Het onbewuste regeert Ap Dijksterhuis Hoogleraar Psychologie Radboud Universiteit Founding partner d&b Schrijver Op naar geluk Geluk.. - geeft energie - leidt tot een lagere bloeddruk na een stressvolle gebeurtenis - leidt tot een hogere pijngrens - leidt tot een beter functionerend immuunsysteem Op naar geluk Hoe oud werden de nonnen… 100 95 90 85 80 Ongelukkig Beetje ongelukkig Beetje gelukkig Gelukkig Op naar geluk Maar is geluk maakbaar? Is het niet vooral afhankelijk van de omstandigheden, en voor de rest genetisch bepaald? We noemen het niet voor niets geluk! Op naar geluk Hoe gelukkig ben je nadat je: Tussen de 50.000 en 1 miljoen dollar hebt gewonnen in een loterij? Een ongeluk hebt gehad waardoor je voor de rest van je leven een verlamd onderlichaam hebt? Op naar geluk Geluk meteen erna: Loterij 4 Controle Rolstoel 3.8 3 Brickman et al., JPSP. Op naar geluk Geluk meteen erna en over zes maanden: Loterij 4 Controle Rolstoel 4.2 3.8 4.1 4.3 3 Brickman et al., JPSP. Op naar geluk Waarom nemen we aan dat omstandigheden veel invloed hebben? 1. Onmiddellijke beloning/straf 2. Focusing illusion 3. Correlatie versus causatie Op naar geluk “California dreaming” Waar zijn mensen gelukkiger, in Michigan of in Californië? Op naar geluk Correlatie versus causatie Op naar geluk Geluk = 40% genen + 10% omstandigheden + 50% eigen keuzes Op naar geluk Je krijgt 20 euro en wordt gevraagd om: a. Iets voor jezelf te kopen b. Iets voor een goede vriend of vriendin te kopen Waar denk je dat je gelukkiger van wordt? Waar word je gelukkiger van? Op naar geluk Je krijgt 20 euro en wordt gevraagd om: a. Iets voor jezelf te kopen b. Iets voor een goede vriend of vriendin te kopen Waar denk je dat je gelukkiger van wordt? Waar word je gelukkiger van? Op naar geluk Waarom zijn wetenschappers gelukkig? Op naar geluk Waarom zijn bankiers ongelukkig? Op naar geluk Barrières: Elke vorm van regelgeving/bureaucratie die niet strikt noodzakelijk is, beperkt autonomie. 9 tot 5? Op naar geluk Wat ondermijnt het gevoel van autonomie: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Regels Deadlines Druk – het feit dat je altijd bereikbaar bent Bureaucratie/onnodige verslaglegging Verplichte vergaderingen met (bijna) alleen mededelingen Te veel competitie Onnodige hiërarchische lagen Een te grote rol voor extrinsieke beloningen (geld) Geen echte vakanties houden Op naar geluk Miatines Gewoon 4.28 3.05 Op naar geluk Omstandigheden hebben lang niet zoveel invloed op geluk als we denken. Bovendien is de invloed van omstandigheden relatief kortdurend. Vrijwel altijd minder dan een paar maanden. Op naar geluk Tip: Richt je leven zo in dat je een ding tegelijk doet: E-mail en andere media? Bij elk bericht te kies je voor een van de drie volgende acties: a) je beantwoordt het bericht onmiddellijk b) je gooit het bericht weg c) je bepaalt precies wanneer je het bericht beantwoordt ("op de to do lijst voor morgenochtend tussen 9 en 10"). Andere opties mogen niet Op naar geluk Tip: The WWW oefening. What went well. Schrijf elke avond even over 3 dingen die goed zijn gegaan tijdens de dag.