Standscorrectie grote teen

Standscorrectie grote teen
Standscorrectie
grote teen
Inhoud Standscorrectie grote teen, december 2014
3 Inleiding
4 De standscorrectie grote teen
4 Waarom een standscorrectie?
6 De operatie
6 Voorbereiden
7 De ingreep uitgelegd
8 Mogelijke complicaties
10 Het herstel
10 Herstel in het ziekenhuis
11 Weer thuis
12 Lange termijn
13 Meer informatie
13 Relevante adressen
14 Woordenlijst
Inleiding
U heeft al lange tijd veel last van uw grote teen. Die is scheefgegroeid.
De pijn en andere klachten belemmeren u bij uw dagelijkse
bezigheden. Uw orthopedisch chirurg heeft voorgesteld om de stand
van uw grote teen te verbeteren zodat de pijn vermindert. Daarvoor is
een operatie nodig.
Misschien wilt u meer weten over deze operatie voordat u een besluit
neemt. U vindt hier informatie over de standscorrectie grote teen,
de operatie en wat u bij het herstel kunt verwachten. Ook vindt u
adressen van organisaties waar u meer informatie kunt krijgen.
Houdt u er rekening mee dat de situatie voor iedereen anders is.
Ook kan de precieze procedure per ziekenhuis verschillen.
2
3
Oorzaken scheefstand
Scheefstand van de grote teen kan verschillende oorzaken hebben.
Artrose. Bij oudere mensen kan de grote teen krom gaan staan door
artrose in het gewricht. Bij artrose raakt het aangetaste gewricht
verbreed of vervormd. Op die plaats kan dan voortdurende druk, irritatie en pijn ontstaan wanneer u schoenen draagt.
Reumatoïde artritis. Scheefstand kan ontstaan bij reumatoïde
artritis die ook in de rest van de voorvoet voorkomt. De tenen
hebben dan de neiging om scheef te gaan staan. U kunt dan last
krijgen van pijn en instabiliteit.
Te smalle schoenen. Wanneer u een te smalle schoen draagt, raakt
het gewricht van uw grote teen bekneld en geïrriteerd. Sommige
mensen hebben van nature een brede voorvoet: een spreidvoet.
•
De
standscorrectie
grote teen
•
•
Waarom een standscorrectie?
Als u artrose of reumatoïde artritis heeft, kan uw grote teen scheef
gaan staan. U krijgt daarbij meestal last van pijn en zwelling.
Een standscorrectie van uw grote teen kan dan nodig zijn.
Hoe ziet scheefstand eruit?
Scheefstand van de grote teen
kan voorkomen aan één voet of aan beide voeten. Bij scheefstand
staat het middenvoetsbeen van uw grote teen naar buiten, uw teen
zelf staat naar binnen. Er ontstaat een pijnlijke knobbel aan de
zijkant van uw voet, bij het begin van de teen. Dit heet een bunion.
Deze knobbel kan leiden tot bursitis, een ontsteking van de
slijmbeurs. Bursitis, hallux valgus en aantasting van het gewricht
komen vaak voor bij reumatoïde artritis.
De slijmbeurs is een holte met slijmerig vocht tussen de huid en het
gewricht. Het bot van de grote teen zit vlak onder de huid. De slijmbeurs zorgt ervoor dat de huid soepel over het gewricht glijdt. De
zwelling bij uw teen bestaat uit verdikking van het bot, van het onderhuidse weefsel en van de slijmbeurs.
4
Pijn en zwelling
Als uw grote teen scheef staat, kan deze gaan
ontsteken. U kunt dan last krijgen van pijn en zwelling. Met een
röntgenfoto kan uw arts de scheefheid van uw teen beoordelen, de
conditie van uw bot bepalen en de diagnose stellen. Uw arts kan dan
besluiten dat een standscorrectie noodzakelijk is. Dit is een operatie
waarbij meestal de grote teen en het middenvoetsbeentje worden
gecorrigeerd.
Als schoenen slecht passen Als uw grote teen scheef staat,
passen uw schoenen vaak niet meer goed. Soms helpt het dragen van
bredere schoenen voldoende. Maar de scheefstand kan ook zo pijnlijk zijn dat u nauwelijks een schoen kunt dragen. Bovendien kan de
zwelling steeds opnieuw gaan ontsteken. Uw arts kan dan besluiten
dat een operatie nodig is. U kunt daarna weer zonder problemen
schoenen dragen.
5
Overleg met uw arts of u tijdelijk moet stoppen met bepaalde
medicijnen, bijvoorbeeld NSAID’s, bloedverdunners of DMARD’s.
Meestal stopt u vlak voor de operatie met uw medicijnen.
Ook op de website van het ziekenhuis kunt u informatie vinden die
voor u van belang is.
De operatie
Voorbereiden
Het is belangrijk dat u weet wat er allemaal komt kijken bij een
standscorrectie van uw grote teen. Uw vragen kunt u stellen aan de
orthopedisch chirurg. Vraag ook om informatie over anesthesie.
De ingreep uitgelegd
Praat met de chirurg
Een standscorrectie van de grote teen gebeurt meestal tijdens een
dagopname. De orthopedisch chirurg verwijdert de slijmbeurs, maakt
het gewrichtskapsel los en corrigeert dan de scheefstand.
Het is belangrijk dat u alles wat te maken
heeft met de operatie goed begrijpt. Pas dan kunt u toestemming
geven voor de operatie. Bespreek van tevoren uw vragen en zorgen
met de orthopedisch chirurg die de operatie gaat uitvoeren.
Vragen stellen
U kunt de volgende vragen stellen aan de orthopedisch chirurg:
Waarom is deze operatie nodig?
Hoe bereid ik mij voor op de operatie?
Wat wordt er tijdens de operatie gedaan?
Welke problemen kunnen tijdens en na de operatie ontstaan?
Wat staat mij te wachten na de operatie?
Wanneer mag ik naar huis?
Wat staat mij te wachten in de herstelfase direct na de operatie?
Wat kan ik op langere termijn verwachten?
Wat mag ik wel en wat niet na de operatie?
Welk resultaat mag ik van deze operatie verwachten?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
6
Folder anesthesie Vraag in het ziekenhuis naar een folder over
anesthesie. Daarin staat hoe u zich voorbereidt op de operatie. U
leest over onderwerpen als nuchter zijn voor de operatie (vanaf middernacht niet meer eten en drinken op de dag van de operatie), het
verwijderen van make-up, sieraden en uw kunstgebit, en of u tijdelijk
met medicijnen moet stoppen.
Opname
De operatie gebeurt meestal tijdens dagopname of een
kort verblijf in het ziekenhuis. Bij dagopname komt u ’s ochtends
nuchter naar het ziekenhuis en kunt aan het eind van de dag weer
naar huis. Nuchter betekent dat u vanaf middernacht vóór de operatie
niet meer mag eten en drinken.
De operatie Tijdens de operatie maakt de orthopedisch chirurg
een snee aan de zijkant van uw grote teen. Vervolgens verwijdert hij
de slijmbeurs. Hij maakt daarna het gewrichtskapsel los en verwijdert
het botstuk dat uitsteekt.
Dan corrigeert de chirurg de scheefstand: hij zaagt het bot door,
verwijdert een wig van bot en zet de uiteinden aan elkaar vast.
Daarvoor gebruikt hij fijne pinnetjes of schroefjes. Deze kunnen
blijven zitten, tenzij u er last van heeft, maar dat komt bijna niet voor.
7
Een andere mogelijkheid is dat uw arts het middenvoetsbeentje en
het basiskootje van uw grote teen aan elkaar vastmaakt.
Na de operatie krijgt u tijdelijk een gipsschoen.
Risico’s bij elke operatie
Verder gelden dezelfde risico’s als bij andere operaties:
Wondinfectie. De kans hierop is klein. Een wondinfectie is meestal
na 5 dagen zichtbaar. De wond is dan rood en pijnlijk en uw temperatuur is verhoogd. Behandeling bestaat uit rust en antibiotica.
Soms is een operatie nodig om pus te verwijderen. Dit voorkomt
een infectie van uw teen. Wordt de wond roder en pijnlijker, neem
dan direct contact op met uw huisarts of specialist. Lukt dit niet,
dan kunt u de spoedarts van het ziekenhuis bellen.
Nabloeding. De kans dat de wond nabloedt is de eerste 24 uur het
grootst. Voor de eerste dagen heeft u een drukverband gekregen.
Meestal is een tweede operatie niet noodzakelijk. Wel kunt u bij een
nabloeding een bloedtransfusie krijgen om het bloedtekort aan te
vullen.
Trombose. Alle langdurige operaties verhogen de kans op trombose.
Om dit te voorkomen krijgt u vanaf de dag van de operatie bloedverdunnende medicijnen in de vorm van tabletten of injecties. Het
kan nodig zijn dat u deze thuis nog een aantal weken gebruikt. De
trombosedienst legt u uit hoe u deze medicijnen gebruikt en welke
dosering u nodig heeft.
•
•
•
Standscorrectie grote teen voor en na de ingreep
Duur
De operatie duurt ongeveer 1 uur.
Mogelijke complicaties
Bij een standscorrectie van de grote teen kan een huidzenuw
­beschadigd raken. Het dove gevoel in uw teen is meestal maar
­tijdelijk. Verder gelden dezelfde risico’s als bij andere operaties.
Beschadigde huidzenuw
Soms raakt een huidzenuw
beschadigd. Dit kan een doof gevoel in uw grote teen veroorzaken.
Meestal gaat dit wel weer over.
8
9
Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u mee:
Een afspraak op de polikliniek
Een recept voor medicijnen
•
•
Het herstel
Herstel in het ziekenhuis
De eerste dagen na de standscorrectie van uw grote teen is het
belangrijk dat u uw voet hoog houdt. Daarmee beperkt u zwelling
en pijn. Uw voet wordt in het gips gezet. Dit blijft meestal 6 weken
zitten.
Botten vastgroeien
De botten die zijn rechtgezet moeten weer
aan elkaar groeien. Dit heeft tijd nodig. Uw voet wordt in het gips
gezet. Dit blijft meestal 6 weken zitten, soms iets langer. In het begin
is het nodig dat u met krukken loopt.
Voet hoog houden Het is belangrijk dat u de eerste dagen uw
voet goed hoog houdt als u zit of ligt. Zo beperkt u zwelling van
uw teen en voet. Ook helpt het tegen de pijn.
Eventueel kunt u meekrijgen:
Een afspraak met de trombosedienst
Een recept voor verbandmiddelen
Een overdracht voor de thuiszorg of het verpleeghuis
Een aanvraag voor fysiotherapie of ergotherapie
•
•
•
•
Weer thuis
Na een standscorrectie van uw grote teen moeten de botten weer aan
elkaar groeien. Dit kan zo’n 6 weken duren. Daarna kunt u uw voet
weer gaan belasten. Houd ook thuis uw voet de eerste dagen goed
hoog.
Gips
De botten die rechtgezet zijn, moeten weer aan elkaar groeien.
Gemiddeld is hiervoor 6 weken gips nodig. Steun in het begin alleen
op uw hiel bij het lopen. Als het gips eraf is, mag u uw voet steeds
meer belasten. Doe dit in overleg met uw arts. Eerst loopt u met 2
krukken, later met 1 kruk.
Voet hoog houden Het is belangrijk dat u de eerste dagen
uw voet goed hoog houdt als u zit of ligt. Zo beperkt u zwelling van
uw teen en voet.
Medicijnen
Direct na de operatie kunt u uw gebruikelijke
medicijnen weer innemen. Doe dit in overleg met uw arts.
­
Naar huis
U mag naar huis als:
het gips goed zit
de pijnstilling effect heeft
u zelfstandig naar het toilet kunt (met krukken of een looprekje)
•
•
•
10
11
Lange termijn
Na een standscorrectie van de grote teen kunt u uw voet weer normaal bewegen. De pijn verdwijnt en u kunt uw schoenen weer dragen.
Het resultaat blijft vaak ook op de lange termijn goed.
Revalidatie De revalidatieperiode duurt 2 tot 3 maanden.
Het herstel verloopt over het algemeen voorspoedig. Uw teen is de
eerste weken na de operatie nog gevoelig. Het litteken kan soms
langer pijnlijk blijven. Het is dan niet prettig om schoenen te dragen.
Uw arts controleert uw voet regelmatig. Als de correctie onvoldoende
resultaat heeft opgeleverd kan het nodig zijn dat u opnieuw
geopereerd wordt.
Resultaten en levensduur
Na de revalidatieperiode kunt u uw
voet over het algemeen weer normaal bewegen. Het resultaat blijft
meestal ook op de lange termijn goed. Soms gaat een teen opnieuw
scheef staan, maar de kans hierop is klein.
Meer
informatie
Relevante adressen
Reumafonds
Telefoon: 020 589 64 64
Website: www.reumafonds.nl
Reumalijn
U kunt bij de Reumalijn uw vraag stellen zoals u wilt.
Bel 0900 20 30 300 (3 cent p.m.), bereikbaar op werkdagen tussen
10.00 en 14.00 uur.
Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV)
Wetenschappelijke vereniging van orthopedisch chirurgen in
Nederland. De consumentensite van de NOV is
www.zorgvoorbeweging.nl.
Help mee
Het Reumafonds is er voor mensen met reuma. Wij vinden het
­belangrijk om goede voorlichting te geven. Dit voorlichtingsmateriaal
is mogelijk gemaakt door mensen die het Reumafonds een warm hart
toedragen. Wij krijgen geen subsidie van de overheid. Wilt u ook helpen
in de strijd tegen reuma? Alle giften, groot en klein, zijn welkom.
