Operatieve correctie van de kaakstand

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Operatieve correctie
van de kaakstand
www.catharinaziekenhuis.nl
Inhoud
Waarom een operatie? . ..................................................................... 3
Voorafgaand aan uw operatie ............................................................ 3
De operatie ......................................................................................... 5
Na de operatie .................................................................................... 8
Nazorg en leefregels na de operatie ................................................... 9
Wanneer moet u contact opnemen? ................................................. 11
Vragen ................................................................................................ 11
Patiëntenvoorlichting: [email protected]
MKA010 / Operatieve correctie van de kaakstand / 26 -11-2015
2
Operatieve correctie
van de kaakstand
U komt in aanmerking voor een operatieve ingreep aan
uw kaak. Tijdens een gesprek met de kaakchirurg of de
orthodontist hebt u informatie gekregen over de aard
van uw kaakafwijking. Ook is met u de voorbereiding, het
verloop en de eventuele risico’s van de behandeling en de
nazorg besproken. In deze folder kunt u deze informatie
nog eens nalezen. Het is verstandig om u te realiseren dat
voor uw persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier
is beschreven. Als dit voor u het geval is, bespreekt uw
kaakchirurg dit met u.
Waarom een operatie?
Normaal gesproken wordt een afwijking in de stand van de tanden
behandeld door een orthodontist. Een orthodontist is een tandarts die
gespecialiseerd is in het recht zetten van tanden. Operatief ingrijpen
door een kaakchirurg is nodig wanneer er zulke grote verschillen zijn
tussen de stand, de vorm of de afmeting van boven- en onderkaak,
dat behandeling door de orthodontist alleen niet mogelijk is. Ook de
vorm van uw gezicht kan reden zijn om de voorkeur te geven aan een
operatie. Bij u is een combinatie van orthodontie en kaakchirurgie nodig
om tot goede resultaten te komen.
Voorafgaand aan uw operatie
Het ontwerpen van het plan voor uw behandeling begint met een eerste
gesprek in het Catharina Ziekenhuis. De orthodontist en de kaakchirurg
stellen in overleg het behandelplan op. Soms vindt ook overleg met
uw eigen tandarts plaats. Zij maken hierbij gebruik van reeds gemaakte
röntgenfoto’s en andere gegevens, zoals modellen van uw gebit.
De daadwerkelijke behandeling begint pas nadat u volledig bent
ingelicht over wat er gaat gebeuren, en alleen als u toestemming voor
de behandeling geeft. Bij de meeste patiënten is het noodzakelijk om de
3
tanden orthodontisch voor te behandelen (recht te zetten), voordat de
operatie kan plaatsvinden. Dit kan betekenen dat enkele maanden tot
ruim een jaar orthodontische apparatuur nodig is om de tanden in de
juiste stand te krijgen voor de operatie, zoals een beugel.
Behandelplan
Na de orthodontische voorbehandeling worden nieuwe foto’s en
afdrukken van uw gebit gemaakt. Vervolgens stelt de kaakchirurg
een definitief behandelplan vast voor de operatie. Daarna neemt uw
kaakchirurg alle bijzonderheden over de operatie, het verblijf in het
ziekenhuis en de herstelperiode met u door. U kunt zich bij uw afspraken
altijd door iemand laten vergezellen. Twee horen immers meer dan
een. Als u vragen hebt dan kunt u deze altijd aan uw behandelend
kaakchirurg stellen.
Pre-operatieve screening
Voordat u wordt opgenomen wordt u voor onderzoek van uw algemene
gezondheid doorverwezen naar de polikliniek Pre-operatieve screening.
Hiervoor is geen afspraak nodig. Op deze polikliniek moet u een
vragenlijst over uw medische geschiedenis invullen. Een arts stelt u
aanvullende vragen over bijvoorbeeld uw gezondheid, medicijngebruik,
allergieën, doorgemaakte ziekten en eerdere operaties. Als er iets
niet helemaal duidelijk is, of u heeft aanvullende vragen, vraag het
dan gerust. Ook worden afspraken met u gemaakt voor eventuele
aanvullende onderzoeken, zoals een ECG (hartfilmpje), bloedonderzoek
en soms röntgenfoto's van de longen. Het is ook mogelijk dat u op
advies van de arts wordt doorverwezen naar de internist, cardioloog
of longarts voor verder onderzoek. Dit is afhankelijk van uw leeftijd en
medische geschiedenis.
Belangrijk
U wordt geopereerd en bent daarom doorverwezen naar de polikliniek
Pre-operatieve screening. Op deze polikliniek bekijkt de anesthesioloog
of de operatie voor u extra gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.
Dit noemen we pre-operatieve screening. Tijdens dit gesprek komen
een aantal onderwerpen aan bod. Dit zijn onder andere de soort
verdoving (anesthesie) en pijnstilling. Ook bespreekt u waarop u moet
4
letten met eten, drinken en roken op de dagen rondom de operatie.
