PowerPoint-presentatie - Verenigde Verenigingen

Naar een
andere beleidscultuur
in Vlaanderen?
Beleidscultuur
door een politieke
bril: naar good
governance in
Vlaanderen?
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse
Regering
Inhoud
1. Inleiding
2. Good governance als concept
3. Na de theorie, de praktijk: Beter
Bestuurlijk Beleid in Vlaanderen
4. Op naar een (nog meer) slagkrachtige
overheid?
5. Uitleiding
2
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Inleiding
De context van de groeiende aandacht voor “good
governance” in Vlaanderen
• Vanzelfsprekend en niet nieuw
• Wel een nieuwe context:
De overheid onder druk: luide roep naar
afslanking
(Post-) New public management: Vlaanderen
mee op algemene stroming, internationaal
vinden hervormingen plaats
Efficiëntie en effectiviteit boven: relatie met
financiële beperkingen
• Normatieve geladenheid van de thematiek: welke
overheid wil men?
3
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
1. Good governance als concept
• Een diversiteit aan verwachtingen, stakeholders en
criteria omtrent het wezen van “good governance”
• Van een “corporate governance” naar een
“government governance”?
• Het “goede” en de “governance” samen gebracht in
drie dimensies
Structurele
Procesmatige
Culturele
4
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
1. Good governance als concept
• Het “goede” aan good governance:
 Culturele aspect
 Normatief geladen: grote diversiteit aan publieke waarden
en interpretaties ervan
 Good governance is meer dan efficiëntie en effectiviteit
alleen. Er is een cultuuromslag nodig en besef van sense of
urgency
Voornaamste uitdaging: integratie van verschillende waarden
en normen die het goede aan “good governance” omvatten
• “governance”
 Structurele en procesmatige aspecten
 Multi-dimensioneel government-governance raamwerk (cf.
Spanhove & Verhoest) : 3 niveaus, 4 processen, rekening
houdend met de instrumenten binnen de beleid-, contracten financiële cyclus
5
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Governance
Bron: Vrij naar Bossert, 2002, 246 en eigen bewerking
6
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Organisatiebeheersing
Bron: Vlaamse overheid, IAVA, 2008
7
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
2. BBB in Vlaanderen
• Beter Bestuurlijk Beleid (BBB):
Optie voor een New Public Managementbenadering steunend op de principes van “good
governance”
Lang traject: start vanaf 2000 met Verklaring van
Leuven
Wat omvat BBB:
› Grondige hervorming op grond van 10
basisprincipes
› Verankerd in drie decreten:
– Kaderdecreet Bestuurlijk Beleid
– Rekendecreet
– Kaderdecreet Strategische adviesraden
8
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Basisprincipes van Beter Bestuurlijk Beleid (BBB)
1. Het primaat van de politiek
2. Transparantie
3. Deugdelijk bestuur
4. Een duidelijke verdeling van de kerntaken tussen
de verschillende overheden
5. Beter afgelijnde verantwoordelijkheden binnen de
Vlaamse overheid
6. Een nieuwe organisatiecultuur
7. Een betere beleidsafstemming over de grenzen
van de beleidsdomeinen heen
8. Een afslanking van de kabinetten
9. Meer autonomie voor de managers van de
administratie
10. Gedeeltelijke keuzevrijheid inzake
managementondersteunende diensten
9
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
2. BBB in Vlaanderen
• Deugdelijk bestuur: 3 R’s en 4 E’s
Rechtmatigheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid
Economy (zuinigheid), efficiëntie, effectiviteit en ethiek
• BBB-hervorming nog niet afgerond
• In de context van recente E&E-discours, hernieuwde
aandacht voor een aantal basisprincipes
• Enkele knelpunten: beperking tot 4 groepen
rechtspersonen, één-op-één–relatie, strategische
adviesraden, …
• Enkele pluspunten: stabiliteit in 13 beleidsdomeinen,
vooruitgang inzake HRM, …
• Voornaamste horde/uitdaging: cultuurverandering
verder doorvoeren doorheen alle geledingen van de
Vlaamse overheid
10
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
3. Op naar een (nog meer) slagkrachtige
overheid?
