little buddha

NAAM:
1
Klas:
1. FILMBESPREKING
1.1. Films over boeddhisme
De voorbije jaren werden heel wat films gedraaid waarin de Westerse toeschouwer kon kennismaken
met het boeddhisme. We stellen er een viertal voor.
SEVEN YEARS IN TIBET
Jean-Jacques ANNAUD
1997
Het verhaal
In 1939 verlaat de voormalig Olympisch skikampioen Heinrich Harrer (gespeeld door acteur Brad
Pitt) zijn hoogzwangere vrouw om deel te nemen aan de spectaculaire beklimming van de Nanga
Parbat in het Himalayagebergte. Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, wordt de Oostenrijker
samen met expeditieleider Peter Aufschnaiter geïnterneerd in een Brits-Indisch
krijgsgevangenenkamp. Na een heel riskante ontsnapping uit het kamp, rest hen slechts één reisdoel:
Tibet bereiken, de enige mogelijke ontsnappingsroute. Na omzwervingen door het uiterst gevaarlijke
hooggebergte van de Himalaya, bereiken ze Lhasa, de hoofdstad van Tibet. Heinrich Harrer komt in
contact met de jonge Dalai Lama met wie hij een vriendschapsband opbouwt. Heinrich Harrer wordt
getuige van de inval van het Chinese Rode Leger dat Tibet wil inlijven. Hij zal in totaal 7 jaar in
Tibet verbleven hebben en een rol gespeeld hebben in de opvoeding van de Tibetaanse Dalai Lama:
Seven Years in Tibet.
beoordeling
 Seven Years in Tibet is een mooie film om te zien omwille van de prachtige 'beelden':
de ijzelingwekkende pracht van de natuur in de Himalaya, de pracht van de
Tibetaanse cultuur.
 De film bevat ook de nodige 'spanning'.
 De film bevat ook heel wat historisch materiaal. Hoewel gebaseerd op een waar
gebeurd verhaal, is het niet altijd duidelijk op welke manier de regisseur de feiten
inpast in zijn filmverhaal. Niettemin is het historisch kader correct: het biografisch
verhaal van Heinrich Harrer, de inval van China in Tibet, het zevenjarig verblijf in
Tibet, …
 Cultuurhistorisch is de film ook interessant als kennismaking met de wereld van het
Tibetaans boeddhisme en een aantal achtergrondgegevens in verband met de Dalai
Lama.
 Vanuit godsdienstwetenschappelijk oogpunt is de film minder interessant omdat er erg
weinig inhoudelijke gegevens worden uitgewerkt. Het blijft al bij al een nogal
oppervlakkige benadering van het Tibetaans boeddhisme. Hoe een (Tibetaans)
boeddhist leeft en denkt, kom je niet te weten. Dat was trouwens ook niet de
bedoeling van de film. Op vlak van de benadering van de Tibetaanse spiritualiteit
blijft de film wat steken in een exotische benadering.
Omdat we inderdaad vrij weinig te weten komen over de boeddhistisch denk- en levenswijze zullen
we deze film niet gebruiken als 'kennismaking' met het boeddhisme. Daarvoor is de invalshoek van
de film te beperkt. De film is wel een aanrader om te bekijken.
cursus godsdienst
Ontmoeting christendom - boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM:
2
Klas:
KUNDUN
Martin SCORSESE
1997
Het verhaal
1937. Enkele jaren na het overlijden van de 13de dalai lama denken Tibetaanse monniken de
"reïncarnatie" gevonden te hebben van de 13de dalai lama, de 'boeddha van mededogen', Kundun
genoemd in Tibet. Een paar jaar later denken de monniken zeker genoeg te zijn om de inmiddels
vijfjarige kleuter samen met zijn familie mee te nemen naar het immense Potalapaleis in de hoofdstad
Lhasa. Daar wordt het kind door de beste leraren opgeleid en voorbereid op zijn taak van geestelijke
(en toen ook nog staatkundige) leider van het Tibetaanse volk. In 1950 annexeert het communistisch
China Tibet. Dit gaat gepaard met veel geweld en vernietiging. In 1959 ontvlucht de Kundun het
bezette Tibet en gaat in ballingschap in India.
beoordeling
 Kundun is op de eerste plaats een esthetisch mooi afgewerkte film. Het is Scorsese's
zoveelste cinematografisch hoogstandje.
