Bezoek onze webstek: www.preekvandeweek.be – E

‘PREEK VAN DE WEEK’
Bezoek onze webstek: www.preekvandeweek.be – E-mail: [email protected]
10de zondag door het jaar – C-jaar 2016
"Opstaan uit de dood"
1 Kon. 17, 17-24 - Gal. 1, 11-19 - Lc. 7, 11-17
1 Kon. 17, 17-24 — "Zie, uw zoon leeft"
In die dagen werd de zoon van Elia's gastvrouw ziek en zijn ziekte werd steeds erger, totdat alle leven uit hem geweken
was. Toen zei de vrouw tot Elia: "Man Gods, hoe heb ik het nu met u? Hebt u bij mij uw intrek genomen om mijn zonden
openbaar te maken door mijn zoon te doen sterven?" Hij antwoordde: "Geef uw zoon aan mij." Hij nam het kind uit haar
armen en bracht het naar de bovenkamer waar hij logeerde en legde het op zijn bed. Daarop riep hij de Heer aan en zei:
"Heer, mijn God, brengt Gij zelfs over de weduwe bij wie ik te gast ben onheil door haar zoon te laten sterven?" Toen
ging hij driemaal languit op het kind liggen. Daarop riep hij de Heer aan en zei: "Heer, mijn God, laat toch de ziel in dit
kind terugkeren." En de Heer gaf gehoor aan de bede van Elia: de ziel keerde terug in het kind en het leefde weer. Toen
nam Elia het kind op, ging van de bovenkamer naar beneden, trad het huis binnen en gaf het kind aan de moeder. En Elia
zei: "Zie, uw zoon leeft." Daarop zei de vrouw tot Elia: "Nu weet ik zeker dat u een man Gods zijt en dat de Heer werkelijk
door uw mond spreekt.
Gal. 1, 11-19 — "Door God geopenbaard"
Broeders en zusters, Ik verzeker u: het evangelie dat ik verkondigd heb, is niet door mensen uitgedacht. Ik heb het ook
niet van een mens ontvangen of geleerd, maar door een openbaring van Jezus Christus. Gij hebt toch gehoord hoe ik
vroeger als Jood geleefd heb, hoe ik de kerk van God fel vervolgde en haar trachtte uit te roeien, en hoe ik velen van mijn
leeftijd en mij volk overtrof op het stuk van de Joodse godsdienst in mijn hartstochtelijke ijver voor de overleveringen
van het voorgeslacht. Maar toen besloot God, die mij vanaf mijn geboorte had uitgekozen, en mij riep door zijn genade,
zijn Zoon aan mij te openbaren opdat ik Hem onder de heidenvolken zou verkondigen. Daarna vertrok ik meteen naar
Arabië, zonder een mens te raadplegen. Ik ben ook niet naar Jeruzalem gegaan, naar hen die eerder apostel waren dan ik.
En van Arabië ben ik weer teruggekeerd naar Damascus. Pas drie jaar later ging ik naar Jeruzalem om met Kefas kennis
te maken: en ik ben maar veertien dagen bij hem gebleven. Van de andere apostelen heb ik niemand ontmoet behalve
Jakobus, de broeder des heren.
Lc. 7, 11-17 — "Ik zeg je: sta op !"
In die tijd begaf Jezus zich naar een stad die Naïm heette; zijn leerlingen en een grote groep mensen gingen met Hem
mee. Hij was juist in de nabijheid van de stadspoort gekomen toen daar een dode werd uitgedragen, de enige zoon van
zijn moeder, die weduwe was. Een groot aantal mensen uit de stad vergezelde haar. Toen de Heer haar zag gevoelde Hij
medelijden met haar en sprak: "Schrei maar niet." Daarop trad Hij op de lijkbaar toe en raakte die aan. De dragers bleven
staan en Hij sprak: "Jongeling, Ik zeg je: sta op!" De dode kwam overeind zitten en begon te spreken en Jezus gaf hem
aan zijn moeder terug. Allen werden door ontzag bevangen en zij verheerlijkten God, zeggende: "Een groot profeet is
onder ons opgestaan," en: "God heeft genadig neergezien op zijn volk." En dit verhaal over Hem deed de ronde door heel
het Joodse land en de wijde omtrek.
PREEK VAN DE WEEK
"Opstaan uit de dood"
Het zou niet mogen gebeuren dat een moeder haar kind moet begraven. Maar het gebeurt al te
dikwijls. We weten er totaal geen raad mee. De voorganger in de kerkelijke uitvaartliturgie kiest dan
soms het evangelie dat op deze zondag wordt gelezen: de opwekking van het gestorven kind van een
weduwe. Zijn bedoeling zal wel zijn de moeder en de rouwende gemeenschap te troosten. Maar hoe
kunnen ze troost putten uit dit verhaal? De kans is groot dat het hen verbittert en opstandig maakt.