- College van Ambtenaren-Generaal (CAG) als initiator
en uitvoerder:
- 10 sporen in de richting van een meer efficiënte
en effectieve overheid
- Gemeenschappelijke Bijdrage aan nieuwe regering
vanuit topmanagement
- Voorbereiding en uitvoering van
Meerjarenprogramma Slagkrachtige overheid:
opdracht van VR aan CAG
- Commissie voor een Efficiënte en Effectieve Overheid
(CEEO): aanbevelingen aan Vlaamse regering in
eerste rapport, opvolging en evaluatie van MJP
- Verankering in het Vlaamse regeerakkoord (politiek
engagement voor legislatuur) en in Pact 2020
(stakeholders engagement op langere termijn)
11
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
3. Op naar een (nog meer) slagkrachtige
overheid?
• Efficiëntie en effectiviteit van de overheid: waarover
gaat dat eigenlijk?
Vooreerst: wat bedoelen we met “de” overheid:
› Hoe omlijnen we de overheid?
› Welke overheid willen we?
De begrippen van naderbij bekeken:
› Efficiëntie: verhouding tussen inputs en outputs
› Effectiviteit: in welke mate draagt de output
van de overheid bij tot gewenste
maatschappelijke veranderingen?
Enkele knelpunten in het streven naar een
efficiënt en effectief overheidsoptreden:
› Kostenbesparing ≠ efficiëntiewinsten
› Gegevens nodig over het overheidsfunctioneren
12
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Het productieproces in de publieke sector
13
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
3. Op naar een (nog meer) slagkrachtige
overheid?
• Alle belanghebbenden mee aan de slag: Vlaanderen
in Actie!
- 2008: grootschalige consultatierondes met diversiteit
aan stakeholders
- Januari 2009: ondertekening Pact 2020
- Eind 2009 validatie van indicatoren door Vlaamse
Regering na ruime consultatie van stakeholders:
Sociale partners: VESOC
Middenveld: ‘de Verenigde Verenigingen’
Vlaamse administratie: CAG en Platform Statistiek
- Voorjaar 2010: installatie van Raad van Wijzen ter
opvolging van de uitvoering van Vlaanderen in Actie
en het Pact 2020
14
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
3. Op naar een (nog meer) slagkrachtige
overheid?
• Typering van de aanpak van Vlaanderen in actie en
het Pact 2020:
- Gefaseerd
- Gelaagd
- Gedragen
- Duidelijke sturing en opvolging
• Een diversiteit aan initiatieven, met elk hun
eigenheid en drijfveren: samenhang bewaken
• Doorgedreven afstemming en een degelijk
belanghebbendenmanagement in alle fasen van het
proces is onontbeerlijk
• Transitie is lang en moeilijk proces, iedereen moet
volhouden: nood aan stimuli en goede communicatie
15
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Veranderingen in de cultuur?
• Op meerdere fronten veranderingen merkbaar:
Verhoudingen politiek – administratie
› Charter
Binnen de administratie
› CAG als coördinator en gangmaker,
doorbraakgroep slagkrachtige overheid,
domeinoverschrijdende projecten
Tussen politiek en andere stakeholders
› Ruim overleg ter voorbereiding, uitwerking en
opvolging van Vlaanderen in Actie en het
Pact2020
Tussen overheden
› Interne staatshervorming, debat over
federalisering
16
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Uitleiding
• Good governance als ruimer kader voor het
efficiëntie- en effectiviteitdebat
• Good governance als dankbaar, maar lastig, begrip
Is een gedeelde interpretatie van “good
governance” mogelijk en überhaupt wenselijk?
Hoe breng je “good governance” in kaart?
• Een diversiteit aan benaderingen mogelijk: kiezen en
keuzes maken
• Met de slagkrachtige overheid beschikt men alvast
over een ambitieus toekomstplan. Het moet een
nieuwe beweging worden, geen samenraapsel van
projecten of een BBB-bis
17
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Met dank voor uw aandacht!
Dries Verlet
Adviseur beleidsevaluatie
Vlaamse overheid
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Boudewijnlaan 30 - bus 23
1000 Brussel
[email protected]
18
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Naar een
andere beleidscultuur
in Vlaanderen?
Beleidscultuur
door een politieke
bril: naar good
governance in
Vlaanderen?
Dries Verlet
Studiedienst van de Vlaamse
Regering