Module: wondzorg project 2 Inleiding en verantwoording: Dit is een modulen die gaat over wondzorg. Deze modulen laat zien wat de taken en onderdelen zijn in de wondzorg. Met deze module is het de bedoeling dat dit alles op een rijtje word gezet en dat dit daardoor overzichtelijker word. Bij bestraling komt het vaak voor dat er wonden ontstaan doordat het immuunsysteem van een persoon die bestraling ondergaan erg zwak is waardoor er makkelijk infecties kunnen ontstaan. Het is hierbij van belang dat ze snel en zorgvuldig geholpen worden zodat er geen ernstigere infecties kunnen ontstaan. Wat is wondzorg: Wondzorg is een groot begrip, bij deze module gaat het om alle gele, rode en zwarte wonden. Een rode wond is een wond zonder beslag maar heeft wel een granulerende. Bij een gele wond is het wondoppervlak bedekt met geel beslag dit kan geïnfecteerd zijn. Bij een zwarte wond is het wondoppervlak bedekt met zwarte necrose1. Er kan ook een combinatie van de verschillende soorten wonden, hierbij is wel de brandwond weg gelaten omdat dit een ander soort wond is en hierbij geheel andere behandeling nodig is. In deze modulen word er in gegaan op wonden die geleidelijk ontstaan en niet door bijvoorbeeld een trauma. ALGEMENE FUNCTIES Zorgaanbieder: - Thuiszorg: Als de patiënt nog thuis woont. De thuiszorg zorgt voor het verbinden van de wond elke dag, waardoor de wond kan genezen2. - Ziekenhuis: Als de patiënt nog wel thuis kan wonen maar op dit moment ondersteuning nodig heeft die niet thuis gegeven kan worden. Er kan in het ziekenhuis naast de wondzorg ook gezorgd worden voor een goed milieu voor de deserterende wond. Daarnaast kan er sneller worden ingegrepen als het de wond verslechterd, omdat er thuis niet altijd iemand aanwezig is die deze aanwijzingen kan interpreteren die in het ziekenhuis wel aanwezig is. Doel van de module: Deze module is opgesteld om meer structuur te krijgen in de aanbieding van wondzorg, zodat een zorgvrager snel en efficiënt geholpen kan worden met betrekking op wondverzorging. Globale activiteiten - Verminderde mobiliteit Zorgsetting - Het ziekenhuis - Thuis - Verpleeghuis Gebruikelijke duur en contactfrequentie: 1 Power point VTV 4 bijeenkomst 2. 2 http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/thuiszorg/vraag-en-antwoord/wat-is-thuiszorg.html (geraadpleegd op 7 juni 2010) Het hangt heel erg van de soort en de grote van de wond af. Als de wond groot en zwarte is kan de duur van het contact redelijk lang worden. Als het een gele wond is met erg veel debris is de contactfrequentie veel groter dan als het een rode wond is waarbij geen debris is, dit is omdat er gezorgd moet worden dat alle viezigheid uit de wond word gehaald. Daarnaast hangt het ook af van waar de wond zich bevindt, een buikwond duurt gemiddeld 14 minuten om te verzorgen en een bovenbeen wond gemiddeld 30 minuten3. Kosten en financiering - Als je als patiënt word opgenomen dan moet er naast de AWBZ vaak nog een eigen bijdrage. De hoogte hiervan is verschillend per zorgverzekeraar. Er zijn twee soorten bijdrage een lage en een hoge. De eerste 6 maanden moet er een lage eigen bijdrage betaalt worden, na 6 maanden moet er een hoge eigen bijdrage betaald worden4 - In het ziekenhuis of revalidatie centrum betaal je pas na één jaar een eigen bijdrage naast de AWBZ. - Bij een verpleeghuis is dit al vanaf de eerste dag dat een patiënt word opgenomen5. - Bij de thuiszorg kan er naast de AWBZ ook een Persoonsgebonden budget aangevraagd worden. Dit is een bepaald