isobaren Gradiënt- en corioliskracht heffen elkaar op. Geostrofische wind: Wind waait evenwijdig aan de isobaren. Ruimen: wind verandert v. richting naar rechts; druk stijgt Krimpen: wind verandert v. richting naar links, druk daalt Oplossing mist door: -Menging/aanvoer droge(warme) lucht. -Verwarming -Combi menging, aanvoer, verwarming -Wind -Regen (coalescentieproces (botsen)) -Frontpassage Orografische bewolking: gedwongen stijging v.e. wolk (berggebieden) Soort bewolking wordt bepaald door: T, Td en TSK T-meting = 1,5 mtr boven de grond. Volume regendruppel = 1.000.000 x groter dan een wolkelement Vochtigheidsactueel graad Maximaal x 100% bij 100% verzadiging: condensatie niveau (start wolk). Bij start inversie: einde wolk. Wolkeninfo (opgave in feet): FEW 1/8 t-m 2/8 SCT 3/8 t-m 4/8 BKN 5/8 t-m 7/8 OVC volledig 8/8 In 100-tallen ft t.o.v. terreinniveau: Bv: OVC025 = overcast met basis wolk op 2500 Ft SKC: heldere, onbewolkte hemel NSC: geen wolken <5000ft, geen CB (ook wel Nil) Windshear: opgave door code WS indien WS beneden 500M (1600Ft) Trend: nosig: geen bel. Verandering Becmg: geleidelijke verand. Tempo: tijdelijk, < 1 uur Subsidentie (H-druk): Dalende beweging van lucht Convectie (L-druk) (3-5Mtr/sec): Stijgende beweging van lucht Convergentie: Lucht stroomt toe onder in L-druk Stijging lucht, temp. daling Divergentie: Wegstromen lucht uit H-druk gebied Compensatie van bovenaf Advectie: Zijwaartse verplaatsing van lucht S C D ADV Cv In wrijvingslaag (turbulentie): - wrijvingskracht tegengesteld aan windrichting - windrichting maakt een hoek met de isobaren - wind waait altijd naar de lage druk Boven wrijvingslaag: - wind waait evenwijdig aan isobaren met volle kracht - sterk geruimde wind bij stabiele atmosfeer Cirrus (Ci) CirroCumulus (Cc) CirroStratus (Cs) AltoCumulus (Ac) AltoStratus (As) NimboStratus (Ns)* Stratocumulus (Sc) Stratus (St) Cumulus (Cu) Cumulonimbus (Cb) Hoog H H Midden M Meerdere lagen Laag L L/H Meerdere lagen Cumuliform (Onstabiel): - Verticale opbouw - Op- en neergaande bewegingen - Turbulentie - Temp.verandering 1 oC/100m (DA) Stratiform (Stabiel): - Horizontale opbouw - Compacte lagen - Geringe verticale bewegingen - Nauwelijks turbulentie - Temp.ver. 0,65 oC /100m (NA/VA) = verzadigd adiabatisch proces Potentieel onstabiel = verandering van stabiel naar onstabiel (embd cb) Turbulentie: Thermisch plaatselijke verhitting v.d. aarde Mechanisch (obstakel) oneffenheden In terrein Orografisch Wind stijgt als gevolg Van bergen zwakke wind te hoge waarde hoogtemeter matige wind terugstroming wind tegen lijzijde berg harde wind lenticularis/rotorwolken aan lijzijde berg Flight documentation: Uitdraai van TAF + METAR v. terreinen van vertrek en aankomst en luchtvaartterreinen “en route”. Lage drukgebieden (blz 53-59): - algemene circulatie L -druk gebied - Thermisch L -druk gebied - Frontale depressie Hoge drukgebieden: - Algemene circulatie - thermisch H -druk gebied (koud) - Rug van hogedruk - Blokkade van H-druk gebied Frontale depressie: Lage druk gebied in een front. Front: Snijlijn tussen frontvlak en aard oppervlak Warm Windweergave: n w z LLFC Metsel 5 knopen u koud Occlusie: Warmtefront wordt door koufront opgetild (drukdaling, wind krimpt). In koufront stijgt de druk en ruimt de wind. (blz. 62 t/m 65) Td wordt bepaald door Tw (wet-bulb) Actueel weer + trend v. enkele grote luchthavens bij snel verslechterend weer Tbv vluchten tot FL100 forecast tbv VFR/IFR tot 10.000 Ft. Verspreiding naar aangrenzende FIR’s Op luchthavens G.R.A.M. Zelf weer opvragen via PC Via ATIS. Als metar maar met nr. baan in gebruik + operations momentopname. ½uur geldig met mogelijk trend komende 2 uur 9 uur, internat. 