Daarnaast maakt u afspraken over hoe u op die dagen uw medicijnen
gebruikt. Dit geldt ook voor bloedverdunners. Bespreek het gebruik van
bloedverdunners ook altijd met uw behandelend arts. Als u medicijnen
gebruikt, neem dan een actueel medicijnoverzicht of medicijnpaspoort
mee.
Op de polikliniek Pre-operatieve screening kunt u zonder afspraak
terecht. U kunt ook een afspraak maken. De polikliniek is telefonisch
bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.15 en 16.30 uur, via
telefoonnummer: 040 - 239 85 01.
Meer informatie over pre-operatieve screening en verdoving vindt u in
de folder ‘Anesthesie’.
De operatie
De operatie vindt plaats onder algehele narcose. De duur van uw verblijf
in het ziekenhuis varieert van drie tot zeven dagen, afhankelijk van de
aard van de ingreep en hoe snel u herstelt. De kaakchirurg bepaalt op
basis daarvan, wanneer u naar huis kunt.
U meldt zich op afgesproken datum en tijd bij de balie van
verpleegafdeling Kortverblijf en Dagverpleging van het Catharina
Ziekenhuis. Een verpleegkundige helpt u bij het installeren op de
kamer en voert een aantal controles bij u uit zoals het meten van uw
temperatuur en polsslag. Ook krijgt u een tabletje met een kalmerende
werking, ter voorbereiding op de operatie. Een laborant neemt bloed bij
u af.
Om na de operatie uitdroging van uw lippen te voorkomen, dient u deze
vóór de ingreep dun met vaseline in te vetten.
Een verpleegkundige zorgt vervolgens dat u klaar bent voor de
operatie. Als u aan de beurt bent, brengt de verpleegkundige u naar
de voorbereidingskamer. Zodra de operatiekamer gereed is, haalt een
operatieassistent u op. Op de operatiekamer krijgt u een infuus in uw
arm met medicijnen. Het infuus blijft meestal tot de volgende dag
zitten. Een verpleegkundige verwijdert dit dan.
5
Omdat de operatie in de mond plaatsvindt onder algehele narcose, is
het nodig een ademhalingsbuisje in te brengen van de neus naar de
luchtpijp. Dit gebeurt als u slaapt en wordt weer verwijderd zodra de
operatie afgerond is.
Tijdens de operatie maakt de kaakchirurg de boven- en onderkaak los,
verschuift deze en zet beide kaakhelften in de juiste positie vast met
metalen plaatjes. Na de operatie worden de kaken meestal met losse
elastieken die beweging toelaten, in de juiste stand gehouden. Praten
en slikken gaat al snel beter, hoewel soms de voeding klein gemaakt
moet worden.
Bij sommige patiënten is het nodig om boven- en onderkaak tijdelijk aan
elkaar vast te zetten met metalen draadjes. U kunt de tanden en kiezen
dan niet meer van elkaar krijgen, maar wel door de mond ademen en
praten. Gemiddeld moet dit 3 tot 6 weken blijven zitten. Uw kaakchirurg
bespreekt met u of dit in uw geval noodzakelijk is en zo ja hoe lang dit
nodig is.
Na de operatie komt u op de ‘uitslaapkamer’, waar verpleegkundigen
in de gaten houden hoe het met u gaat. Als u weer goed wakker bent,
brengt een verpleegkundige u in bed naar de verpleegafdeling.
6
Figuur 1 (links) toont schematisch hoe de onderkaak verlengd is (naar voren
verschoven). Figuur 2 (rechts) hoe de bovenkaak verplaatst is. Hierna worden beide
delen met metalen plaatsjes vastgeschroefd (niet afgebeeld).
7
Na de operatie
Pijn
Na een kaakoperatie valt de pijn meestal erg mee. Hebt u toch pijn,
vraag de verpleegkundige dan om een pijnstillend middelen.
Zwelling
Na de operatie zwelt uw gezicht meestal flink op. De mate waarin dit
gebeurt verschilt per patiënt en hangt af van de soort operatie en van
de persoonlijke reacties hierop. De zwelling is het hevigst 48 uur na de
operatie.
Daarna worden het gezicht en soms de hals en de borst blauw en geel,
zoals na een bloeduitstorting. Na ongeveer 2 weken is de zwelling
meestal vrijwel helemaal verdwenen. Het is echter mogelijk dat enkele
weken tot maanden na de operatie nog restanten van de zwelling
aanwezig zijn. Zwelling kan worden beperkt door de eerste twee dagen
het hoofd zoveel mogelijk rechtop te houden en zo snel mogelijk te gaan
lopen.
Mogelijke risico’s en complicaties
Zoals bij elke operatie bestaat ook bij een operatieve correctie van de
kaak het risico op een infectie of nabloeding. Deze kans is erg klein.
U krijgt tijdens de operatie mogelijk antibiotica om een infectie te
voorkomen.
