Italië in Amsterdam

PRESS FEATURE
Italië in Amsterdam
Amsterdam heeft eeuwenoude banden met Italië. Al in 1477
kwam een groepje Lombarden naar Amsterdam. Amsterdam
wordt niet alleen sinds de 17de eeuw het Venetië van het
Noorden genoemd, ook bestonden er intensieve handelscontacten
tussen beide steden. Amsterdam ontwikkelde zich in de 17de
eeuw tot het belangrijkste handelscentrum van Europa. Dankzij
de ongekende rijkdom verrezen langs de beroemde grachten
woonhuizen die de vorm kregen van kleine paleizen. De interieurs
van deze grachtenhuizen werden verfraaid met marmer uit Italië.
Geliefd reisdoel
Amsterdam werd sinds 1600 een geliefd reisdoel voor bezoekers uit
Italië, wat blijkt uit allerhande reisbeschrijvingen. Ook nu trekt
Amsterdam nog veel Italiaanse toeristen. Op de Toeristische Barometer
staan de Italianen op de zesde plaats.
'De Lommerd': geldschieters uit Lombardije
In 1477 kwam een groepje Italiaanse geldschieters naar Amsterdam.
Deze werden Lombarden genoemd, naar hun land van herkomst:
Lombardije. De Bank van Lening heet in de volksmond daarom nog
steeds de lommerd. De huidige Stadsbank van Lening in de Nes, uit
1614, is een fraai voorbeeld van architectuur uit die tijd, en grenst aan
de Lombardsteeg.
Courante uyt Italien, 1618
Amsterdam is sinds de 17de eeuw beroemd om haar tolerantie ten
aanzien van andersdenkenden. Vele buitenlandse kranten en boeken
werden daarom in Amsterdam gedrukt. De oudste Nederlandse krant is
de Courante uyt Italien ende Duitschlandt, die in 1618 werd gedrukt in
Amsterdam. Het enig bewaard gebleven exemplaar van deze krant
bevindt zich in de Koninklijke Bibliotheek van Stockholm. Een replica is te
zien in het Persmuseum in Amsterdam-Oost.
persmuseum.nl
| Pagina 2 van 5
Amsterdam, het Venetië van het Noorden
Er bestaat al eeuwen een levendige handel tussen Amsterdam en
Venetië. Deze steden hebben veel gemeen: grachten, een haven,
handelsgeest en een goed bewaarde historische binnenstad. Al in de
17de eeuw werd Amsterdam door reizigers het Venetië van het Noorden
genoemd.
Italiaans marmer in het Paleis op de Dam
Rond 1650 was Amsterdam een van de rijkste steden ter wereld. Om dit
te onderstrepen werden bij de bouw van het nieuwe stadhuis op de Dam
– tegenwoordig het Koninklijk Paleis – grote hoeveelheden marmer
gebruikt uit het Italiaanse Carrara. Het vervoer van deze zware
marmerblokken was een gigantisch karwei: zij werden vanuit de bergen
per ossenkar naar Carrara vervoerd en daarna via Livorno of Genua per
schip naar Amsterdam. Toen het bouwwerk voltooid was, maakte het dan
ook grote indruk en men sprak zelfs van ‘het achtste wereldwonder’. De
meest indrukwekkende toepassing van het marmer is te vinden in het
interieur: alle zalen en galerijen zijn voorzien van marmeren
beeldhouwwerk, zoals de prachtige beelden in de Vierschaar waar
vroeger de doodvonnissen werden uitgesproken.
't Wapen van Venetië
Op de Stromarkt 11 staat een eenvoudig woonhuis met een rijkversierde
puilijst. De naam van dit huis dateert uit de Gouden Eeuw toen er nauwe
handelsbetrekkingen bestonden tussen Amsterdam en Venetië. In de
gevel bevindt zich een steen met de tekst 't Wape van Venetien, de Sint
Marcus-leeuw uit het Venetiaanse Stadswapen en de letters HB, die
verwijzen naar de vroegere eigenaar van het huis Hendrik Beerenburg.
Het familiewapen – een beer in een burcht – staat bovenop de gevel.
Italiaanse architectuur
De Italiaanse architectuur heeft veel invloed gehad op het stadsbeeld van
Amsterdam. Mooie classicistische voorbeelden uit de 17de eeuw zijn het
Paleis op de Dam van architect Jacob van Campen en de grachtengevels
van bijvoorbeeld Philips Vingboons.
Aan het eind van de 19de eeuw liet architect H.P. Berlage zich bij zijn
befaamde Koopmansbeurs inspireren door het Palazzo Pubblico in Sienna.
| Pagina 3 van 5
Woonhuis van musicus Locatelli
De Italiaan Pietro Antonio Locatelli, violist en componist (1695-1764),
kwam in 1720 naar Amsterdam. Hier componeerde hij en gaf hij les,
maar ook dirigeerde hij concerten. Hij woonde aan de Prinsengracht 506.
Ter ere van hem werd in 1964 op de gevel van zijn woonhuis door de
stad Bergamo een gedenkplaat aangebracht.