 Voor kijkers die van spanning en actie houden, komt de film traag, lang en saai over.
Dit is qua verhaal ook wel zo. De hele kern en het uitgangspunt van Kundun is het
volgen van de ontdekking van de reïncarnatie, het opgroeien en de indrukken van de
huidige dalai lama. De film 'observeert'. Kundun is een 'kritiekloze' (gedeeltelijke)
biografie van Tenzin Gyatso, de historische naam van de huidige dalai lama of
kundun. Toch zien velen er een politiek pamflet in voor de Tibetaanse zaak omdat de
Chinese verovering van Tibet bijzonder hard wordt weergegeven. Het moet gezegd
worden dat de realiteit eigenlijk nog erger was.
 De film bevat in die zin heel wat historisch materiaal. De huidige dalai lama over
wie de film gaat, zegt dat 'enkele zaken' historisch niet correct zijn weergegeven
(zoals het bezoek aan het sterfbed van zijn vader, Dat gebeurde trouwens niet in het
echt.) Maar het grootste deel van het verhaal is echt.
De film Kundun is vooral interessant om herinnerd te worden aan de Tibetaanse zaak
waarover de wereldgemeenschap zich blijkbaar geen zorgen meer maakt. De huidige
Kundun leeft nu al meer dan 40 jaar in ballingschap en blijft de wereld rondtrekken om
te pleiten voor zelfstandigheid van het Tibetaanse volk. Als spiritueel (en wereldlijk)
leider in ballingschap komt hij op voor de Tibetaanse eigenheid van geloof en cultuur.
Sinds de invasie door China zijn meer dan één miljoen Tibetanen omgekomen of
vermoord en zijn meer dan 6000 kloosters en tempels vernietigd. Van in het begin heeft
de huidige dalai lama 'gevochten' op een geweldloze manier voor het Tibetaanse volk.
Het heeft hem in 1989 de Nobelprijs voor de Vrede opgeleverd, maar nog geen
onafhankelijkheid van Tibet.
Tot op dit ogenblik leeft hij als 'balling' in de NoordIndiase stad Dharamsala. Er leven nu inderdaad meer Tibetanen buiten Tibet dan erin.
Er zijn grote gemeenschappen in India, Nepal, Sikkim en Bhutan. Tibet heeft een eigen
vlag, maar op het gebruik ervan staan zware straffen (tot twee jaar gevangenis).
Buitenlanders hebben al kunnen constateren dat Chinese soldaten demonstranten die de
vlag droegen, genadeloos neerschoten. De Tibetanen leven nog steeds onder een Chinese
bezettingsmacht en de Chinezen voeren een bevolkingspolitiek die moet maken dat Tibet
overwegend 'Chinees' wordt.
cursus godsdienst
Ontmoeting christendom - boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM:
3
Klas:
LITTLE BUDDHA
Bernardo BERTOLUCCI
1993
Het gaat Bertolucci vooral om de verkenning van het boeddhisme. En daarom is deze film voor
ons interessant. Het verhaal is ‘kinderlijk’ eenvoudig, maar toch rijker aan inhoud dan op het
eerste zicht lijkt. Toch is dit niet dé grote film van Bertolucci. Hij heeft er veel betere
gemaakt. Niettemin zullen we deze film kiezen voor onze kennismaking met het boeddhisme
omdat we op een vrij eenvoudige manier kennis maken met de denk- en levenswijze van veel
boeddhisten, en vooral ook kennis maken met het levensverhaal van degene die aan de
oorsprong staat van het boeddhisme, nl. Siddharta Gautama, alias: Boeddha.