Gevoelsstoornissen
Vooral na operaties aan de onderkaak is het gebruikelijk dat de onderlip
en de kin enigszins gevoelloos aanvoelen. Dit gevoel verbetert in de loop
van enkele weken tot maanden en wordt in vrijwel alle gevallen weer
normaal. Het herstel van dat gevoel wordt meestal voorafgegaan door
een periode van spontane prikkelingen in de lip of kin.
Bezoek direct na de operatie
Na de operatie is uw gezicht meestal flink gezwollen. Uw gezicht ziet er
daardoor vaak anders uit dan normaal. Het is beter uw bezoek daar van
tevoren op te wijzen zodat zij niet schrikken.
8
Nazorg en leefregels na de operatie
Kaakoperaties verschillen in zoverre van vele andere chirurgische
ingrepen dat de patiënten over het algemeen gezond zijn en daardoor
sneller kunnen herstellen. Het is het beste om zo actief mogelijk te zijn
zodat u snel uw normale bezigheden kunt hervatten.
Uw kaken zijn tijdens de operatie in een van tevoren bepaalde stand
geplaatst. De juiste verhouding tussen de tanden van de boven- en
onderkaak wordt verzekerd door een plaatje (waefer), dat is vervaardigd
op een gipsafdruk van uw gebit. De genezing van uw kaken duurt zes
weken. In die periode mag u niet kauwen. Daarna kunt u weer redelijk
normaal eten, al blijven uw kaken nog wat stijf. Met oefeningen kunt u
de kaakbeweging weer verbeteren. Een verpleegkundige legt dit tijdens
uw opname aan u uit.
Uw arts controleert regelmatig de stabiliteit van uw kaken tijdens de
herstelperiode. Hiervoor worden speciale röntgenfoto’s gemaakt om
veranderingen in de positie van de kaken te signaleren.
De periode waarin u onder behandeling bent van de kaakchirurg voor
voorbereiding, operatie nazorg en controle, neemt gewoonlijk twee
tot drie maanden in beslag. Hierna gaat de orthodontist verder met de
behandeling die gewoonlijk nog ongeveer een half jaar duurt.
Bloedneus
Gedurende enkele weken na een operatie aan de bovenkaak, kan af en
toe ook een bloedneus ontstaan. Snuit dan niet uw neus maar veeg hem
af of haal hem op.
Eten
U mag de eerste 6 weken na de operatie niet kauwen. Daarom kunt u
deze 6 weken alleen vloeibare of gemalen zachte voeding ‘eten’. Omdat
u hierdoor anders en meestal minder eet dan u normaal doet, kunt u
wat gewicht verliezen. Daarom is het belangrijk dat uw voeding rijk is
aan calorieën en eiwitten. Voordat u naar huis gaat, krijgt u hiervoor een
dieetadvies en legt een verpleegkundige dit aan u uit.
9
Drinken
Het is belangrijk na de operatie voldoende te drinken. Een volwassene
heeft per 24 uur ongeveer 2,5 liter vocht nodig. U kunt dit bereiken
door voortdurend kleine slokjes te nemen. Hoewel u in het begin
waarschijnlijk alleen via een rietje kunt drinken, is het belangrijk om zo
snel mogelijk weer gewoon te drinken uit een kop of een glas (eventueel
met een schenktuit).
Mondverzorging
Het is noodzakelijk na iedere ‘maaltijd’ zo goed mogelijk uw mond
te reinigen. Hiervoor kan een zachte kindertandenborstel worden
gebruikt. Tevens moet de mond goed worden gespoeld. Hiervoor krijgt u
instructie van de mondhygiëniste die u na de operatie en na uw ontslag
uit het ziekenhuis begeleidt.
Om uitdroging van uw lippen te voorkomen moet u deze ook na de
operatie regelmatig dun met vaseline invetten.
10
Wanneer moet u contact opnemen met het
ziekenhuis
Het spreekt vanzelf dat de arts alles in het werk zal stellen om
complicaties tot een minimum te beperken. Toch bestaat er altijd een
geringe kans op een nabloeding of een wondinfectie. U kunt contact
opnemen met de afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
als:
• de pijn, zwelling en slikklachten na twee dagen niet verminderen;
• of als er sprake is van koorts (boven de 39° C).
Tijdens kantooruren kunt u contact opnemen met de polikliniek van
Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie. Neem ‘s avonds, ‘s nachts
en in het weekend contact op met de Spoedeisende Hulp.
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Dan kunt u tijdens
kantooruren contact opnemen met de polikliniek Mondziekten, Kaak- en
Aangezichtschirurgie.
Contactgegevens
Catharina Ziekenhuis
040 - 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl
Polikliniek Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
040 - 239 70 30
Spoedeisende Hulp
040 - 239 96 00
Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Mondziekten,
Kaak- en Aangezichtschirurgie kunt u terugvinden op
www.catharinaziekenhuis.nl/kaakchirurgie
11
Altijd als eerste op de hoogte?
Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief:
www.catharinaziekenhuis.nl/nieuwsbrief
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven
Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven