TEKST: ISABEAU VOGELEER / KOEN HAUCHECORNE /markeren van materiaal: toegestaan of niet? Het is een vraag die vele bergsporters zich ongetwijfeld stellen, maar waar weinig duidelijke antwoorden voor te vinden zijn. Mag ik mijn klimgordel, karabiners, helm en andere materiaal markeren met verf, tape of stickers? Wat gebeurt er in het geval van een ongeval? De Klim- en Bergsportfederatie startte een zoektocht naar een bruikbaar antwoord. L aat ons starten met wat hypothetisch denkwerk. Stel je eens voor: je bent betrokken in een bergsportongeval, waarbij je je materiaal gemarkeerd hebt, en je doet een verzekeringsaangifte. De markering van het materiaal zou voor de verzekeraar een aanleiding kunnen zijn om te proberen om onder de schadevergoeding uit te komen. Hoewel het zéér onwaarschijnlijk is dat deze situatie zich voordoet, zou de verzekeraar kunnen verwijzen naar de voorschriften van de producent. Voor de producent is het uiteraard onbegonnen werk om het effect van alle soorten verf, lijm en andere substanties op alle producten uit te testen. De fabrikant valt dan ook noodgedwongen terug op algemene uitspraken in de aard van: “…alle aansprakelijkheid vervalt van zodra aanpassingen aan onze producten zijn aangebracht...” 40 Kortom, de meest radicale oplossing is dus om je materiaal gewoon niet te markeren. Maar is het echt nodig om zo ver te gaan? Neen, het verhaal is meer genuanceerd. Het hangt er immers vanaf waarmee, hoe en waar je een markering aanbrengt of die de veiligheid van je materiaal in het gedrang brengt. Wij deden navraag bij Petzl, een belangrijke speler in bergsportmateriaal, en kwamen tot de volgende antwoorden. Helm Het aanbrengen van verf, stickers, lijm enzovoort is al jaren een discussiepunt. Petzl neemt hier een duidelijk standpunt in: het is sterk af te raden om markeringen aan te brengen op de plastic schaal van de helm, zeker als de samenstelling van de markeringssubstantie niet gekend is. Uit tests is immers gebleken dat lijm, verf en solventen (bijvoorbeeld nagellak) de schaal van de helm kunnen verzwakken. Petzl raadt aan om markeringen aan te brengen op de “comfort-onderdelen”, zoals de lus onder je kin, in plaats van op de veiligheidsonderdelen. Ook met kabelbinders kan je een label aanbrengen aan je helm. Alleen de stickers aangeleverd door Petzl zelf zijn getest en goedgekeurd. materiaal en techniek Textielproducten Ook bij textielproducten zoals klimtouwen, slings en allerlei linten zijn markeringen met stift, verf, lijm, enzovoort sterk af te raden. Opnieuw kan de samenstelling van het product het plastic materiaal (meestal nylon of polyester) beïnvloeden en verzwakken. De beschadiging van je klimtouw is overigens niets steeds zichtbaar aan de buitenkant. Petzl raadt aan om een markering aan te brengen op het witte label aan het uiteinde van het touw. Dit advies geldt ook voor klimgordels. De veiligheidsonderdelen zoals de inbindlus of de beenlussen ga je beter niet te lijf met verf of stift. De comfortonderdelen daarentegen wel. Opnieuw kan je het witte label of kabelbinders op de comfortonderdelen gebruiken om je gordel te markeren. Metalen producten Metalen producten zoals karabiners, klimsetjes, zekeringsapparaten, enzovoort mogen volgens de richtlijnen van Petzl gemarkeerd worden onder strikte voorwaarden. Met een elektrische graveerpen kun je een markering aanbrengen op voorwaarde dat de markering niet meer dan 0.1 mm diep is. De gravering moet zich naast het serienummer bevinden dat ten allen tijde leesbaar moet zijn. Daarnaast kan je je materiaal markeren met verf. Ook hier moet je rekening houden met enkele strikte voorwaarden: gebruik steeds metaalverf en breng de verf in een erg dun laagje aan. Bovendien moet je erop letten dat je de verf alleen aanbrengt op plaatsen die niét in contact komen met andere (plastic!) materialen. Het risico dat de verf een negatief effect heeft op bijvoorbeeld je touw bestaat nog steeds. Ten slotte kan je jouw karabiners of klimsetjes markeren met kleefband. Breng deze tape aan op plaatsen die niet in contact komen met andere materialen en let op een goed touwverloop. Ons KBF-advies Zonder degelijke kennis van scheikunde of materialenleer is het sterk af te raden om zelf markeringen aan te brengen op klimmateriaal. Bij uitstek wanneer het gaat om plastic onderdelen kan dat de veiligheid van jouw materiaal in het gedrang brengen. Laat je dus niet verleiden tot huis-, tuin- en keukenoplossingen. Baseer je op de bovenstaande tips en richtlijnen die zijn gebaseerd op de richtlijnen van Petzl, maar ook voor andere producenten toepasbaar zijn. Raadpleeg ook steeds de meegeleverde gebruiksaanwijzing. ▲ Tips en meer informatie www.petzl.com/en/Sport/Helmets?l=INT#.VbCuLPntmko, klik door naar ‘technical information’. www.pet zl.com/en/Sport/FAQ/how-can-i-label-or-ident ify-asling#.VbCu4Pntmkp www.petzl.com/en/Sport/Harnesses/LUNA?l=INT#. VbCxAvntmko, klik door naar ‘technical information’. www.petzl.com/en/Sport/Carabiners/SPIRIT-EXPRESS?l=INT#. VbC66fntmko, klik door naar ‘technical information’. 41