Mark Löwenberg, MDL arts IBD patientendag, 24-6-2017 0 Wat is een behandeldoel? • Een doel die je m.b.v. een behandeling wil bereiken • Ziekte-specifiek Behandeldoelen in de tijd (ziekte van Crohn & colitis ulcerosa) Vroeger …. …. Nu Behandeldoelen Vroeger …. Klinische remissie • Behandeling gebaseerd op symptomen (buikpijn, diarree, etc.): subjectief • Klinische remissie is belangrijk, maar vaak slechte correlatie met endoscopie (m.n. Crohn) Behandeldoelen Vroeger …. Klinische remissie • Behandeling gebaseerd op symptomen (buikpijn, diarree, etc.): subjectief • Klinische remissie is belangrijk, maar vaak slechte correlatie met endoscopie (m.n. Crohn) Nieuwe(re) behandeldoelen voor IBD ‘treating beyond symptoms’ Benefits & risks of treating beyond clinical remission Benefits • Disease modification: reduction of damage Risks • Over-treatment? Nieuwe(re) behandeldoelen voor IBD ‘treating beyond symptoms’ Objectieve parameters Symptomen Patient reported outcomes (PROs) (Ontlastingsfrequentie, buikpijn, etc.) • • • • Biomarkers Endoscopie MRI (radiologie) Weefseldiagnostiek Behandeldoelen Biochemische remissie • • Biomarkers: stofjes in bloed of ontlasting die iets kunnen vertellen over of er wel of geen ontsteking in de darm gaande is Bijv.: CRP (bloed) & Calprotectine (ontlasting) Calprotectin (ontlasting) Correlation of fecal calpro and endoscopic disease activity in CD r = 0.75, P<0.001 Schoepfer et al., Am J Gastroenterol 2009 Correlation of fecal calpro and endoscopic disease activity in UC D'Haens et al., Inflamm Bowel Dis 2012 Calprotectin (ontlasting) Nadelen: • Grote variatie tussen patiënten en binnen dezelfde patiënten • Fout-positieve test uitslagen • Niet specifiek (verhoogd bij infecties) • Etc. Behandeldoelen Meer bewijs nodig Radiologische remissie Behandeldoelen Endoscopische remissie Nieuwe behandeldoelen voor IBD Mucosal healing (i.e. healing of the inflamed mucosa) • • • • • Reduced hospitalizations Reduced bowel-related surgeries Prolonged clinical remission Steroid free remission Etc. Mucosale heling geassocieerd met betere prognose bij ziekte van Crohn % 80 SES 0 60 SES 1-9 40 20 0 remission off steroid Steroid free-clinical remission Baert F et al. Gastroenterology 2010 remission off steroid off steroid and no antiand no flare TNF Mucosale heling geassocieerd met betere prognose bij colitis ulcerosa Inoue N, et al. ECCO 2013 Mucosal healing decreases need for surgery in Crohn’s disease Schnitzler et al. IBD 2009; 15:1259 Klinische en endoscopiche remissie geassocieerd met minder ziekenhuis opnames Hospitalisatie Follow-up 1 jaar (ziekte van Crohn) Hospitalisation (%) 20 17 15 10 5 0/11 9/53 0 Klinische en endoscopische remissie (week 12) Colombel et al, Gut 2010 Behandeldoelen Subtle histologic abnormalities in patients with quiescent UC predict future disease course (steroid use, hospitalisation, etc.) (Feagins L et al, IBD 2013) Meer bewijs nodig …. Histologische remissie ‘Gecombineerde’ behandeldoelen Diepe remissie Klinische remissie + endoscopische remissie (evt. i.c.m. normaal bloedonderzoek) Klinische remissie & Endoscopische remissie Conclusies Conclusies Klinische remissie Biochemische remissie Radiologische remissie Endoscopische remissie ‘Diepe remissie’ (klinische & endoscopische remissie) Histologische remissie Vragen ? Dank voor uw aandacht