Juist trainen: een kunst! Bert Celie Inspanningsfysiologie I. Training: Een exacte wetenschap ? 2 sessies: ◦ Eerste sessie (Algemeen): Algemene fysiologische principes Algemene principes testing Algemene richtlijnen intensiteit - volume en belang ervan ◦ Tweede sessie (Gericht naar Kajak) Richtlijnen kracht - conditie workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst I. Training: Een exacte wetenschap ? 1. 2. 3. 4. Waarom welke training geven (?) Inspanning (training) Fysiologische respons van kop tot teen Testing: Een zeer belangrijke tool om atleten optimaal te trainen! Essentieel belang naar training toe: intensiteit-volume workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst I. Training: Een exacte wetenschap ? 1. Waarom welke training geven (?) 2. Inspanning (training) Fysiologische respons van kop tot teen Testing: Een zeer belangrijke tool om atleten optimaal te trainen! Essentieel belang naar training toe: intensiteit-volume 3. 4. workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Inspanningsfysiologie Trainingsleer (?) Homeostase = lichaam in balans Compensatie (= herstel homeostase) Homeostase verstoord (= trainingseffect) Training = inspanning Fysiologische mechanismen Begrip Fysiologische mechanismen = Optimalisatie trainingsprikkels workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Soms zware “trainings”-fouten zware gevolgen atleet (!) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Om overtraining te begrijpen ◦ Inzicht in stofwisseling spier ◦ Inzicht in fysiologische mechanismes tgv. Inspanning ◦ Inzicht in de verscheidene energieleveringssystemen Om optimale training te kunnen geven! workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst I. Training: Een exacte wetenschap ? Waarom welke training geven (?) 2. Inspanning (training) Fysiologische respons van kop tot teen 3. Testing: Een zeer belangrijke tool om atleten optimaal te trainen! 4. Essentieel belang naar training toe: intensiteitvolume 1. workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Bevel spiercontracties motorische centra Depolarisatie zenuw = elektrische impuls Depolarisatie spiervezel Calcium vrijgelaten in de spier Zeer belangrijk voor spiercontracties (zie volgende slide) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Sliding filament theory http://www.youtube.com/watch?v=0kFmbrRJq4w ATP vereist en essentieel !! workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst ATP ???? ◦ = Adenosine Tri Phosphate ◦ = “De” energiemolecule workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst 3 energieleveringssystemen workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Phosphocreatinesysteem ◦ “Energiebuffer” eerste 2-10 seconden ◦ Creatine voedingssupplement (?) ◦ Van groot belang bij explosieve sportdiscipline: 100m Gymnastiek … workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Glycolyse – glycogenolyse Omzetting glucose (2 ATP) of glycogeen (3 ATP) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Aërobe – anaërobe energielevering VERZURING!! Niet melkzuur dus! + proton workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Aërobe energielevering ◦ Mitochondria Aërobe verwerking glucose (KH) en vetten Krebs cyclus (oxidatie acetylCoA) Elektronentransport systeem (ETS) ◦ Zuurstofverbruik(VO2) ◦ 1 glucose 38 ATP ◦ Β-oxidatie VVZ ◦ Palmitinezuur (129 ATP) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Inspanning start O2 en andere substraten noodzakelijk in de spier Autonoom zenuwstelsel regelt doorbloeding Hartminuutvolume (HMV) Slagvolume (SV) Hartfrequentie (HF) Zuurstofverbruik (VO2) O2-levering O2-verbruik (VO2) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Aërobe energielevering ◦ Vetverbranding + glucose – glycogeen ◦ Zuurstofverbruik(VO2) ◦ Geen lactaatproductie ◦ Geen protonproductie (H+ ) ◦ Geen verzuring ◦ Zeer belangrijk bij duur en interval Anaërobe energielevering ◦ Enkel verbruik glucoseglycogeen ◦ Geen zuurstofverbruik(VO2) ◦ Lactaat productie ◦ Protonproductie (H+ ) ◦ Verzuring en bufferreactie ◦ Zeer belangrijk bij weerstand en interval workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst I. Training: Een exacte wetenschap ? Waarom welke training geven (?) 