IP/09/351 Brussel, 4 maart 2009 Commissie roept EU-leiders op één lijn te trekken bij bestrijding crisis, de financiële markt snel te hervormen en op de G20 mondiaal leiderschap te tonen De Europese Commissie roept de EU-leiders op nog meer gecoördineerde Europese actie te ondernemen om de economische crisis te bestrijden. In haar mededeling aan de Europese Raad van 19 en 20 maart doet de Commissie voorstellen waarmee wordt ingehaakt op de uitgebreide steun die momenteel wordt verleend aan de reële economie en de werkgelegenheid. In de mededeling wordt een uitgebreide hervorming van het financiële stelsel uit de doeken gedaan waarbij wordt uitgegaan van het verslag-de Larosière. Door zich als een front ondubbelzinnig achter dit ambitieuze programma te scharen, kan de EU mondiaal het voortouw nemen op de G20-top op 2 april in Londen, zo blijkt uit de mededeling. Commissievoorzitter José Manuel Barroso heeft in dit verband het volgende verklaard: "De Europese Raad moet op zijn voorjaarsbijeenkomst een duidelijk signaal afgeven aan burgers en bedrijven waar ook ter wereld. We kúnnen de crisis te boven komen. Het verenigd Europa wil en gaat deze strijd winnen. We moeten het herstelplan in onderling overleg resoluut uitvoeren. We moeten profiteren van de kansen die de interne markt biedt. Vandaag vragen we de EU-leiders met een breed actieplan te komen, al het mogelijke te doen om ontslagen te voorkomen, de financiële markten op basis van het verslag van de Larosière op te schonen, en in de aanloop naar de G20-top in Londen de weg te effenen voor een Europa dat de toon aangeeft en anderen overtuigt door zelf het goede voorbeeld te geven." Het bankwezen De mededeling begint met een overzicht van de maatregelen die sinds het najaar van 2008 zijn genomen en die een ineenstorting van de Europese banksector en daarmee talloze faillissementen en ontslagen hebben voorkomen. Er wordt bij de lidstaten op aangedrongen het vertrouwen snel te herstellen en de kredietverlening weer op gang te brengen door met name de banken af te helpen van de probleemactiva op hun balans op basis van de richtsnoeren van de Commissie van 25 februari. Financiële reglementering en financieel toezicht De Commissie stemt in met de belangrijkste principes die de de Larosière Group heeft opgesteld en vraagt de EU-leiders daar ook mee in te stemmen. Het toezicht op EU-niveau moet fors worden aangescherpt. Tegelijk moet worden vastgehouden aan een duidelijke rol voor de nationale toezichthouders. De Commissie steunt het voorstel van de groep om onder auspiciën van de ECB een organisatie op te zetten, die systeemrisico's in een vroeg stadium signaleert, zodat op tijd kan worden ingegrepen. De Commissie steunt ook de aanbeveling van de groep om een aantal essentiële reglementeringsstandaarden voor de gehele EU op te stellen. In april komt de Commissie met een aantal initiatieven die al in de pijplijn zitten en betrekking hebben op hedgefondsen, private equity en beloningsstructuren. Na een effectbeoordeling zal de Commissie bij de Europese Raad in juni een gedetailleerd tijdschema indienen voor verdere maatregelen op basis van het verslag van de Larosière. In het najaar komt zij met voorstellen voor het nieuwe toezichtkader en met voorstellen om het liquiditeitsrisico en buitensporige leverage tegen te gaan, depositohouders en polishouders nog beter te beschermen, en effectieve sancties mogelijk te maken bij wangedrag. De reële economie In de mededeling wordt erop gewezen dat de eerste resultaten van het Europees economisch herstelplan zichtbaar worden. De lidstaten hebben voor de economie in totaal 3,3% van het bbp aan begrotingssteun uitgetrokken. Deze wordt verleend via concrete maatregelen en door de automatische stabilisatoren te laten werken. Het gaat om in totaal 500 nationale maatregelen. Een overzicht daarvan is te vinden in de bijlage. De conclusie is dat de maatregelen in grote lijnen aansluiten bij het herstelplan omdat ze tijdig, trefzeker en tijdelijk zijn. De Commissie roept de EU-leiders op in te stemmen met aantal duidelijke uitgangspunten waarop verdere actie gebaseerd moet zijn: een open interne markt, een open wereldhandel, opbouw van een koolstofarme economie en een zo spoedig mogelijke terugkeer naar houdbare overheidsfinanciën. De Commissie herhaalt haar oproep aan de lidstaten om vijf miljard euro te investeren in energieverbindingen en breedband. Werkgelegenheid De Commissie roept de lidstaten op de werkloosheid, die voor het eerst sinds de jaren negentig kan oplopen tot 10%, en sociale uitsluiting krachtiger te bestrijden om de vraag op peil te houden en zo verdere ontslagen te voorkomen. Nationale stimuleringsplannen moeten daar in elk geval rekening mee houden. In dit verband verzoekt de Commissie de lidstaten tijdelijke arbeidstijdverkorting financieel te steunen, werklozen meer inkomenssteun te geven, de niet-loonkosten voor werknemers te verlagen en investeringen in opleiding en bijscholing te bevorderen. Op Europees niveau vraagt de Commissie om snel goedkeuring te verlenen voor haar voorstel om de voorschotten uit het Europees Sociaal Fonds onmiddellijk met 1,8 miljard euro te verhogen. 2 De Commissie komt ook met een stappenplan voor de Europese werkgelegenheidstop in mei in Praag over verdere concrete maatregelen om werkgelegenheid te behouden en banen te creëren in sectoren die de toekomst hebben. De Commissie zal in de aanloop naar de top een reeks workshops organiseren met de belangrijkste belanghebbende partijen in de verschillende lidstaten. Op weg naar mondiaal herstel en een leidende rol van de EU De Commissie vraagt de EU-leiders te bepalen op welke gebieden Europa op de G20-top op 2 april in Londen nadrukkelijk een leidende rol kan en moet spelen. Daarbij verwijst zij naar het gesloten optreden van de EU op de top van Washington in november 2008. De EU moet zich inzetten voor een verbetering van het mondiale financiële en toezichtstelsel, en met name voor een betere transparantie en verantwoordingsplicht, deugdelijke regels voor alle financiële partijen, de aanpak van problemen door onvoldoende afstemming tussen de verschillende rechtsstelsels, een bevordering van de internationale samenwerking tussen toezichthouders, en een hervorming van het IMF, het FSF (Financial Stability Forum) en de Wereldbank. Om het mondiale herstel te bevorderen, moet Europa op de top van Londen ook pleiten voor een evaluatie van de mondiale gevolgen van de tot dusver genomen begrotingsmaatregelen, voor een open wereldhandel en een multilateraal initiatief voor de handelsfinanciering. Ook moeten de millenniumdoelstellingen, waaraan alle partijen zich in Washington al hadden gecommitteerd, nog eens onder de aandacht worden gebracht. De volledige tekst van de mededeling van de Commissie aan de Europese Raad is te vinden op: http://ec.europa.eu/commission_barroso/president/index_en.htm 3