ontstaan heelal

4 Ontstaan van het heelal
p.57
23-12-2013
PPT ASO 5
1 Het heelal dijt uit

Men analyseert de straling van sterren en
sterrenstelsels
23-12-2013
PPT ASO 5



Een ster die stilstaat zendt
licht van een vaste
golflengte uit.
Als een ster zich van ons
verwijdert neemt de
golflengte toe en nemen
we in het lichtspectrum
een verschuiving van de
emissielijnen naar rood
waar (C).
Cfr. dopplereffect
23-12-2013
PPT ASO 4
http://www.youtube.com/watch?v=sBoMjh9gTYc&feat
ure=related
http://www.youtube.com/watch?v=FhfnqboacV0&feature=r
elated
Dopplereffect: De geobserveerde golflengte verandert wanneer een
lichaam in beweging is ten opzichte van het observerende object.
Roodverschuiving: een roodverschuiving treedt op bij een
verlenging van de golflengte, de sterrenstelsels lijken allemaal van
ons weg te bewegen.
23-01-2015
PPT ASO 4

Dat betekent dat hemellichamen zich
van elkaar verwijderen.
23-12-2013
PPT ASO 4
2 Ontstaan

Reconstructie naar het verleden: het
heelal was kleiner en op tijdstip 0
moeten de dichtheid en de
temperatuur oneindig groot geweest
zijn. Dit moment is de Big Bang of
oerknal, +/- 14 miljard jaar geleden.
23-12-2013
PPT ASO 4




Grondlegger: Priester-natuurkundige Georges
Lemaître (Leuven)
Einstein geloofde hem eerst niet en bleef
vasthouden aan zijn ‘steady state theory’.
Term ‘Big Bang’ werd toen spottend gebruikt
door de tegenstanders.
In 1929 deed Erwin Hubble (Amerikaans
astronoom) dezelfde ontdekking als Lemaître
23-12-2013
PPT ASO 4
Bewijs: achtergrondstraling




23-12-2013
PPT ASO 4
CBR: Cosmic Background
Radiation (microgolven)
COBE: Cosmic
Background Explorer
WMAP: opvolger van
COBE, is nauwkeuriger
Nieuwste beeld is van
ruimtetelescoop Planck
3 En de toekomst?



Gesloten heelal: expansie
langzaam, zwaartekracht
overwint → ‘Big Crunch’
Vlak heelal: expansie en
zwaartekracht in
evenwicht
Open heelal: snelle
expansie, zwaartekracht
kan het niet afremmen →
eeuwige uitdijing
23-12-2013
PPT ASO 4