2. Inspanning (training) Fysiologische respons van kop tot teen 3. Testing: Een zeer belangrijke tool om atleten optimaal te trainen! 4. Essentieel belang naar training toe: intensiteitvolume 1. workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst http://www.youtube.com/watch?v=1HJ0dsqXmD8 Stappenprotocol: Elke 4 min verhoogt intensiteit ◦ Met 20 Watt ◦ Bloedafname (lactaat bepaling) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Bepaling VO2 max Bepaling Hfmax Bepaling lactaat in het bloed ◦ Bepaling Aërobe drempel ◦ Bepaling Anaërobe drempel Blood lactate concentration at different exercise intensities 18 Blood lactate concentration (mmol/L) 16 14 Infection point occurs at 4.0 mmol/l and 84 % VO2max and 170 beats/min 12 10 8 6 4 2 0 30 40 50 60 70 80 90 100trainen, 110 workshop VKKF 11/12/2013, juist Percentageeen of VO2max kunst Wat is dat, die drempels? ◦ Eerste (aërobe) drempel= Start verzuring (H+ ) en accumulatie lactaat Pyruvaat lactaat +H+ (proton) zuur-base balans hersteld HCO3 + H+ H2O+ CO2 ( bicarbonaat buffer) Verzuring thv spieren Zuur-base balans verstoord workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Tweede (anaërobe drempel)= buffer wordt overschreden (bijna uitputting) Trainingszone’s bepaald adhv deze drempels EDT= Extensieve Duurtrtaining IDT= Intensieve Duurtraining EIT= extensieve Intervaltraining IIT= Intensieve Intervaltraining WSIT= Wedstrijdspecifieke Intervaltraining EDT IDT EIT IIT WSIT workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Groot belang bij training (!!) ◦ Training = drempel verleggen ◦ Cardiovasculaire effecten duurtraining ◦ Musculaire effecten duurtraining workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst I. Training: Een exacte wetenschap ? Waarom welke training geven (?) 2. Inspanning (training) Fysiologische respons van kop tot teen 3. Testing: Een zeer belangrijke tool om atleten optimaal te trainen! 4. Essentieel belang naar training toe: intensiteit-volume 1. workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Akkoord met volgende vergelijkingen (?) ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ Lijnkajak (1000m-5000m)= 3000m - 20km lopen Kajakpolo = Basketbal - Voetbal (Interval) Marathon = marathon Slalom = Fietsen (?? Moeilijker afweging) Geen enkele discipline = 100m (puur explosief) Bij alle andere disciplines: ◦ Aërobe component extreem belangrijk bij al deze disciplines ◦ Enige sport die anders is = 100m ◦ WAAROM <10sec workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst 3 energieleveringssystemen workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Verbeteren Aërobe component (uithouding) ◦ Volume training (EDT)!!! ◦ Langer dan 8 weken basis (Ook bij kajakpolo) ◦ Ook belangrijk voor de zogenaamde “intervalsporten” workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Waarom minimum 8 weken (?) ◦ Cardiovasculaire effecten vrij snel ◦ MAAR MUSCULAIR minimum 8 weken Meer effectieve redistributie actieve spieren (TI) Toename capillarisatie Toename capillaire densiteit Toename aantal Mitochondria (Mt) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Opgelet met intensiteit trainen (weerstand) ◦ Afwisselen met EDT ◦ HIT volledig verschillend EIT(weerstandstraining) workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Enkele zaken om mee te nemen bij opstellen trainingsschema’s Opgelet met weerstandstrainingen ◦ Vooral glucose - glycogeenmetabolisme ◦ Kans op glycogeendepletie wat kan leiden tot chronische overtrtaining ◦ Nut? Lactaatcurve 200 7 180 6 160 HF (In BPM) 120 4 100 3 80 60 La (Mmol/L) 5 140 Hartfrequentie (HF) Lactaat 2 40 1 20 0 0 5 10 15 20 25 30 VO2 (In ml/min.kg) 35 40 45 workshop VKKF een kunst 0 50 11/12/2013, juist trainen, Geduld bij duurtaining + effecten ◦ Adaptaties spier langer dan 8 weken ◦ Ook ongelooflijk belangrijk voor interval (polo) ◦ Vooral door afwisseling sprint- rust workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst Sommige trainingsprikkels ZEER compatibel ◦ HIT training en EDT (duurtraining) ◦ IIT training en krachtuithouding Volgende sessie ◦ Focus krachttraining - krachtuithouding ◦ Bespreking studies trainingsaanpak kajak (!) ◦ Bespreking periodisering training workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst workshop VKKF 11/12/2013, juist trainen, een kunst