Het verhaal
Enkele boeddhistische monniken gaan op zoek naar de reïncarnatie van één van hun meest
gerespecteerde lama's, namelijk lama Dorje. Op hun zoektocht belanden ze in Seattle waar ze
het Amerikaanse jongetje Jesse leren kennen. Om uit te maken of Jesse de reïncarnatie is van
Lama Dorje trekt Jesse met zijn vader en de Tibetaanse monniken naar Bhutan. Intussen leert
Jesse het levensverhaal van Boeddha kennen.
Little Buddha bevat e e n d u b b e l e v e r h a a l l i j n .
het raamverhaal
tweede verhaallijn
het
levensverhaal
van Boeddha
vanaf
de
geboorte
tot
aan
de
Verlichting
(het 'boeddha'
worden)
Rode draad doorheen de film
is de zoektocht naar de
reïncarnatie van lama Dorje.
FILMPERSONAGES
familie Konrad
Lisa (moeder)
Dean (vader)
Jesse (achtjarige zoon)
boeddhistische monniken
lama Norbu
Kempo Tenzin
Chompa
Ponzo
'fam.' Gautama
Siddhartha (zoon)
Maya (moeder)
Sjuddodhana (vader)
Yashodara (echtgenote)
Channa
Evan
knecht en vriend van Siddharta
zakenvriend van Dean
cursus godsdienst
Ontmoeting christendom - boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM:
4
Klas:
SAMSARA
PAN NALIN
2001
FILMFICHE SAMSARA
Duitsland, 2001
Productie: Karl Baumgartner, Christoph Friedel
Regie: Pan Nalin
Scenario: Pan Nalin, Tim Baker
Camera: Rali Ralchev
Montage: Isabel Meier
Art direction: Petra Barchi
Muziek: Cyril Morin
Met: Shawn Ku, Christy Chung, Neelesha
BaVora, Tenzin Tashi, Jamayang Jinpa
Kleur, 138 minuten
Distributie: Cinemien
Een filmrecensie (filmtheater Cinebergen)
Dit is werkelijk een prachtfilm! EEN STERKE
AANRADER.
Anderzijds
zouden
we
zeggen
“voor
gevorderden”, wat de boeddhistische inslag
betreft. Er zijn een heleboel zaken die vreemd
overkomen, of die de toeschouwer (volledig)
ontgaan, wanneer hij niet een beetje thuis is in de
boeddhistische leefwereld.
DE REGISSEUR Pan Nalin werd geboren in
het afgelegen dorp Adatala in India. Als
filmmaker is hij autodidact. Na een aantal korte
films en documentaires besloot hij in 1993 om
zijn eerste speelfilm 'Samsara' te maken. Hij
heeft bijna acht jaar aan dit speelfilmdebuut
gewerkt.
In zijn schitterende debuutfilm Samsara - een spirituele liefdesgeschiedenis waarin een vrome
boeddhistische monnik afdaalt naar het wereldse leven - laat de Indiase regisseur Pan Nalin een
verrassend, feministisch licht schijnen op het boeddhistische gedachtegoed. Zoals bekend, mag
Boeddha’s spirituele leer zich heden ten dage ook in het Westen in een ongekende populariteit
verheugen. En ook de westerse cinema laat zich daarbij middels Bernardo Bertolucci’s Little Buddha,
Jean-Jacques Annaud’s Seven years in Tibet en Kundun van Martin Scorcese niet onbetuigd. Maar
Samsara onderscheidt zich nadrukkelijk van deze goedbedoelde, maar vaak in kitsch en Tibetexotisme verzande boeddhafilms. Omdat Pan Nalin zelf uit de regio afkomstig is, krijgt zijn film een
hogere authenticiteitwaarde. Bovendien kreeg de Indiase filmmaker als een van de weinigen
toestemming in het Himalay-gebergte te filmen. De schitterende landschapspanorama’s van dat
fameuze gebergte waren overigens een van de weinige dingen die Pan Nalin op een presenteerblaadje
werden aangeboden. Liefst zeven jaar en veel Duits geld had hij er voor nodig om zijn project van de
grond te krijgen. Omdat het zijn debuut als speelfilmmaker was en de opnamen zouden plaatsvinden
op ruim 5000 m hoogte, waar het zo koud wordt dat je er slechts 3 à 4 maanden per jaar kan filmen
stonden de geldschieters bepaald niet in de rij. Daarbij zou er in de film maar heel weinig gesproken
worden. En dan wilde de eigenzinnige Nalin ook nog met overwegend niet professionele acteurs
werken.
