Pterygium en Pinguecula

Pterygium en Pinguecula
–
Slijmvliesaandoeningen
Wat is een Pterygium
Van een pterygium (Grieks voor “vleugel”, meervoud: pterygia) is sprake wanneer het
bindvlies, de conjunctiva, dat het wit van het oog bedekt, in een driehoekige vorm in en over
het hoornvlies,
het heldere venster aan de voorkant van het oog, gaat groeien. Meestal groeit een pterygium
vanuit de neuszijde van de oogbol over het hoornvlies. Ondanks dat er sprake is van groeiend
weefsel en er bij de behandeling soms bestraling plaatsvindt, is dit géén kwaadaardige
aandoening. Zie figuur 1.
Oorzaak
Landurige blootstelling aan ultraviolette straling (uit het zonlicht) en chronische irritatie van de
ogen in een stoffige en droge omgeving, zoals bij langdurig verblijf in een zonnig en warm
klimaat, leiden tot een grotere kans op het
groeien van een pterygium. Een pterygium
wordt ook vaker gezien bij mensen die veel
in de open lucht hebben gewerkt. Een enkele
keer is een pterygium een bijverschijnsel of
gevolg van ontstekingen aan het hoornvlies
en/of de harde oogrok (sclera).
Verschijnselen
In de meeste gevallen heeft men geen last
van het pterygium. Soms is er sprake van
Fig 1: Pterygium
een chronische irritatie en wordt het oog rood ter plaatse van het pterygium. De in- en
overgroei van het hoornvlies kan resulteren in een veranderde cylindersterkte van de bril en
verminderd zicht. Als het pterygium zo groot is dat het voor de pupilopening is gegroeid zal
het zicht ook verminderd zijn. Af en toe treedt er dubbelzien op door een pterygium.
Behandeling
Conservatieve behandeling met kunsttranen en oogdruppels
Is het oog geïrriteerd door bijvoorbeeld: zonlicht, wrijven, zwemmen of een ontsteking van het
pterygium? Dan kan het nodig zijn het oog te behandelen met kunsttranen of oogdruppels, die
de ontsteking remmen.
Een operatie
Een operatie is nodig als:
 Het pterygium over het hoornvlies heen groeit, waardoor de cylindersterkte van het oog toe
neemt.
 Of als het pterygium naar de pupilrand toe groeit.
Om te voorkomen dat het pterygium terugkomt wordt tijdens de operatie ook vaak:
 Een stukje bindvlies van hetzelfde oog naar het operatiegebied verplaatst. Dit heet een
transplantaat.
 Of u krijgt een middel in het operatiegebied dat zorgt voor minder litteken weefsel.
 Of uw hoornvlies wordt voor een deel vervangen door een ander stukje hoornvlies. Dit heet
een lamellair hoornvlies transplantaat.
Ondanks deze behandelingen kan soms het pterygium weer terugkomen.
De operatie gebeurt onder plaatselijke verdoving via een dagbehandeling.
Na de operatie:
Na de operatie is het oog een tijd lang pijnlijk en geeft het gevoel dat er veel zand in zit.
Hiervoor kunnen pijnstillers nodig zijn. Vaak schrijft de oogarts ook een oogzalf of
oogdruppels voor om deze klachten te verminderen.
De pijn wordt na een aantal dagen of weken minder. Roodheid van het oog is normaal en
meestal een goed teken.
Neemt de pijn weer toe, of komt er pus uit het oog, dan neemt u contact op met uw oogarts.
Medicijnen na de operatie
 Tobradex oogzalf; deze gebruikt u 2 x per dag in het geopereerde oog, in de eerste week
na de operatie.
 Pred Forte oogdruppels; deze gebruikt u 2 x per dag in het geopereerde oog. Hiermee
begint u de tweede week na de operatie en gebruikt u tot en met de vierde week na de
operatie.
Wat is een Pinguecula
Een pinguecula (Latijn voor: “vetbolletje”, soms ook pingueculum genoemd) is een witgele
zwelling in het bindvlies van het oog aan de neuszijde (vaker dan aan de slaapzijde) van de
oogbol. Het is in feite geen opeenhoping van vet maar van eiwit(fragmenten). Het komt bij
een groot deel van de bevolking voor, vaker naarmate men ouder wordt, en meer bij personen
die veel buiten zijn (geweest). Het is een goedaardige verandering van het bindvlies. Er vindt
geen ingroei in het hoornvlies plaats zoals bij een pterygium. Zie figuur 2.
© Spaarne Gasthuis | eindredactie: Patiëntenvoorlichting | Foldernummer dsg-031 | 01-05-2016
Pterygium en Pinguecula | pagina 2
Oorzaak
Een combinatie van veroudering en
blootstelling aan ultraviolette straling
(zonlicht, lassen).
Behandeling
Behandeling is niet nodig, behalve bij
irritatie; dan worden vaak kunsttranen of
ooggel voorgeschreven. Een enkele keer is
er sprake is van een locale ontsteking; dan
kunnen antibiotica- en/of
ontstekingsremmende oogdruppels
voorgeschreven worden. Operatieve
verwijdering is maar zelden zinvol.
Fig 2: Pinquecula
Vragen en telefoonnummers
Het is belangrijk dat u juiste en duidelijke informatie krijgt. Heeft u na het gesprek met uw arts
en het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze dan gerust. Schrijf uw vragen van te
voren op zodat u niets vergeet.
 polikliniek Oogheelkunde Spaarne Gasthuis Hoofddorp (023) 224 0120
E-mailadres polikliniek Oogheelkunde: [email protected]
 Bij spoed, buiten kantooruren en in het weekend belt u met
de afdeling Spoedeisende hulp Spaarne Gasthuis Hoofddorp (023) 224 6880
Buitenpoliklinieken Hillegom en Nieuw Vennep
Ook kunt u een controle afspraak maken voor de polikliniek Oogheelkunde bij de
buitenpolikliniek Hillegom of Nieuw Vennep. Een afspraak voor de buitenpolikliniek maakt u
via het telefoonnummer van de polikliniek Oogheelkunde.
 Buitenpolikliniek Hillegom:
Dienstencentrum Elsbroek, Abellalaan 1, 2182 TX Hillegom
 Buitenpolikliniek Nieuw Vennep:
Gezondheidscentrum Lucas Bols, Lucas Bolsstraat 10, 2152 CZ Nieuw Vennep
Waar zijn we te vinden?
Spaarne Gasthuis
Haarlem Zuid
Boerhaavelaan 22
2035 RC Haarlem
Spaarne Gasthuis
Hoofddorp
Spaarnepoort 1
2134 TM Hoofddorp
Spaarne Gasthuis
Haarlem Noord
Vondelweg 999
2026 BW Haarlem
Spaarne Gasthuis
Heemstede
Händellaan 2A
2102 CW Heemstede
(023) 224 0000
www.spaarnegasthuis.nl
[email protected]
Deze folder is tot stand gekomen onder redactie van de commissie Patiëntenvoorlichting van het Nederlands
Oogheelkundig Gezelschap (NOG) 2010 (www.oogheelkunde.org)
© Spaarne Gasthuis | eindredactie: Patiëntenvoorlichting | Foldernummer dsg-031 | 01-05-2016
Pterygium en Pinguecula | pagina 3