geldbedrag waarmee een patiënt zelf zorg kan inkopen, dit kan thuiszorg zijn maar ook andere zorg naar eigen behoefte6. TOEGANGSFUNCTIES Aanmelding: Voor een opnamen in een ziekenhuis en een verpleeghuis is er een indicatie nodig van een arts of specialist. De thuiszorg kan op twee verschillende manieren geregeld worden. Dit kan via de regulieren zorgorganisatie, dit word dan via de zorgverzekeraar geregeld en betaald hiervoor is wel een CIZ indicatie nodig en er zijn vaak wachtlijsten. Daarnaast kan het ook zelf geregeld worden vanuit het PGB, hiervoor is geen indicatie nodig en omdat iemand zelf kan kiezen zijn er vaak geen wachtlijsten78. Prediagnostiek/screening: Het is belangrijk dat de huid goed in de gaten word gehouden, dit gebeurt door observatie. Dit is belangrijk omdat de huid vaak eerst rood wordt voordat er een wond ontstaat. Dit is niet altijd het geval omdat als er een wond door trauma ontstaat is dit niet van toepassing. Maar omdat deze module gebaseerd is op wonden die geleidelijk ontstaan. (toegangs-) diagnostiek/ Indicatiestelling: De diagnose word meestal gesteld na een onderzoek van wondtype. Dit is de taak van een arts. Zorgtoewijzing: De zorg die word toegewezen hangt af van de conditie van de patiënt en van de wond. De zorg die wordt toegewezen is de lichamelijke verzorging en de medische verzorging. Als er door een arts of specialist een indicatie is afgegeven, word er met de verpleegkundige en 3 http://lib.ugent.be/fulltxt/minerva-2008-2009/DMPLEG01S00281-2009_2010_0001_AC.pdf (blz. 41, geraadpleegd op 8 juni 2010) 4 http://www.wegwijzerloket.nl/page/pag_view.asp?pag_id=23673&dlg_id=10&vtn_id=163 (geraadpleegd op 8 juni 2010) 5 http://www.wegwijzerloket.nl/page/pag_view.asp?pag_id=23673&dlg_id=10&vtn_id=163 (geraadpleegd op 8 juni 2010) 6 http://www.wegwijzerloket.nl/page/pag_view.asp?pag_id=23663&dlg_id=10&vtn_id=136 (geraadpleegd op 8 juni) 7 http://www.rechtenregel.nl/smartsite.dws?id=32773 (geraadpleegd op 8 juni 2010) 8 http://www.zorggarant.nl/nl/zorg_krijgen/indicatie_en_eigen_bijdrage/ (Geraadpleegd op 8 juni 2010) patiënt een stappenplan te maken om te zorgen dat de ZZP werd geregeld. In de ZZP staat de zorg beschreven die de cliënt krijgt, het staat omschreven in uren. 9 Herindicatietraject: Bij een wijziging van de zorgvraag is het belangrijk dat er word vastgesteld of er in het profiel wat gewijzigd moet worden, dit moet dan wel langer dan 3 maanden zijn. Als dit het geval is kan er een herindicatie worden aangevraagd bij het CIZ. Als de wijziging korter is dan 6 maanden kan de patiënt het ZZP kortdurend overschrijden. Een herindicatie is hierbij niet nodig, wel kan het CIZ extra uren bovenop het ZZP indiceren10. Casemanagement: Een casemanager staat naast de patiënt en begeleid en coördineert de zorg van die patiënt. Dit is een aparte functie die vaak door verpleegkundige word bekleed. Een casemanager helpt de patiënt bijvoorbeeld bij de financiën, medicijnen, wonen, eigenlijk alles wat de patiënt nodig heeft en niet lukt om het zelf te regelen. Een casemanager stuurt het zorgteam aan, dit kan op het gebied van de verpleegkundige zijn maar ook de fysiotherapeut zijn. Bij deze modulen komen de meeste patiënten in aanraking met een casemanager in het ziekenhuis of verpleeghuis. De taken van een casemanager kan bij deze module omdat ze meer zijn voor de problemen die naast de wond voorkomen en die kunnen per patiënt verschillend zijn. UITVOERINGS FUNCTIES Informatie, advies of voorlichting: Er kan op meerdere plekken