Aanvulling op NOVA 4 havo Hoofdstuk 5, paragraaf 4

Aanvulling op NOVA 4 havo
Hoofdstuk 5, paragraaf 4 : Additiereacties
Substitutiereacties
Naast additiereacties van halogenen bij alkenen bestaan er ook substitutiereacties van halogenen
met alkanen. In een substitutiereactie wordt een H-atoom vervangen door een fluor-, chloor- of
broomatoom. Substitutie betekent vervanging. Deze reactie vindt echter alleen plaats onder invloed
van licht. Hieronder staat in structuurformules een voorbeeld:
Bij een substitutiereactie heb je twee beginstoffen en twee reactieproducten. Bij een overmaat van
een halogeen kunnen er per molecuul meerdere H-atomen worden vervangen.
Voorbeeldopgave
Als je butaan in het licht laat reageren met broom ontstaat er monobroombutaan.
a) geef de reactievergelijking in molecuulformules.
b) Geef de structuurformules met systematische naam van alle isomeren die kunnen ontstaan.
Uitwerking
licht
 C4 H9 Br + HBr
a) C4 H10 + Br2 
b)
Opgaven
1) Teken de structuurformules en geef de systematische namen van alle isomeren die kunnen
ontstaan bij de substitutie van twee H-atomen van propaan door twee Cl-atomen.
2)
Geef de reactievergelijking waarbij uit methaan en chloor trichloormethaan ontstaat.
licht
CH4 + 3 Cl2 

 CHCl3 + 3 HCl