Tashi is een toegewijde boeddhistische monnik die na een drie jaar durende afzondering in een grot naar het
klooster wordt teruggebracht. Hij heeft bijna een staat van verlichting bereikt en herstelt langzaam van zijn
diepe trance. Maar de terugkeer van Tashi die als een heilige wordt binnengehaald heeft onverwachte
resultaten. Ondanks het feit dat zijn leven gewijd was aan spirituele ontwikkeling ervaart hij een verrassend
ontwaken van zijn seksuele gevoelens. Tijdens het zegenen van de oogst ontmoet hij de boerendochter Pema en
wordt verliefd op haar. Tashi besluit het klooster te verlaten om met haar te trouwen. Het is tijd voor Samsara:
de wereld waarin wij leven. Ook Boeddha heeft immers negenentwintig jaar de tijd gehad om de verleidingen
van het leven te kennen, voordat hij ze afzwoer, zo redeneert hij. Tashi valt van het ene uiterste in het andere:
seks, ontrouw, verraad, vaderschap, passie en ellende. Het lot neemt steeds weer een andere wending en het
verhaal komt tot een verrassend einde in een klassiek ogende slotscène. Het is hier ook dat Nalin de traditionele
legende van Siddharta, de latere Boeddha, van een feministische kanttekening voorziet. De echte held van de
film is dan ook niet Tashi, maar diens vrouw Peema. Pema is veel wijzer dan Tashi, veel praktischer en beter
opgewassen tegen de wereld. Zij wacht niet op het Nirvana, op het moment dat de verlichte uit de Samsara stapt,
maar leeft in het hier en nu.
Samsara is een lust voor oog en oor. De film zit vol schitterende beelden van bergtoppen, oude kloosters,
kleurige interieurs en plaatselijke rituelen. De geluiden, die in niets lijken op die van het Westen, en de kleuren
cursus godsdienst
Ontmoeting christendom - boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM:
Klas:
5
spelen een belangrijke rol. Zo lopen de subtiele kleurverschuivingen in het decor parallel met Tashi’s emotionele
ontwikkeling en staan ze symbool voor de eindeloze boeddhistische cyclus van leven en dood.
cursus godsdienst
Ontmoeting christendom - boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
1.2.
KLAS:
6
Little Buddha: filmobservatie
Bertolucci's film zit knapper in elkaar dan je denkt. Bij een eerste visie komt de film simpel en kinderlijk over,
maar dat is te vlug geoordeeld. Feit is wel dat Bertolucci's film voor iedereen toegankelijk is, ook voor kinderen,
maar dan ontgaat er ook veel. Het is een kwestie van op heel veel details te letten en de nodige achtergrond te
kennen. Leren 'kijken' is dus de boodschap, bij elke film trouwens. De filmvragen dwingen je op bepaalde
details te letten.