informatie vergaart worden. - Verpleegkundige op de afdeling: de verpleegkundige zal informatie geven over het verblijf en na ontslag. - CIZ: geeft bijvoorbeeld informatie over de indicatie als dit van toepassing is. - Zorgverzekeraar: zal informatie geven over de mogelijkheden voor die patiënt binnen de verzekering. - Arts: zal informatie geven over medische aspecten van het ziektebeeld. - Ziekenhuis/verpleeghuis: zal informatie geven over de instelling Begeleiding: Om in een ziekenhuis of verpleeghuis te liggen kan beangstigend zijn. Daarom is het belangrijk dat een patiënt begeleiding krijgt. In een ziekenhuis en verpleeghuis is bijna altijd de verpleegkundige die iemand begeleid. Als iemand thuis is kan een huisarts of maatschappelijk werk een zorgcoach inschakelen. Deze komt dan thuis bij iemand op bezoek en stelt vast welke zorg iemand nodig heeft en hoe het zorgteam er uit moet zien. Deze zorgcoach begeleid iemand door het proces heen11. Behandeling: De behandeling van de wond hangt af van de soort wond. - Rode wond: haal je het gaas van binnen naar buiten weg. Daarna verbind je het weer plastisch. 9 Zorgverzekeraars Nederland, handreiking zorgtoewijzing 2010, indicaties verblijfszorg, Zeist 2009. (geraadpleegd op 8 juni 2010) 10 Zorgverzekeraars Nederland, handreiking zorgtoewijzing 2010, indicaties verblijfszorg, Zeist 2009. (geraadpleegd op 8 juni 2010) 11 http://www.zorgbegeleidingnederland.nl/?page=onzewerkwijze (geraadpleegd op 8 juni 2010) - - Gele wond: haal je het gaas van buiten naar binnen weg. Daarna moet er eerst zoveel mogelijk debris worden weggespoeld met water, als er verder niks meer uit komt kan het plastisch verbonden worden. Zwarte wond: hangt er van af of er een ontsteking is, als dat het geval is moet eerst de necrose weg gehaald worden en daarna verbonden worden. Als er geen ontsteking is, is dit niet nodig en kan het verbonden worden en geneest het zelf12 Verblijf: Soms kan de behandeling thuis gebeuren met behulp van thuiszorg. Als dit niet het geval is kan een patiënt worden opgenomen in een verzorgingshuis, waar er zorg kan worden gegeven. Bij sommige patiënten is er een ziekenhuis opname nodig, dit is dan vooral als er een infectie is ontstaan of als er andere complicaties zijn ontstaan. Verpleging en verzorging: In deze module is de verpleegkundige vooral van belang voor de wondzorg zelf. Hierbij horen ook andere medische aspecten, zoals de medicatie en complicaties. Daarnaast heeft de verpleegkundige ook een informerende rol, het is belangrijk dat een patiënt goed geïnformeerd is om verslechtering of herhaling te kunnen voorkomen of het risico hierop te verkleinen. De verzorging is er vooral om de patiënt te ondersteunen met de ADL en activiteiten. Bescherming (veiligheid): De privacy van een patiënt is een van de grootste punten in de bescherming. Alle informatie die een patiënt geeft blijft op die afdeling waar de patiënt verblijft of verbleven heeft. Om dit te bewerkstelligen is er een geheimhoudingsplicht voor iedereen die in de zorg werkt. De patiënt beslist zelf wat er gebeurt en wat hij/zij te horen krijgt. Dit betekent dat als een patiënt bepaalde informatie niet wil krijgen. Een patiënt kan ook bepalen om een behandeling niet te ondergaan en moet hier ook in begrepen worden als die beslissing word genomen. Ook de fysieke privacy moet beschermt worden, dit kan gebeuren door voor een gesprek een aparte ruimte te reserveren of tijdens de verzorging de gordijnen te sluiten. 12 Power point VTV 4 bijeenkomst 2.