Hoofdluis informatie

HOOFDLUIS
Wat is hoofdluis
Een hoofdluis is een grijsblauw insect, 2 à 4 millimeter groot. Hij leeft van mensenbloed. Als
hij bloed heeft gedronken, is hij roodbruin. Om aan bloed te komen, bijt hij. Daarbij geeft hij
wat speeksel af, waardoor het bloed minder snel stolt. Een allergische reactie op dat speeksel
veroorzaakt de jeuk.
Hoofdluizen zijn parasieten en kunnen niet zonder de mens. Ze blijven het liefst op iemands
hoofd zitten. Gescheiden van hun gastheer blijven ze maar 48 tot 55 uur leven.
Een luizenleven
Een volwassen luizenvrouwtje legt 5 à 9 eitjes per etmaal. Dat zijn de neten. Die zitten
vastgeplakt aan een haar, vlakbij de hoofdhuid. Na 6 tot 9 dagen komen daar larfjes uit. De
lege hulsjes van de neten blijven aan het haar geplakt zitten. Zo`n larve is na 7 à 10 dagen zelf
volwassen en kan dan ook weer eitjes leggen.
Hoe krijg je hoofdluis?
Waar kinderen veel contact met elkaar hebben, zoals op school, kan de hoofdluis welig tieren.
De beestjes kunnen direct oversteken van het ene hoofd naar het andere, of een omweg nemen
via jassen en dassen, knuffels en kammen. Luizen kunnen niet vliegen of springen, maar wel
lopen. Natuurlijk kunnen ook volwassenen hoofdluis krijgen.
Wat merk je van die luizen?
Jeuk
De allergische reactie begint niet meteen. Bij een eerste besmetting duurt het soms weken
voordat er jeuk optreedt. Wie vaker besmet wordt, krijgt vaak eerder jeuk.
Neten
Gaat u zoeken, dan vindt u soms neten: ovale witte eitjes, kleiner dan een millimeter,
vastgeplakt aan een haar. Ze zitten meestal achter de oren of in de nek. `Verse eitjes` zitten
vlak tegen de hoofdhuid aan.
Oudere neten zijn met de groei van het haar verder van de hoofdhuid afgeraakt. Netenhulsjes
die 2,5 centimeter van de hoofdhuid afzitten, zijn zeker leeg.
Luizen
De luizen zelf vindt u alleen als u er met een luizenkam naar zoekt. Ze hebben sensoren voor
beweging en kunnen u heel handig ontwijken.
Wat kunt u zelf doen aan hoofdluis
Twee dingen: controleren op hoofdluis en de hoofdluis bestrijden.
Controle
Vermoedt u dat uw kind hoofdluis heeft, dan kunt u dat op de volgende manier controleren.


Was het haar met shampoo en spoel het uit.
Bescherm de ogen met een washandje












Doe crèmespoeling (conditioner) in het haar en spoel deze niet uit.
Kam eventuele knopen en klitten uit het haar met een gewone kam.
Laat het kind het hoofd voorover houden boven een wasbak.
Kam het haar van achter naar voren met een luizenkam tegen de hoofdhuid aan.
Begin bij het ene oor en schuif steeds op tot u bij het andere oor bent.
Houd een papieren zakdoek of keukenrol bij de hand.
Veeg de kam regelmatig af en kijk of u luizen op het papier ziet.
Spoel de crèmespoeling uit.
Laat het kind rechtop zitten en kam het natte haar achterover.
Kam dan nog eens met de luizenkam, maar nu van voor naar achter.
Kam weer van oor tot oor.
Veeg de kam telkens af en kijk of er luizen op papier zitten.
Als iemand in uw gezin hoofdluis heeft, is het verstandig alle gezinsleden op deze manier te
controleren. Zolang er op school of bij vriendjes en vriendinnetjes luizen voorkomen, is het
nodig te blijven controleren. Als één of twee kinderen in de omgeving luizen hebben, is eens
per week genoeg. Zijn er meer kinderen besmet, controleer dan elke avond.
Hoofdluizen leggen hun eitjes `s nachts. Als uw kind overdag is besmet, en u spoort `s avonds
de luizen op, kunt u voorkomen dat ze eitjes leggen.
Bestrijding
Er zijn drie bestrijdingsmethoden:



1 herbesmetting voorkomen;
2 kammen met de netenkam;
3 een anti-luizenmiddel toepassen.
U kunt kiezen tussen de combinatie 1 en 2 of 1 en 3. Ze werken ongeveer even goed.
Methode 1: herbesmetting voorkomen
Luizen zitten ook op beddengoed, kleren, knuffels, kammen, stoelbekleding enzovoort. Als u
ze daar laat zitten, heeft het hele gezin zó weer luizen. Doe daarom op de dag waarop u begint
met methode 2 of 3 het volgende.



