Hoofdstuk 9 Klas 5 Koolstofchemie I: covalentie Aantal bindingen dat een atoom kan maken (alléén niet-metalen!) • Enkelvoudige binding • Dubbele binding • Driedubbele binding Element Covalentie H, F, Cl, Br, I 1 O 2 N 3 C, Si 4 S 2,4, of 6 P 3 of 5 Koolstochemie I: Naamgeving (BINAS 66D) 1. 2. 3. 4. 5. Zoek de langste keten (=stamnaam) Bepaal de binding (enkel, dubbel) Bepaal de zijgroepen Hoeveel van elk (mono, di, tri) Nummering Alkaan= alleen enkele bindingen: CnH2n+2 Alkeen= één of meer dubbele bindingen: CnH2n Koolstofchemie I: Zijgroepen (BINAS 66D) Halogenen (Br,Cl,F of I, voorvoegsel eigen naam) Methylgroep (CnHn+2 groep, CH3 of C2H5, voorvoegsel metyl,ethyl) Alcohol (OH groep, achtervoegsel –ol, voorvoegsel hydroxy-) Aminen (NH2 groep, achtervoegsel –amine, voorvoegsel amino-) Zuren (COOH groep, achtervoegsel –zuur) Alcoholen (Paragraaf 2) Koolwaterstof met een O-H groep Alkanol (methanol, ethanol) Alkaandiol (ethaandiol) Alkaantriol (propaantriol/glycerol)) Wordt gebruikt als brandstof Carbonzuren (Paragraaf 3) Koolwaterstof met een COOH-groep Azijnzuur (ethaanzuur) Mierenzuur (methaanzuur) Vetzuren = zuur met meer dan 11 C atomen. (Zie BINAS 67 B1) Verzadigd = geen dubbele bindingen (alkaan) Onverzadigd = wel dubbele bindingen (alkeen) Carbonzuren II Zeep = stearaationen stearine zuur waarbij het H+ ion afgesplitst is Hydrofiele kop, hydrofobe staart Aminozuren = Koolwaterstof met een aminogroep, een zuurgroep en een restgroep. Zie Binas 67 C1 Reacties van alkanen/alkenen Alkaan reageert voornamelijk in een verbranding Reactie met O2 waarbij CO2 en H2O ontstaan Alkenen reageren in additie (to add = toevoegen) Dubbele binding wordt verbroken, waarbij twee atomen(atoomgroepen) gebonden worden