Liesbreuk - Jeroen Bosch Ziekenhuis

Chirurgie
Liesbreuk
(hernia inguinalis)
Inleiding
Binnenkort komt u op het spreekuur van de chirurg in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
omdat u mogelijk een liesbreuk heeft. U komt bij een chirurg die gespecialiseerd is
in liesbreuken. In deze folder kunt u meer lezen over wat een liesbreuk is, of die behandeld moet
worden en welke behandelingen er mogelijk zijn. Mocht een operatie nodig zijn,
dan gaat u na het bezoek aan de chirurg meteen door naar de afdeling Preoperatieve Screening. U krijgt ook de informatiefolder ‘Operatie van een liesbreuk’. Uw afspraak op de polikliniek
Patiënten met (mogelijk) een liesbreuk komen in principe op de polikliniek Traumachirurgie, onderdeel van de polikliniek Chirurgie. Op deze polikliniek verzorgen
de chirurgen H.J.A.A. van Geffen, F. Liem, J.G. Olsman, S. Romijn om de beurt het
spreekuur. Het artsenteam bestaat verder uit een aantal arts-assistenten. Dit zijn
gediplomeerde artsen in opleiding tot chirurg. Zij zien zelfstandig patiënten op het
spreekuur en werken onder supervisie van de traumachirurgen.
Uw eventuele (vervolg)afspraak wordt gepland bij een van de chirurgen of artsassistenten van de polikliniek Traumachirurgie. De afspraak kan bij een andere arts
zijn dan de chirurg die u in eerste instantie heeft behandeld (uw ‘hoofdbehandelaar’). Wilt u alleen een afspraak bij uw hoofdbehandelaar? Geeft u dit dan aan bij
de secretaresse. Dan houdt zij hier rekening mee bij het plannen van de afspraak. De wachttijd tot uw volgende afspraak kan dan soms wat langer zijn.
Wat is een liesbreuk?
Bij een liesbreuk is er ter hoogte van de lies een zwakke plek of opening (een
‘breuk’) in de buikwand ontstaan. Op deze plek stulpt het buikvlies - en soms ook
wat buikinhoud - naar buiten. Een liesbreuk is dan ook vaak te herkennen aan een
bobbel in de lies. Meestal verdwijnt deze uitstulping spontaan bij liggen of is dan
gemakkelijk terug te masseren/duwen.
Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft
algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
© Jeroen Bosch Ziekenhuis / www.jeroenboschziekenhuis.nl
(CHI-141, uitgave februari 2016)
Een breuk in een of beide liezen komt regelmatig voor. Bij mannen zijn de liezen een
relatief zwakke plek. Dit komt doordat de zaadleider en de bloedvaatjes van de zaadbal
via de liezen naar de buik lopen. Door dit ‘lieskanaal’ dalen bij jongetjes - meestal al
voor de geboorte - de zaadballen af naar de balzak. Ongeveer 20% van de mannen en
2% van de vrouwen krijgt vroeg of laat een liesbreuk.
Dijbeenbreuk
De uitstulping kan ook net onder de lies zitten; in het kanaal waar ook de bloedvaten
en de zenuwen naar het been lopen. De zwelling is dan soms zichtbaar/voelbaar
precies in de liesplooi. Er is dan sprake van een dijbreuk, ook wel ‘vrouwenbreuk’ of
‘hernia femoralis’ genoemd. Dijbreuken komen minder vaak voor dan liesbreuken en
zien we vooral bij vrouwen. Omdat dit kanaal van nature erg nauw is, is het risico van
beklemming bij dit type breuk wat groter dan bij een liesbreuk.
Wat kan de oorzaak zijn?
Een liesbreuk kan ontstaan bij aangeboren aanleg of als de buikwand is uitgerekt. De
buikwand kan uitrekken door bijvoorbeeld overgewicht, veel hoesten of persen, of
vaak zwaar tillen. Ook van roken wordt de buikwand zwakker.
Welke klachten geeft een liesbreuk?
Een liesbreuk verdwijnt nooit vanzelf. De breuk kan dus blijven zoals hij is, of langzaam
groter worden. Behalve een zwelling bij staan en lopen, is er soms sprake van een
zwaar, pijnlijk en branderig gevoel in de lies.
Hoe stelt de arts de diagnose?
Om vast te stellen of er sprake is van een liesbreuk bekijkt en bevoelt de arts de
uitstulping terwijl u staat. Dit lichamelijk onderzoek is het meest belangrijk. Bij twijfel
kan een echografie of een MRI-scan nodig zijn. Maar deze onderzoeken kunnen geen
absolute zekerheid geven en zijn daarom minder belangrijk. Een echografie of MRI
kan meestal niet direct plaatsvinden. U krijgt hiervoor dan een afspraak mee op een
andere dag.
Wel of niet opereren?
De chirurg zal samen met u bepalen of er een goede reden (medische indicatie) bestaat voor een liesbreukoperatie of dat het juist verstandiger is om niet te opereren.
Wanneer opereren?
Een liesbreuk kan niet vanzelf genezen (behalve bij baby’s in het eerste levensjaar). Als
u veel last heeft van de liesbreuk kan een operatie noodzakelijk zijn.
Een operatie is soms ook nodig als de liesbreuk beklemd raakt. Hierbij zit het buikvlies, met daarin mogelijk een deel van de darm, klem in de opening. De uitstulping
is niet meer terug te duwen. De breuk wordt groter, kan rood verkleuren en doet veel
pijn. Als het voedsel door de beknelling niet meer door de darm kan gaan, kan dit tot
misselijkheid, buikpijn en braken leiden. Vaak is dan een spoedoperatie nodig. Gelukkig
komt een acute beklemming van een liesbreuk niet vaak voor.