Was alle kleren, beddengoed, jassen, sjaals, knuffels enzovoort op minsten 60 graden.
Wat niet kan worden gewassen, of niet zo warm, moet een week in een afgesloten
plastic zak worden bewaard. Hoe kouder het is, hoe korter de luizen leven. Daarom is
het ook afdoende als u de kleding enzovoort een dag in de diepvriezer legt.
Geef beklede stoelen, kussens, vloerkleden en autobekleding een grondige beurt met
de stofzuiger.
Maak kammen en haarborstels luizenvrij op één van de volgende manieren:
o laat ze een uur weken in een luizendodend middel (zie methode 2);
o desinfecteer ze met alcohol;
o laat ze een week in een afgesloten plastic zak zitten;
o was ze in de afwasmachine of met de hand (met keukenhandschoenen!)
minstens 10 minutens op 60 graden;
o kook ze 5 minuten uit in een pannetje met water.

Voorkom nieuwe besmetting via de kapstok op school en op de sportclub! Geef elk
kind een eigen plastic zak mee om zijn jas, sjaal en dergelijke in te stoppen.
Methode 2: kammen met de netenkam
Wie geen anti-luizenmiddel gebruikt, moet twee weken lang elke dag het haar kammen met
een netenkam, in combinatie met crèmespoeling. Doe dit op de manier die hierboven staat bij
`Controle`, maar gebruik een netenkam in plaats van een luizenkam.
Welke kam?


Kies voor methode 2 een metalen netenkam. De tanden van een netenkam staan
dichter bij elkaar dan die van een luizenkam. Een netenkam verwijdert dus luizen en
neten. Een netenkam met korte tanden en een handvat kamt het prettigst. Voor dik,
krullend haar is een netenkam met lange tanden nodig om bij de hoofdhuid te komen.
Een netenkam is ook geschikt voor het opsporen van luizen en voor methode 3.
Een luizenkam is niet geschikt voor methode 2, want deze verwijdert alleen luizen
(geen neten). Een luizenkam kan wel worden gebruikt voor het opsporen van luizen en
voor methode 3.
Methode 3: een anti-luizenmiddel toepassen
Er zijn verschillende anti-luizenmiddelen te koop. Het beste middel is een lotion die
malathion bevat. Andere middelen bevatten permetrine of bioalletrine met piperonylbutoxide
of dimeticon.



De luizenmiddelen zijn niet geschikt voor kinderen jonger dan 6 maanden. Dimeticon
is geschikt voor gebruik als u zwanger bent of borstvoeding geeft, de andere middelen
niet.
Een anti-luizenmiddel moet tweemaal worden toegepast met een tussenpoos van een
week. Houdt u precies aan de gebruiksaanwijzing.
Vanaf de eerste behandeling moet het haar twee weken lang elke dag zorgvuldig
worden gekamd met een luizenkam (= stofkam). Chloor maakt dat malathion niet
werkt. Daarom mag je de dag van de behandeling met malathion niet zwemmen in
chloorhoudend water.
Tips


Je eigen haar kammen met een luizen- of netenkam lukt niet goed. Het is een lastig en
precies karweitje, dat het beste door iemand anders kan worden gedaan.
Lang haar kammen met een luizen- of netenkam is een heel gedoe. Door het haar
korter te laten knippen, wordt het makkelijker te kammen. Dat moet dan gebeuren ná
de eerste behandeling. Overleg wel even met de kapper; hij moet immers zijn
gereedschap ontsmetten om verspreiding van de hoofdluis te voorkomen.
Welke geneesmiddelen kunnen worden gebruikt bij hoofdluis?
Anti-luizenmiddelen
Door de hoofdhuid te behandelen met anti-luizen middelen, worden luizen en neten gedood.
De werking houdt enkele dagen aan. Omdat de kans bestaat dat er na de behandeling nog
enkele neten in leven zijn, wordt de behandeling na 1 week herhaald. Daarbij moet u dagelijks
het haar kammen met een speciale luizenkam gedurende 2 weken vanaf dag 1 tot en met dag
14. Een goede netenkam is die van Nitcomb.
Voorbeelden van de verschillende middelen:
Malathion: Prioderm lotion (shampoo werkt iets minder goed) en Noury lotion. De
werkzaamheid is zeer goed. Het stinkt wel heel erg! Bovendien is het lichtontvlambaar, dus
kijk uit met open vuur. Het haar na gebruik ook niet fohnen.
Dimeticon: Nyda, Dimeticon-lotion van verschillende merken o.a Samenwerkende
Apothekers, Kruidvat, en Prioderm. Dimeticon verstikt de luizen en neten. De werkzaamheid
is vergelijkbaar met malathion, maar het is veel gebruiksvriendelijker.
Andere middelen zijn minder werkzaam en worden niet geadviseerd.
Deze tekst is gebaseerd op de Zelfzorgfolder Hoofdluisvan de KNMP.
Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet
aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze
tekst.