Bijlage VWO 2008 tijdvak 1 natuurkunde 1,2 (Project Moderne Natuurkunde) Deze bijlage bevat gegevens en formules. 800025-1-023b Gegevens en formules Tabel 1: Elementaire deeltjes Fermionen Quarks Generatie 1e 2e 3e Deeltje/smaak u up d down c charm s strange t top b bottom Leptonen Massa (GeV/c2 ) 0,003 0,006 1,2 0,1 175 4,2 Lading (e) 2/3 –1/3 2/3 –1/3 2/3 –1/3 Generatie 1e 2e 3e Deeltje/smaak νe e– νμ μ– ντ τ– elektronneutrino elektron muonneutrino muon tauonneutrino tauon Massa (GeV/c2 ) <1⋅10 -5 0,000511 <0,0002 0,106 <0,02 1,784 Lading (e) 0 –1 0 –1 0 –1 Bosonen Sterke interactie gluon 0 g 0 Gravitatie Graviton (hypothetisch) γ W− W+ Z0 Elektrozwakke interactie foton 0 Wmin-boson 82 Wplus-boson 82 93 Z-boson 0 –1 +1 0 Ieder deeltje heeft een antideeltje met dezelfde massa en met tegengestelde lading, baryon- of leptongetal. Alle genoemde quarks hebben baryongetal ⅓ en leptongetal 0. Alle genoemde leptonen hebben baryongetal 0 en leptongetal 1. Tabel 2: Enkele samengestelde deeltjes deeltje p + proton p – antiproton n neutron n antineutron samenstelling uud − π pi-minmeson π + pi-plusmeson π 0 pi-nulmeson H waterstofatoom uud udd udd ud ud uu / dd + – p e baryongetal 1 –1 1 –1 leptongetal 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 Tabel 3: Formules Ek = p2 2m 2 h 2 ⎛ n x2 n y nz2 ⎞ Ek = + ⎟ ⎜ + 8m ⎜⎝ L2x L2y L2z ⎟⎠ 800025-1-023b* 2 lees verdereinde ►►►