De verlichting

De verlichting
Paragraaf 2
Waarom belangrijk?
• Basis westers denken
• Wat zijn westerse waarden?
Wie?
• Ik denk dus ik besta!
– Rene Descartes
•
•
•
•
•
•
Zocht bewijs bestaan god
Gelooft niet in kennis door waarneming
Overal is aan te twijfelen
Maar niet aan dat ik twijfel
Wat is waarheid?
Als God bestaat moet de werkelijkheid
bestaan.
Wie?
• Jean-Jacques Rousseau
– Eerste pedagoog
– Geloofde dat kinderen op
“natuurlijke”wijze opgevoed moesten
worden.
– Liet zijn eigen 5 kinderen naar het
vondelingehuis brengen.
– Was voor de vrijheid van mensen.
Wie
• John Locke
– Sociaal contract
– Gelijkwaardigheid
– Tabula Rasa
– Empirisme
Wie
• Montesquieu
– Trias politica
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechterlijke macht
De samenleving wetenschappelijk
onderzoeken
• Verlichters vonden dat mensen in de
duisternis zaten.
• Net zoals de natuur
• Mensen moesten eerst nadenken en
dan bepalen of ze iets of iemand
geloofden.
Gelijkheid, vrijheid en een menswaardig bestaan voor
iedereen!
• Verlichters vonden dat mensen recht
hadden op gelukkig leven op aarde.
– Alle mensen horen gelijk te zijn
– Alle mensen hebben recht op vrijheid
– Iedereen heeft recht op een
menswaardig bestaan.
Het volk hoort de macht in de staat
te hebben.
• Niet een koning of de kerk hoort de
macht te hebben.
• Er moet een grondwet komen waar
iedereen zich aan moet houden.
Verering van de natuur
• Voorbeeld nemen aan de natuur
• Zo zou er einde komen aan slecht
bestuur, onverdraagzaamheid en
onwetendheid.
Twijfel of de eigen kijk op de
wereld de enige juiste is
• Middeleeuwen : Ongelijkheid wil van
god
• In de 18de eeuw ging men twijfelen
• Men kon ook van andere culturen
leren
• Hoe kon je weten welke kijk de juiste
was?
Verbreiding
•
•
•
•
•
Ecyclopedie van diderot
Salons en koffiehuizen
Schrijvers, boeken en tijdschriften
Toneel
Verlichte despoten
Frederik de Grote
•
De vorst moet steeds
bedenken, dat hij
maar een mens is,
net als zijn
onderdanen. Als hij
de belangrijkste
rechter, de
belangrijkste
generaal, de
belangrijkste minister
en de rijkste van zijn
land is, dan moet hij
daar iets goeds mee
doen. Hij is alleen
maar de eerste
dienaar van de
staat."
Op zoek naar de ideale
samenleving
• Blz 48/49
• 23 wb