1
de openingssequentie
1) De film begint met een verhaal over een priester en een geit. Na het verhaal vraagt lama Norbu aan
de kinderen de betekenis van het verhaal. Wat antwoorden de kinderen?
a) De priester keert terug als een geitje in zijn volgend leven. [reïncarnatie]
b) Geen enkel levend wezen mag geofferd worden.
c) De priester offert een geit om eer te brengen aan Brahman [=naam voor God]
2) Het ontvangen van de telegram betekent dat lama Norbu zich klaarmaakt voor de reis. Een
geheimzinnige 'ziener' brengt lama Norbu een voorwerp dat hij zal nodig hebben op zijn zoektocht
naar de reïncarnatie van lama Dorje. Het is een symbool dat verder nog 3 keer in de film voorkomt.
Wat is dit symbool?
a) Een bedelkom
b) Een witte sjaal
c) Een gebedssnoer
3) Bernardo Bertolucci heeft bij de belichting gebruik gemaakt van kleurenfilters om het effect te
versterken. Zijn film is een ontmoeting tussen OOST en WEST, tussen de cultuur en de levensstijl
van het Westen en het Oosten. De tegenstelling tussen beide culturen brengt hij tot uitdrukking in
zijn belichting. De eerste scènes spelen zich af in Bhutan. Welke kleuren overheersen?
a) Geel en rood
2
b) Groen en wit
c) Blauw en grijs
4) De volgende filmsequentie toont ons lama Norbu op weg naar Seattle. Onmiddellijk valt het
verschil in belichting op. Dit is trouwens ook het geval voor alles scènes die zich in Seattle afspelen.
Welke kleuren overheersen?
a) Geel en rood
b) Groen en wit
c) Blauw en grijs
5) Wat blijkt uit het gesprek tussen Lisa en Kempo Tenzin?
a) Beiden houden van meditatie en maskers.
b) Kempo Tenzin is blij en verrast met geboortedatum en –uur van hun kind Jesse
c) Kempo Tenzin is astroloog en voorspelt de toekomst van hun kind Jesse
3
het bezoek van lama Norbu aan de familie Konrad
6)
Uit welk land komt lama Norbu? a) Bhutan b) Nepal
c) India
7) Lisa nodigt de monniken uit om te gaan zitten. Ze doen hun schoenen uit en gaan op de grond zitten.
De monniken maken daarna kennis met Dean, en vervolgens ook met Jesse. Hoe verloopt de
kennismaking met Jesse?
a) Jesse doet zoals de monniken. Hij doet zijn schoenen uit en gaat bij hen op de grond zitten.
b) Jesse komt tevoorschijn met een masker van een rode rat.
c) Jesse komt om de hoek loeren en bootst een geitje na.
4
8)
Bertolucci wil zijn toeschouwers laten kennis maken met het boeddhisme. De oorsprong en bron
van het boeddhisme ligt uiteraard bij de stichter. M.a.w.: wie iets van het boeddhisme wil
begrijpen, moet het verhaal van boeddha leren kennen, precies zoals je het christendom niet kunt
begrijpen zonder het verhaal van Jezus van Nazareth. Hoe integreert Bertolucci het verhaal over
Boeddha in zijn film.
godsdienst T6
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
5
6
KLAS:
7
dialoog Dean en Lisa
9)
Dean reageert sceptisch. Wat zegt hij?
a) De lama heeft een levendige fantasie. Waar haalt hij dat vandaan dat Jesse een reïncarnatie zou
zijn van lama Dorje.
b) Gelukkig heeft de lama nog niet gezegd dat Jesse er gekomen is door een onbevlekte
bevruchting.
c) Het lijkt wel een fabeltje uit de sprookjes van Duizend en één nacht.