Wanneer afwachten?
Sinds enkele jaren moeten chirurgen in Nederland de richtlijn ‘Behandeling van een
liesbreuk’ van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde volgen. Hierin is onder
andere vastgelegd dat er geen goede medische reden is om te opereren bij mannen
ouder dan 50 jaar met geen of weinig klachten en bij wie de breuk goed is terug te
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 4
duwen. De kans op een beklemde liesbreuk is in zo’n geval namelijk verwaarloosbaar
klein, terwijl een operatie altijd een zeker risico met zich meebrengt.
Om die reden wordt meestal besloten om niet te opereren, maar om rustig af te
wachten. Mochten er meer klachten komen dan is een operatie altijd nog mogelijk.
Deze zogenaamde ‘conservatieve behandeling’ kan ook afgesproken worden voor
mensen die wel klachten hebben, maar voor wie een operatie te risicovol is.
Breukband
Heel soms krijgen mensen met een liesbreuk nog een breukband voorgeschreven.
Dit is een soort riem of beugel die op de plek van de breuk drukt en zo uitstulping van
de breukzak moet voorkomen. Zo’n breukband heeft meestal weinig effect en kan wel
eens meer hinder opleveren dan gemak.
De operatie
Als de chirurg met u afspreekt dat u geopereerd gaat worden ontvangt dan ook een
informatiefolder over de liesbreukoperatie. Deze informatie is ook te vinden op www.
jbz.nl/liesbreuk. We geven u hier alvast kort wat meer informatie over de liesbreukoperatie.
Voor een liesbreukoperatie wordt u in principe opgenomen op de afdeling Dagbehandeling van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. De operatie duurt ongeveer een half uur. In
principe gaat u twee tot drie uur na de ingreep weer naar huis.
De operatietechnieken
Er zijn verschillende technieken om een liesbreuk te opereren. Grofweg zijn deze te
verdelen in de zogenaamde ‘voorste benadering’ oftewel ‘open’ techniek en de ‘achterste benadering’ oftewel kijkoperatie.
In het Jeroen Bosch Ziekenhuis wordt u in principe altijd volgens de ‘open’ methode
geopereerd; het zogenaamde Prolene Hernia Systeem (PHS). Hierbij wordt een speciaal matje geplaatst dat de plaats van de breuk bedekt en versterkt zonder dat het
weefsel onder spanning bij elkaar wordt getrokken. Deze ‘open’ operatie is minimaal
even goed als een kijkoperatie en bovendien veiliger voor de patiënt. Ook is de kans
dat u opnieuw geopereerd moet worden na de open operatie kleiner. De chirurg
bekijkt samen met u welke techniek de beste keus is.
De verdovingstechniek
In principe krijgt u een ‘epidurale’ verdoving (ruggenprik). Hierbij is alleen het onderlichaam verdoofd en bent u (als u dat wilt) gewoon wakker tijdens de operatie. De
anesthesioloog kan ook zorgen dat u slaapt tijdens de operatie. Bij deze methode zult
u niet misselijk zijn na de operatie en kunt snel weer eten en drinken. Als gekozen
wordt voor algehele narcose, zal de wachttijd tot uw operatiedatum langer zijn.
Preoperatieve screening
Voordat u geopereerd mag worden, bekijkt de anesthesioloog of uw gezondheid dit
toelaat. U brengt hiervoor een bezoek aan de afdeling Preoperatieve Screening (POS).
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 4
U krijgt van tevoren een vragenlijst die u ingevuld meeneemt naar de afspraak op de
POS. U kunt deze vragenlijst ook vinden op www.jbz.nl/pos
Op de POS neemt een verpleegkundige de vragenlijst met u door. Aansluitend komt
u bij een anesthesioloog en een anesthesiemedewerker. De anesthesioloog is de arts
die u de verdoving toedient. Heeft u vragen over de anesthesie? Dan kunt u deze op
de POS bespreken met de anesthesioloog.
De anesthesioloog beoordeelt of u gezond genoeg bent voor de operatie. Soms is er
nog onderzoek nodig, zoals bloed- of urineonderzoek, een elektrocardiogram (hartfilmpje) of een longfoto. Zonodig brengt u nog een bezoek aan een andere specialist,
zoals de internist of cardioloog. De medewerker van de POS regelt voor u de eventuele afspraken.
Het bezoek aan de POS duurt ongeveer 1 uur.
Afspreken van de operatiedatum
U wordt altijd geopereerd door een chirurg die liesbreukoperaties als aandachtsgebied
heeft. Dit kan een andere chirurg zijn dan de arts die u op de polikliniek heeft gezien.
Wilt u graag geopereerd worden door een bepaalde liesbreukchirurg, dan kan de
wachttijd tot uw operatiedatum langer zijn.
Ook de anesthesioloog kan een andere zijn dan u op de POS heeft ontmoet. U wordt
voor de operatie in principe opgenomen op de afdeling Dagbehandeling van het
Jeroen Bosch Ziekenhuis. Heeft u nog vragen?
U kunt dan tijdens kantooruren bellen met de polikliniek Traumachirurgie,
telefoonnummer (073) 553 60 05.
U kunt uw vraag ook per e-mail stellen: [email protected].
U krijgt dan zo spoedig mogelijk een reactie van ons.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 4