Italiaanse schoorsteenvegers in Amsterdam
Tussen Spuistraat en Singel, vlak tegenover de Romeinsarmsteeg, loopt
een smal steegje, waar nu niemand meer woont. Sinds de 17de eeuw
heet dit straatje de Schoorsteenvegerssteeg. Er stonden acht panden
waarvan een groot deel was bewoond door Italiaanse schoorsteenvegers
en een Hollandse huishoudster. Op dit moment is er van de Italiaanse
schoorsteenvegershistorie weinig meer over. Met de komst van centrale
verwarming nam het aantal schoorsteenvegers sterk af.
't Hofje van Venetië
In de Elandstraat 104-142 bevindt zich het Venetiæhofje, ook wel het
Maarloops Hofje geheten – naar een toenmalige regent die de oostelijke
vleugel liet bouwen. Het hofje werd in 1650 gesticht door Jacob Stoffels,
een koopman die van de handel met Venetië rijk was geworden. Uit
dankbaarheid liet hij de dertien huisjes neerzetten voor ‘behoeftige
weduwen’ en gaf het complex de naam Venetiæ.
Theater Frascati
Omstreeks 1810 opende een Italiaan in de Nes een koffiehuis dat hij
Frascati noemde. Geleidelijk aan werden er feestzalen bijgebouwd, zodat
Frascati uitgroeide tot een belangrijk amusementscentrum in Amsterdam.
Vanaf 1840 werden er regelmatig concerten gegeven, waarbij de grote
zaal plaats bood aan zo’n 1500 bezoekers. Nog steeds is het complex als
theater in gebruik. Je vindt Frascati op Nes 63.
Een Italiaans palazzo aan de Roemer Visscherstraat
In de Amsterdamse Roemer Visscherstraat, vlakbij het Vondelpark, is op
nummer 26 het huis 'Italië' te vinden; een woonhuis in palazzo-stijl. In
1894 is hier een rij huizen gebouwd in de stijlen van zeven landen:
Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië, Rusland, Nederland en Engeland. Dit
'Verenigd Europa', ook wel bekend als Zevenlandenhuizen, werd gebouwd
door architect Tjeerd Kuipers (1858-1942) met de bedoeling de
geschiedenis van de Europese bouwkunst in beeld te brengen.
IJsverkopers in Amsterdam
De Italiaan Michele Tofani kwam in 1928 naar Amsterdam, om ijs te
| Pagina 4 van 5
verkopen aan de bezoekers van de Olympische Spelen die dat jaar in
Amsterdam plaatsvonden. Hij besloot te blijven en stond met zijn
ijskarretje op het Amstelveld of het Waterloopplein.
De familie Tofani heeft nog steeds heerlijke ijssalons aan de
Kloveniersburgwal en in de Pijp.
- Tofani, Kloveniersburgwal 16
- Peppino, Eerste Sweelinckstraat 16
Italiaanse concept store
Natuurlijk kent Amsterdam ook veel heerlijke Italiaanse restaurants en
delicatessenwinkels. Niet te missen is Il Sogno in de Nieuwmarktbuurt:
een winkel met allerlei verschillende Italiaanse producten. Ze verkopen
hier niet alleen zeer smakelijk en vers Italiaans eten, maar ook Italiaanse
mode, boeken, cadeau-artikelen en cursussen Italiaans. Je vindt Il Sogno
op de Koningsstraat 19.
ilsogno.eu
Wapen van Rome in gevel Centraal Station
Aan de gevel van het Amsterdamse Centraal Station prijken de wapens
van vijftien Europese steden op kleurrijk geëmailleerde tegels van ieder
ongeveer een vierkante meter. Tussen Madrid en Marseille staat het
wapen van Rome. De stadswapens maken deel uit van de overvloedige
decoratie van het in 1889 geopende station, dat destijds werd beschouwd
als een 'triomfboog voor het vervoer'.
Amsterdam, januari 2015
| Pagina 5 van 5
Noot voor de redactie: De informatie is vrij beschikbaar voor gebruik en
referentie met bronvermelding: www.iamsterdam.com. Bovenstaande informatie
is onder voorbehoud en Amsterdam Marketing accepteert geen
verantwoordelijkheid voor onjuistheden in de gepubliceerde informatie.
Publieksinformatie:
www.iamsterdam.com
T. +31 (0)20 – 702 60 00
Amsterdam Marketing Press Office
E-mail:
[email protected]
Foto’s en teksten:
http://mediabank.iamsterdam.com/
Telefoon:
+31(0)20 702 6265
Over Amsterdam Marketing
Amsterdam Marketing is de citymarketingorganisatie van Metropool Amsterdam, actief op het gebied
van promotie, informatie, onderzoek en dienstverlening. De ambitie is om deze regio op de kaart te
zetten als één van de vijf meest aantrekkelijke metropolen van Europa voor bewoners, bezoekers en
bedrijven. Onder het motto ‘I amsterdam’ profileert Amsterdam Marketing de Metropool Amsterdam
als internationale woon- en werkmetropool, aantrekkelijke reisbestemming en proeftuin voor
innovaties.