10)
Dean stelt Lisa voor dat ze misschien reïncarneert in a) een geit b) een rat c) een mier
11)
Dean maakt zich zorgen. Waarom?
a) Hij zal zijn zoon verliezen
b) Zijn vrouw maakt ruzie met hem
c) Zijn vriend Evan is failliet
12)
Wat antwoordt Lisa als haar man haar meedeelt dat ze misschien hun (nieuw) huis zullen kwijt
geraken?
a) Ook als we arm zijn, kunnen we nog gelukkig zijn.
b) Je maakt je nodeloos zorgen. Reageer wat meer als een boeddhist.
c) Je moet ander werk zoeken, want ik wil niet dat mijn kind in armoede moet opgroeien.
13)
Koning Sjuddhodhana noemde zijn zoon Siddharta. Wat betekent deze naam?
a) Hij die verlossing brengt.
b) Hij die alles overwint.
c) Hij die het goede brengt.
14)
De astroloog Asita verschijnt op het feest. De koning vraagt of zijn zoon een grote koning zal
worden. Wat antwoordt de profeet?
a) Hij wordt een geestelijke koning.
b) Hij zal een boeddha worden.
c) Hij wordt de meester van de wereld. Of haar verlosser.
15)
Hoe reageert de koning op de voorspelling?
a) Hij is blij en verrast. Triomfantelijk toont hij zijn kind aan het volk.
b) Hij wordt kwaad. Hij is ontgoocheld.
c) Hij vraagt de profeet een bewijs (een teken).
godsdienst T6
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
7
KLAS:
8
dialoog lama Norbu en Jesse (monorailscène)
16)
Wat betekent de naam lama Dorje? a) rode rat
17)
Lama Norbu legt uit aan Jesse dat zij denken dat lama Dorje wedergeboren is. Jesse vraagt aan
lama Norbu. Is hij herboren als een geest? Wat antwoordt lama Norbu?
18)
Bij een boeddhabeeld begint een nieuw gesprek. "Was Boeddha een god?" vraagt Jesse.
Wat antwoordt lama Norbu?
8
19)
In deze scène 'leren' we het leven van Siddharta kennen vóór zijn 'roeping': zijn jeugd, de
levensomstandigheden. Hij was getrouwd met de mooie prinses Yashodara. Hij was een
uitstekend ruiter en een uitmuntend boogschutter. Hij leefde in grote welstand. Hij had een paleis
voor elk seizoen. Wanneer Siddharta een mysterieus lied hoort spelen, vraagt hij aan zijn vrouw
Yashodara uitleg. Hij komt tot het besef dat hij eigenlijk niets afweet van het leven buiten het
paleis. Welke vragen stelt Siddharta zich?
9
20)
Dean discussieert met zijn vrouw over reïncarnatie.
a) Dean gelooft er niet in en Lisa wel.
b) Dean en Lisa beginnen er steeds meer in te geloven.
c) Lisa zegt dat we daar eigenlijk niets over weten, en dat het interessant is om erover na te
denken.
10
21)
Lisa brengt Jesse naar het dharmacentrum. Chompa brengt hem tot bij lama Norbu. Jesse kijkt
rond en ontdekt enkele voorwerpen. Welke? Markeer de voorwerpen die hij ontdekt.
een boek van lama Dorje – een foto van lama Dorje – de hoed van lama Dorje – de kom van
lama Dorje – een masker van lama Dorje – de monnikenpij van lama Dorje – het gebedssnoer
van lama Dorje – een trompet van menselijk bot.
22)
Siddharta gaat met zijn trouwe vriend Channa de stad verkennen. Hij rijdt door de menigte die
hem toeroept. Hij springt van de draagstoel en loopt de steegjes van de stad binnen. Er volgen
drie ontmoetingen. Welke?
1.
b) bergtop
c) bliksemschicht
Hij ontmoet eerst ________________ .
Wat leert hij kennen?: ____________________________________________________ .
2.
Daarna ontmoet hij _______________
Wat leert hij kennen?:_____________________________________________________ .
3.
Wat is de derde ontmoeting?: _______
Hier leerde hij ___________________________________________________________ .