­Bankrekening NL 86 RABO 0123040000, Reumafonds Amsterdam.
12
13
Woordenlijst
•
Anesthesie De manier waarop u wordt verdoofd tijdens de operatie.
Die kan volledig (narcose) of plaatselijk zijn.
Antibiotica Medicijn tegen bacteriën.
Artrose Reumatische aandoening waarbij de kwaliteit van het
kraakbeen in de gewrichten verslechtert.
DMARD Afkorting voor Disease-Modifying Anti Rheumatic Drug.
Ook wel ontstekingsremmer genoemd. Dit medicijn remt chronische
reumatische ontstekingen. Het helpt de schade te beperken en de
pijn te verminderen.
Ergotherapeut Een therapeut die onderzoekt en adviseert welke
oefeningen en hulpmiddelen u in het dagelijks leven kunt
toepassen om klachten te verminderen.
Gewrichtskapsel Bindweefsel dat de botuiteinden van een gewricht
omhult.
Hallux Valgus Standsafwijking van de grote teen. Hierdoor ontstaat
een knobbel aan de zijkant van de voet bij het begin van de teen.
Infectie Besmetting door bepaalde ziekteverwekkers die het
lichaam binnendringen en zich vermenigvuldigen. Voorbeelden zijn
bacteriën en virussen.
NSAID Afkorting van Non Steroidal Anti-Inflammatory Drug. Dit zijn
medicijnen die de verschijnselen van een ontsteking verlichten en
pijn en stijfheid verminderen.
Orthopedisch chirurg Specialist die afwijkingen van het steun- en
bewegingsapparaat (botten, spieren, pezen en gewrichten)
behandelt. Wordt ook wel ‘orthopeed’ genoemd.
Pus Geelgroen vocht dat ontstaat bij ontstekingen. Het bestaat uit
afgestorven cellen, bacteriën en witte bloedcellen.
Reumatoïde artritis Een ontsteking van meerdere gewrichten die
langer dan drie maanden duurt. Mensen met RA hebben last van
pijn, stijfheid en zwelling van gewrichten. Op den duur treedt vaak
beschadiging op van het gewricht. Alle gewrichten kunnen aangetast worden.
Röntgenfoto Een foto die gemaakt wordt met röntgenstralen en
waarop compacter weefsel zoals botweefsel goed kan worden bekeken.
Slijmbeurs Een soort platte ballon waar vocht in zit om wrijving te
verminderen. Bijvoorbeeld bij de elleboog, knie en schouder.
Trombose B loedvatverstopping veroorzaakt door een stolsel aan de
wand van het bloedvat.
•
•
•
•
december 2014
Coördinatie Afdeling Voorlichting en Informatie,
Reumafonds, Amsterdam.
Tekst De teksten in deze brochure zijn tot stand
gekomen onder eindverantwoordelijkheid van de
Nederlandse Vereniging voor Reumatologie, de
Nederlandse Health Professionals in de Reumatologie en het Reumafonds.
•
Bij het samenstellen van de teksten zijn diverse
deskundigen (referenten) betrokken, die een ruime
ervaring hebben met de behandeling en begeleiding
van patiënten met reumatische aandoeningen. Ook
patiënten hebben een inhoudelijke bijdrage geleverd.
•
Productiebegeleiding pure | brand productions
•
•
•
•
•
•
•
•
14
Colofon Standscorrectie grote teen, Illustraties Paul Maasillustratie, Tilburg
Deze brochure wordt uitgegeven door de Stichting
Nationaal Reumafonds (afgekort tot Reumafonds).
Hierin zijn vertegenwoordigd de patiëntenorganisaties en de organisaties van de behandelaars.
Niets van deze uitgave mag vermenigvuldigd
en/of openbaar gemaakt worden, in welke vorm dan
ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
van de afdeling Voorlichting en Informatie van het
Reumafonds in Amsterdam.
® 2014 Reumafonds, Amsterdam
De inhoud van deze brochure kunt u ook lezen op
www.reumafonds.nl/patienten.
U bent dan verzekerd van de meest recente informatie.
Voor vragen kunt u terecht bij de Reumalijn,
T 0900 · 20 30 300 (3 cent p.m.).
15
535.dec14
Meer
informatie
Reumafonds
Postbus 59091
1040 KB Amsterdam
t 020 589 64 64
f 020 589 64 44
[email protected]
www.reumafonds.nl
Reumalijn Voor al uw vragen over reuma
t 0900 - 2030300 (3 cent p.m.), maandag
t/m vrijdag van 10.00 tot 14.00 uur.
[email protected]
ANBI erkend