1. De nier en bijnier De nier De Bijnier Renine EPO Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel Maastricht University T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 P.O. Box 616 6200 MD Maastricht, The Netherlands 2. Hormonale regulate van water- en zouthuishouding RAAS-systeem, ADH Hypothalamus + Hypofyse ADH Aldosteron + daalt + Renine ACE Angiotensinogeen à Angiontensine I à Angiotensine II Bloeddruk Bloedvolume 1. Vernauwing bloedvaten 2. Aldosteron + 3. ADH + stijgt Urine Water & zouten 3. Erytropoëtine (EPO) Erytropoëtine (EPO) Fig 2: Werking van erytropoëtine Fig 1: Effecten van erytropoëtine Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Fig 3: Erytropoëtine in de sport 4. Stress en de HPA-as Slapend Middernacht Figuur 1. De zogeheten HPA-as (hypothalamus, hypofyse en bijnier), die aanstuurt op de productie van cortisol Middag Figuur 2. Gedurende de dag wisselt de cortisolspiegel in het bloed. De grootste piek wordt net na het ontwaken bereikt Figuur 3. De stressrespons met bijbehorende effecten Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 Wakker Middernacht 5. Bloeddruk registratie Bloeddrukregulatie op korte termijn Wat is de bloeddruk? Bloeddrukregulatie op lange termijn Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 6. Ziekte van Addison Oorzaak Nederland: 1/20.000 Geïndustrialiseerde landen: auto-immune adrenalitis (vaak PAIS) Symptomen Behandeling Hypoglycemie • zwak gevoel Ongeneeslijke schade Hyperpigmentatie Levenslang corticosteroïden slikken Wereldwijd: tuberculose Oppassen stressvolle situaties Andere: bijnierinfectie (aids), uitzaaiing kanker,… Figuur 2: Hyperpigmentatie bij ziekte van Addison Hyponatriëmie & hypokaliëmie • misselijk, overgeven, diarree,… • hypotensie met lichthoofdigheid Stressvolle situatie è Addison crisis Figuur 3: vermoeidheidsklachten staan op de voorgrond bij ziekte van Addison Figuur 1: J, F. Kennedy had ziekte van Addison Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl 7. Syndroom van Cushing Oorzaken van het syndroom van Cushing: - Medicatie Hypofyse tumor Tumor bijnierschors Andere tumoren (ACTH of CRH producerend) Behandeling: Chirurgie Medicatie Bestraling Herstart cortisol als suppletie Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel Grote langdurige ziektelast T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 8. Suikerziekte Figuur 1: Regulatie van de bloedsuikerspiegel Figuur 3: Verschil tussen diabetes mellitus type 1 en type 2 Figuur 2: Symptomen van suikerziekte Figuur 4: Risicofactoren voor type 2 diabetes mellitus Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel Maastricht University T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 6: Behandeling van suikerziekte P.O.Figuur Box 616 6200 MD Maastricht, The Netherlands Figuur 5: Risicofactoren voor type 1 diabetes mellitus