Exocriene pancreasinsufficiëntie

Exocriene pancreasinsufficiëntie
Rogier Voermans
MDL-arts, aandachtsgebied alvleesklier en galwegen
AMC Amsterdam
Alvleeskliervereniging Contactdag maart 2017
Exocriene pancreasinsufficiëntie
=
verminderde verteringsfunctie alvleesklier
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Diagnose
Behandeling
Praktische tips
Peiling
Inhoud
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Behandeling
Praktische tips
Wie?
• Chronische alvleesklierontsteking
• Alcoholisch ca 10jaar na diagnose
• Andere oorzaak na 20-25jaar
• Autoimmuun alvleesklierontsteking: 75% bij diagnose
• Pancreaskanker ca 60% (na operatie overgrote
meerderheid)
Inhoud
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Behandeling
Praktische tips
Verteringsfunctie alvleesklier
Verteringsfunctie alvleesklier
Verteringsfunctie alvleesklier
Verteringsfunctie alvleesklier
Inhoud
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Behandeling
Praktische tips
Exocriene pancreasinsufficiëntie
Exocriene pancreasinsufficiëntie
• Grote reservecapaciteit, insufficiënt bij >90%
functieverlies.
• 10-30% lipase afkomstig van tong/maag
• Alvleesklierenzymen zeer gevoelig voor zuur en
‘vertering’ in dunne darm
– 74% van totale amylase nog beschikbaar in de darm
– 22% van tryspine
– 1% (!) lipase
Exocriene pancreasinsufficiëntie
• Minder verteringssappen
• Meer vet in dunne darm —> diarree —> minder tijd
voor opname
• Pancreas maakt basisch sap om maagzuur te
neutraliseren
Inhoud
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Behandeling
Praktische tips
Gevolgen/ risico’s (1)
• Vet niet opgenomen
• diarree/ vette ontlasting
• Opgeblazen gevoel/ krampend buikpijn
• Gewichtsverlies
Gevolgen/ risico’s (2)
• Tekort vetoplosbare vitamines
• A, D, E, K
• Mg, Ca, essentiele vetzuren
• Verhoogd risico op aderverkalking
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Diagnose
Behandeling
Praktische tips
Diagnose
• Opzuigen pancreassap na stimulatie
• Elastase in portie ontlasting
• Ademtest
• Vet in 24uurs ontlasting
Behandeling
• Doel:
• Voorkomen gewichtsverlies
• Klachten
• vitamine tekorten
• Monitoren: Gewicht
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Diagnose
Behandeling
Praktische tips
Behandeling
• Enzym suppletie (25- 75.000 units/ maaltijd en 1020.000/ snack)
Behandeling
• Enzym suppletie (25- 75.000 units/ maaltijd en 1020.000/ snack)
• Dosering
• 1-1-2 of 2-2-4 capsules
• 6-12 capsules /dag >95% vd gevallen afdoende
• Bij eerste hap en halverwege!
Behandeling
• Dietiste
• Vit D (botdichtheidsmeting)
Als behandeling faalt
• Te laag gedoseerd? Juiste inname?
• Maagzuurremmer
• Andere oorzaak vette ontlasting?
Als behandeling faalt
• Te laag gedoseerd? Juiste inname?
• Maagzuurremmer
• Andere oorzaak vette ontlasting?
• Last resort: vet beperkt dieet
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
Wie?
Verteringsfunctie alvleesklier
Wat is exocriene pancreasinsufficiëntie
Gevolgen/ risico’s
Diagnose
Behandeling
Praktische tips
• http://www.enzymgebruik.nl/
Vetchecker
Vetchecker
Vetchecker
Vetchecker
• Hoeveel vet?
• Hoeveel enzymen?
Vrouwen max 80 gram/dag
Mannen max 100gram/ dag
Take Home Message (1)
• Exocriene pancreasinsufficientie zeer frequent
probleem
• Laagdrempelig enzymsuppletie
• Doseer voldoende
Take Home Message (2)
• Bij eerste hap en halverwege
• Maagzuurremmer indien niet effectief
• Vergeet vit D suppletie niet!
• http://www.enzymgebruik.nl/
Vragen?