18 uur. Metar zonder Qnh, T en Td Adam MET broadcast 126.200Mhz Via A’dam information 0300 – 0900 (opgesteld 0200) 0600 – 1200 (opgesteld 0500) 0900 – 1500 (opgesteld 0800) 1200 – 1800 (opgesteld 1100) 1500 – 2100 (opgesteld 1430) Next day (opgesteld 1900) Grondkaart, LLFC3 NL, TAF/METAR Gafor General aviation forecast 6 uur geldig, per 2 uur codeletter Min. wolkenbasis, min. zichtwaarde O = Open wb >= 2000ft zw >= 8km D = Difficult wb >= 1000ft zw >= 3km M = Marginal wb >= 0500ft zw >= 1,5km X = Closed wb <= 0500ft zw <= 1,5km En route info via ATIS, VOLMET, FIS MSL Altitude QNH 1013 Flight level QNE Terrein Height QFE Meting Luchtdruk QFF Indien temperatuur op 1,5 meter > aardopp.vlak = warme massa (stabiel) < aardopp.vlak = koude massa (instabiel) 50 knopen Warmtefront: Warme lucht verplaatst naar koude lucht. (Ci, Cs, As, Ns). Stijging warme lucht. Koufront: Koude lucht verplaatst naar warme lucht (onstabiel, buiig) Stationair front: luchtsoorten verplaatsen zich niet. Routine berichten Actual Actueel weerrapport binnen luchtvaartterrein METAR Actueel weer v.e. luchthaven (internationaal) TAF Het verwachte weer v.e. luchthaven Niet routine berichten Special Uitgifte bij sign. veranderingen na actual, tevens operationele berichten Speci uitgifte bij sign. veranderingen na METAR Sigmet Info over sign. weer Airmet o Bij golfbeweging van stationair front: Ontwikkeling frontale depressie met voorin een warmte front en achterin een koufront Minder cb’s in wintertijd (kouder, dus minder energie) Volmet 10 knopen In standaard atmosfeer herleide druk naar MSL Iedere hoogte t.o.v. 1013 vlak (drukhoogte/pressure altitude) Actuele barometrische druk op terreinniveau (AGL – Above ground level) Herleiding actuele gemeten druk naar MSL Dagelijkse gang: ’s nachts: warme massa. Overdag: koude massa Onweer: Thermisch: lokale verhitting v vochtige lucht door land- of zee oppervl. Orografisch: Vochtige onstabiele lucht stijgt op tegen berg/heuvel Frontaal: Vochtige warme lucht stijgt tegen frontvlak of bij actief koufront Koufront occlusie (Embd Cb): Koude lucht achter warme sector is kouder dan koude lucht vóór warme sector. Koufront aan aardopp.vlak Warmtefront occlusie: Lucht vóór warme sector is kouder. Warmte front blijft aan aardopp.vlak Zeewind: druk boven land lager dan boven zee, lucht stroomt van zee naar land. (Thermisch laag) Elke TSK LINKS van DA = Onstabiel Synoptische weerkaart (om de 3 uur): Warmtefront rood Koufront blauw Neerslag groen Mist geel Occlusie paars Surface analysis: beknopte (z/w) weergave v synoptische kaart Vochtigheidsindicatoren: - dampdruk - mengverhouding - dauwpuntstemp. - Natte bol temp. (psychrometer) Subsidentie inversie: temp. bij aardoppervlak is lager dan de dalende lucht op hoogte. (blz 28 ev) Stralingsinversie: bij subsidentie ontstaat sterke afkoeling v.h. aardoppervl. Luchtdruk neemt af met hoogte Luchtdichtheid (Rho) afhankelijk van: Druk Temperatuur Afname druk = Afname luchtdichtheid Drukhoogte = hoogte in stand.atm. tov 1013 Hpa vlak 1 Hpa drukverschil = 27Ft hoogteverschil Verhoging temp. = minder Luchtdichth. Hogere temp.= prestatieafname vliegtuig Bij MSL 1013 en OAT +15: Density altitude = 0Ft (dichtheidshoogte)