Als God door een simpel woord van Jezus een dode kon opwekken, waarom heeft hij dan toegelaten
dat dit kind stierf? En wat met het kind dat wij hier begraven? Dat wordt niet aan zijn moeder
teruggegeven! Heeft Jezus die jongen in Naïn wel opgewekt, moeten we dat echt geloven?
Heeft Jezus die jongen wel opgewekt? Je doet het evangelie geen onrecht als je neen antwoordt. Een
opwekkingsverhaal zoals dit mogen we niet letterlijk verstaan, want dan zouden we aannemen dat
Jezus de jongen uit zijn hemelse eindbestemming heeft teruggeroepen. Een bekende exegeet (J.-P.
Charlier, Signes et prodiges) zegt het zo. De finale bestemming van mensen ligt in het verheerlijkte
leven na hun dood. De gestorven jongen, die geen zondaar was, had die bestemming bereikt. Hoe
kunnen we ons dan indenken dat Jezus hem een weldaad zou bewezen hebben door hem zijn
verheerlijkte leven af te nemen en te verplichten weer op aarde te gaan leven, met alle risico's die
daaraan verbonden zijn? "Dat is meer dan onwaarschijnlijk, theologisch gezien is het fout."
Opwekkingsverhalen moeten we anders verstaan. Lucas heeft zijn verhaal ook anders bedoeld. Hij
heeft het geschreven als een paasverhaal.
De motor die het verhaal op gang trekt is de emotionele reactie van Jezus bij het zien van de wenende
weduwe. De evangelist drukt het plastisch uit. Letterlijk vertaald staat er: "Hij werd tot in zijn
ingewanden geraakt". Hij toonde geen verdriet om de gestorven jongen. Hij leed in hart en nieren
mee met het verdriet van zijn moeder. 'De Heer', zo wordt hij door de evangelist genoemd. Dat is de
titel die in de evangelies wordt gebruikt voor de verrezen en verheerlijkte Jezus. Hij is zelf veel te
jong gestorven, maar God heeft hem uit de dood doen opstaan. De dood heeft geen macht meer over
hem, hij heeft nu macht over de dood. 'Ween maar niet', zegt hij tegen de treurende vrouw. Het is een
belofte: ik zal de reden voor uw verdriet wegnemen. En dan toont hij zijn macht over de dood. Hij
doet de rouwstoet stoppen. Gedaan met het verdriet! Hij beveelt de jongen: 'Jongeman, ik zeg je, sta
op!' Zijn moeder kreeg hem terug, niet zoals hij geleefd had vóór hij stierf, maar uit de dood opgestaan
zoals Jezus.
"God heeft zich om zijn volk bekommerd." Dat riepen de omstanders uit. We hebben het gezien: hij
is geen God van doden, maar van levenden (Lucas 20,38). Door de grote profeet die onder ons is
opgestaan heeft hij zijn macht over de dood getoond.
De boodschap is duidelijk. De God van de opstanding bekommert zich om zijn volk. Er zijn veel
mensen van wie het leven door de dood wordt beheerst. Niet alleen door de dood van geliefden die
hen onderdompelt in een rouw waar ze niet overheen geraken. Er zijn er die in een zwart gat gevangen
zitten als een graf. Alles en iedereen die hun leven zin en inhoud gaf zijn ze kwijtgeraakt. Wie zal de
grafsteen wegrollen? Ze moeten durven geloven dat God hun de kracht geeft om overeind te geraken
en op te staan. Dan kan het lukken dat ze zich ontworstelen aan de wurggreep van de dood.
Schriftkenners zeggen dat Lucas de wanhopige weduwe ook bedoeld heeft als symbool van het volk
dat geen toekomst meer zag. God heeft zich om zijn volk bekommerd. Hij heeft het over het
verlammende verdriet om wat verloren was heen geholpen en weer perspectief gegeven.
Is de weduwe ook geen beeld van de kerk in onze tijd? Alsmaar minder en ouder wordende
voorgangers en kerkgetrouwe gelovigen, zich overgevend aan het perspectief van dreigend uitsterven.
Als de rouwstoet van het evangelie die de stad der levenden verlaat op weg naar de begraafplaats. We
mogen ons bij dit vooruitzicht niet gelaten neerleggen. Juist waar verdriet en dood velen onder ons
dreigen te overmannen, moeten we dit verhaal van de opwekking blijven vertellen. Het ergste zou
zijn dat er nergens iemand is die het bevel hoort van de Heer: 'Sta op!' We moeten durven hopen dat
er onder ons mensen zijn die het bevel horen en er gehoor aan geven. Het zal veel tijd kosten, moed
en volharding, en vooral veel gelovige creativiteit die tegen de stroom in durft roeien.
@preekvdw