11
conflict Dean – lama Norbu
23)
Lama Norbu legt aan Dean uit hoe boeddhisten denken over reïncarnatie. Hij legt het uit aan de
hand van een vergelijking. Welke? + Leg de betekenis van de vergelijking uit.
godsdienst T6
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
12
24)
KLAS:
9
[Vul de ontbrekende woorden in. Kies uit de opsomming onderaan] "Vader, waarom hebt u de
waarheid zolang voor me verborgen gehouden?"
"Ik heb tegen jou gelogen omdat ik van je ________________ , Siddharta."
"Jouw liefde is mijn __________________________ geworden. Hoe kan ik hier nog gelukkig
zijn als buiten zoveel _________________ is?
"Vroeger wilde je niet naar buiten!"
"Vader, ik wil een einde maken aan dit leed."
"Mij mag je verraden, maar … voel je niets voor _______________________________ ?
"Is ________________________ geboren?
"Vanavond. Denk aan hem, Siddharta, je bent nu zelf een vader. Je hebt een ________________
. Je mag niet weggaan."
"Zelfs mijn liefde voor Yashodara en voor mijn zoon kunnen de _________________ die ik voel
niet wegnemen, want ik weet dat ook zij zullen ____________________ ,
___________________ en _______________________ . Net zoals u, zoals ik, zoals iedereen."
Daarop stopt Siddharta de as (van de bijgewoonde crematie) in de hand van zijn vader.
"Ja, iedereen zal sterven, en ______________________ worden, en weer sterven en weer
_______________________ en weer sterven … Niemand kan aan die vloek ontsnappen." [= de
kringloop van de samsara]
"Dan is dat mijn taak. Ik zal ____________________________________ "
[die vloek opheffen – gevangenis – herboren – hou – je vrouw en je zoon – leed – mijn zoon – oud
worden - pijn – pijn lijden – sterven –taak - wedergeboren]
Wat is er gebeurd met Evan?
a) Hij is failliet.
b) Hij is dood.
c) Hij is gevlucht en heeft Dean met de kosten opgezadeld.
26)
Siddharta ontmoet a) armen
b) asceten
27)
Ook in deze scène komen enkele symbolen voor. Eerst is er de boom die buigt uit mededogen
(zoals bij de geboorte van Boeddha). Welk symbool komt verder in deze scène nog aan bod?
a) een cobra beschermt hem
b) een witte lotus verrijst uit de grond
c) een heilige koe buigt zijn kop
15
28)
Dean vertelt Lisa dat hij met Jesse mee wil naar Bhutan. Wat is de echte reden voor deze
ommekeer in zijn houding?
a) Hij wil niets meer te maken hebben met zijn vriend Evan.
b) Hij wil zijn zoon beschermen voor het geval de monniken Jesse in hun klooster willen houden.
c) Hij wil voor zichzelf eens alles op een rijtje zetten en nadenken over zijn leven.
16
29)
Lama Norbu legt aan Jesse uit wat mediteren is. Welke vergelijking maakt lama Norbu?
17
30)
Siddharta komt tot het inzicht van de Middenweg. De voorbije jaren had hij extreem ascetisch
geleefd, maar toch vond hij geen verlichting. In zijn jeugd kende hij enkel rijkdom en luxe, maar
toch voelde hij zich niet vrij. Dit inzicht ontdekt Siddharta wanneer een leraar zijn leerling
onderwijst. Welke vergelijking brengt Siddharta tot inzicht?
13
14
25)
godsdienst T6
c) boeddhistische monniken
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
18
19
KLAS:
10
31)
Ze komen aan in de hoofdstad van Nepal, Kathmandu. Hoe noemen ze zo'n koepelvormig gebouw
dat ze daar bezoeken?
32)
De architectuur is heel symbolisch. De architectuur verwijst naar ________________________
33)
Jesse ontmoet de tweede kandidaat, Raju.
