par 5.1

De koloniale relatie tussen
Nederland(ers) en NederlandsIndië
De Japanse Bezetting
§ 5.1
Voorspel tot de Bezetting
• Aan de Nederlandse regering in ballingschap
(London) stelden Indonesische nationalisten
voor om hen een gelijkwaardige positie te geven
(1940)
– Voorstel werd niet serieus genomen
– Wel wilde men na de oorlog een rijksconferentie over
de staatkundige toestand houden (april 1941)
– Echter, op 7 december 1942 beloofde koning
Wilhelmina alsnog een gelijkwaardige positie
• Was te laat aangezien de oorlog in Azië al volop woedde
Japanse Rijk – 1942
Bevrijding?
• Enerzijds
– Binnengehaald als
bevrijders
– Stimulans nationalisme
• Almachtige KNIL
verslagen
• Nederlandse invloed
weggewist op allerlei
manieren
– Uit het straatbeeld
– Interneringskampen
– Maleis
• Gebruik nationalisten (zie
volgende sheet)
• Anderzijds
– Al snel werd duidelijk dat
de Jap harder was dan de
Blanda
– Economische uitbuiting
• Grondstoffen
• Romusha’s
– Rijstexport voor het
Japanse leger ten koste
van de bevolking
– Netto-resultaat:
ca 2½ miljoen doden
Gebruik nationalisten
• Teneinde de bevolking te mobiliseren gebruikten
de Japanners de nationalistische beweging
– PNI mocht anti-Nederlandse propaganda maken
– Oprichting paramilitaire organisatie
• 2½ jongeren waren lid, nauwelijks bewapend, wel militair
getraind en antiwesters gehersenspoeld
Indisch-Japanse jeugdorganisatie
Naar Onafhankelijkheid?
• Soekarno en het PNI werkte mee in de hoop uiteindelijk
onafhankelijk te worden
• Japan wilde daar de eerste twee jaar niets van weten.
Alleen toen het in 1944 de oorlog kantelde beloofde men
steeds meer en kregen Indonesiërs steeds meer
belangrijke posten
• Daarnaast kregen met name de nationalistische
jongeren (veelal uit de paramilitaire organisatie) steeds
grotere hekel aan de Japanners
– In mei 1945 brak er zelfs een opstand uit, maar deze werd
onderdrukt
Soevereiniteit
• Na de onderdrukte opstand beloofde Japan Soekarno en
Hatta onafhankelijkheid op 18 augustus
• Echter, op 15 augustus capituleerde Japan al
• Soekarno en Hatta werden hierdoor verrast en wilden de
gebeurtenissen verder afwachten.
• De radicale jongeren echter niet en ontvoerden hen en
“dwongen” hen op 17 november 1945 de
onafhankelijkheid uit te roepen