Raju is a) een rijkelooszoontje
b) een circusjongen
34)
Welke uitleg geeft lama Norbu over "vergankelijkheid'?
35)
Ze ontmoeten de derde kandidaat Gita.
Gita is a) heel verwaand
b) heel knap
c) een bedelaar
c) heel bescheiden
36)
In de tuin van Gita treffen we een symbool aan dat we al eerder tegenkwamen.
Het is a) een cobra
b) lotusbloemen
c) een stoepa
37)
Welke 2 tekenen wijzen er op dat Gita misschien ook een reïncarnatie zou kunnen zijn van lama
Dorje?
godsdienst T6
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
20
21
KLAS:
38)
Bertolluci brengt nu de twee verhaallijnen in zijn film samen. Hoe doet hij dat?
a) Hij laat de kinderen getuige zijn van de Verlichting van Boeddha.
b) De kinderen ontmoeten een monnik die sprekend lijkt op Siddharta en ook zo noemt.
c) De kinderen mediteren samen en zien Siddharta in een visioen.
39)
Zoals in de bijbel de duivel of Satan de symbolische verpersoonlijking is van het Kwaad, zo is
Mara hier de Heer van het Kwaad of het Slechte. Hij probeert de Verlichting van Siddharta te
beletten door hem te verleiden. Hoe worden de 'geesten' van trots, hebzucht, angst, onwetendheid
en verlangen symbolisch voorgesteld?
a) door 5 cobra’s
b) door 5 meisjes
c) door 5 krijgers
40)
Mara stuurt zijn leger en schiet zijn pijlen af.(symbolisering van 'geweld'). Wat gebeurt er met de
pijlen?
a) Ze raken Siddharta maar hij is onkwetsbaar, ze ketsen op hem af
b) Ze missen een voor een hun doel, Siddharta blijft onverstoorbaar
c) Ze veranderen allemaal in bloemblaadjes.
41)
Mara bekoort Siddharta voor de derde keer. Hoe wordt deze derde bekoring voorgesteld?
a) Siddharta ontmoet zijn gestorven moeder in een visioen
b) Siddharta hoort de roep van zijn zoontje die in nood is
c) Siddharta ziet zichzelf (spiegelbeeld)
42)
Met welk symbolisch gebaar neemt Siddharta de aarde als getuige?
a) Hij steekt zijn middenvinger op.
b) Hij zweert een eed.
c) Hij raakt de aarde aan.
43)
Wat betekent het woord "Boeddha"?
11
26. Bij aankomst in het klooster van Bhutan werken monniken juist de mandala af die ze begonnen
waren toen lama Norbu zijn reis begon (begin van de film). Welke symbolische betekenis heeft de
mandala?
a) Het symboliseert de Verlichting.
b) Het symboliseert de vergankelijkheid.
c) Het symboliseert de wedergeboorte.
27. Nu moet er uitgemaakt worden wie van de drie de reïncarnatie is van lama Dorje. Welke test
moeten de kandidaten afleggen?
a) Ze moeten een gebed opzeggen in het Sanskriet [de Hart Soetra].
b) Ze worden in trance gebracht en ze moeten vragen beantwoorden.
c) Ze moeten uit 3 hoeden de hoed van lama Dorje kiezen.
28. Wie is uiteindelijk de reïncarnatie van lama Dorje?
Hoe komt dat?
godsdienst T6
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele
NAAM
22
KLAS:
12
29. Op welke manier sterft lama Norbu?
Welke gebed zingen de monniken bij de dood van lama Norbu?
23
30. Wat gebeurt er met de as van lama Norbu?
De as wordt __________________________________________
a) Jesse laat de as _________________________________________________________________
b) Raju:laat de as _________________________________________________________________
c) Gita:__________________________________________________________________________
24
(aftiteling)
25
Wat toont Bertolucci nog nà de aftiteling?
godsdienst T6
Ontmoeting christendom – boeddhisme
 Geert Vervaele